Sameiningin - 01.11.1900, Page 11

'55
náð til íslands. Trúarframförin, aftrhvarfiö í skaut kirkj-
unnar, sem á sér staö á Frakklandi, í Danmörku og á Norör-
löndum yfirleitt, með hinu sérkennilega, er því aftrhvarfi er
samfara, kostum þess og ókostum, hefir fest rœtr í Reykjavík.
Ungir efnismenn, er eg þegar hefi nefnt flesta, bæöi í þessum
greinum og öörum, sem stundaö höfðu nám erlendis, fluttu
þenna nýja lífsanda trúarinnar heim aftr með sér. Um áhrif-
in kirkjulegu héðan aö vestan vil eg ekki hér tala, þó aö þau
hafi nú fengið nokkurn veginn almenna viðrkenning úti á Is-
landi, jafnvel hjá flestum prestum þar. En hjtt hlýt eg að
taka fram, að blaðið ,,Verði ljós!“ og ritstjórar þess, séra
Jón Helgason og Haraldr Níelsson, eiga ekki lítinn þátt í
þessari nýju andlegu aldamótahreyfing á Islandi. Um hinn síð-
ar nefnda hefi eg þegar farið nokkrum orðum og einnig minnzt
á séra Jón Helgason, sem er hinn kennimannlegasti, heitr og
ákafr áhugamaðr um öll sín mál og, að mér fannst, einkum
auðkenndr af meira ötulleik og starfsþreki en títt mun á Is-
landi. Endrgjaldslaust prédikar hann í dómkirkjunni oftast
annan hvorn sunnudag, — nema ef telja skyldi til endrgjalds
vanþakklæti einstakra og hnjóðyrði, sem hann hefir fengið úti
látið örlátlega um allt land fyrir sín verk. Jafn-ungr maðr
og hann er hefir hann ritað talsvert, auk blaðsins, sem hann
skrifar að mestu. Einnig skilst mér, að hann hafi mikil áhrif
á prestaskólann, sem faðir hans, og sé þar elskaðr. En
prestaskólinn er of fámennr fyrir gagnsemi slíkra áhrifa og
þau verða œði seinfœr eins og hann er nú sóttr. Og það hefir
séra Jón Helgason vafalaust fundið og því beint áhuga sínum
meðfram í aðra farvegi, og það, J?rátt fyrir yfirgnæfandi kosti,
ekki ávallt sem heppilegast upp á síðkastið fyrir íslenzkan
tíðaranda og Krists-afneitan, sem víðast vor á meðal er van-
trúar-þungamiðjan.
Eg minnti á ötulleik og starfsþrek þessa unga kirkju-
leiðtoga. Og kirkja íslands og þjóðfélagið íslenzka þarfnast
dugnaðarmanna. Verkamannafæðin er víðar tilfinnanleg en
í sveitabúskapnum. A Islandi vantar allsstaðar og í öllu
,,verkamenn“,— menn til að vinna. Ekki vantar þar ,,ráð-
gjafa“, — nema ef vera skyldi þennan eina Islandsráðgjafa,