Lífið - 01.01.1939, Page 300
298
LÍFIÐ
asti Habsborgarinn að fornu og nýju var Frans
Jósep keisari. I gegnum meira en hálfa öld stóð
hann eins og klettur úr hafi allra byltinga og breyt-
inga. Hann hafði mótast í Austurríki Metternichs
fursta. Hann hafði setið á hnjám frænda síns, kon-
-ungsins af Róm, sem var sonur Napoleons I. Hann
lifði ótal stríð og breytingar, sameiningu Italíu,
allar stjórnskipulagsbreytingar Frakklands. Hann
hafði í æsku haft kynningu af þeim mönnum, sem
brutu veldi Napoleons, og í elli sinni undirskrifaði
hann þá hervæðingarfyrirskipun, sem steypti okk-
ur út í heimsstyrjöldina miklu. í tvo mannsaldra
sat hann dag út og dag inn við skrifborð sitt og
stýrði víðlendu ríki, ekki eins og valdalaus þing-
ræðis-konungur, heldur líkari stórbónda, sem býr
-búi sínu. Hann var síðasti Habsborgarinn í hinum
stórbrotna stíl fyrri tíða. Og ennþá lifir í Vín, í allri
fátækt og nekt eftirstríðsáranna, minningin um hina
gömlu, glöðu Vín, með öllum þeim ljóma, sem stóð
um hið forna veldi Habsborgara.
Eftirtektarvert er það, að Frans I., afi Frans
Jóseps, einhver harðvítugasti andstæðingur allra
umbóta og alþýðu-hreyfinga, sem setið hefir á
valdastóli, varð afar vinsæll maður. Hann ferðaðist
innan um Vínarbúa sína brosandi, og mildur til
beggja handa. „Vér skulum sjá, hvað hægt er að
gera við því“, var úrslita-svar hans við öllum vand-
kvæðum. En það var bara aldrei „gert neitt við
því“. Frans I. var jafn ákveðinn í því, eins og ráð-
gjafi hans, Metternich, að aldrei skyldi slakað til
um þumlung, að aldrei skyldi endurtaka axarsköft