Sameiningin - 01.05.1949, Síða 16

78
SAMEININGIN
og dýrkað skurðgoð. 1 því sambandi birtir hann bréfkafla
frá hendi Guðríðar, ritað til Eyjólfs eiginmanns hennar,
meðan hún enn var í ánauð hjá Tyrkjum. Kafli af bréfinu
hafið verið innfærður í bréfabók Gísla biskups Oddsonar, og
þannig verndaður frá glötun. Er bréfið mjög þrungið af
innilegleik og trúarhita. Um bréf þetta segir höf: “Eitt er
tvímælalaust að kristilegra getur bréfið ekki verið, því að
það er nálega ekkert annað en fyrirbænir og guðrækilegar
andvarpanir. Að vísu hefir ugglaust einhver hjálpað henni
með bréfið, en það afsannar þó alveg þá sögu að Guðríður
hafi verið afhuga sínum kristindómi. Og það væri mikil
ósanngirni, ef vér vildum í þágu einhverra sögulegra smá-
muna hafa af Guðríði þetta eina varnarskjal, sem forsjónin
gaf henni til að afsanna þessa ásökun.
Hún hefir verið nógsamlega hrakin og hrjáð af Tyrkjum
í jarðlífi og íslendingum eftir dauða hennar, þó að hún fái
að hreinsa sig af þessari einu ákæru.” —
Fyrir sumum sögunum um Guðríði telur hann flugufót
verið hafa, eins og t.d. það að er þjóðsagan um Guðríði
hermir að höfðingi einn eða “deyinn” í Algier hafi keypt
Guðríði og viljað fá hana sér fyrir konu. Maður sá er keypti
hana hét Ali Dey, og var hún keypt síðar úr ánauð af ekkju
hans. Telur hann og að hin ágæta skikkja sem sonur téðs
höfðingja á að hafa gefið henni hafi verið eitthvert marg-
litt sjal eða plagg, sem Guðríður hafi komið með að sunnan.
Þá hefði það heldur ekki verið annað en eðlilegt frá mann-
legu (kvenlegu) sjónarmiði talað þó að hún hefði gefið í
skynað heldri menn þar hefðu felt hug til hennar. Hún
þarf ekki að hafa verið neitt forað, þó að hún sleppti ein-
hverju slíku. Betra tækifæri til að segja heillandi sögur,
umvafðar æfintýra ljóma fjarlægðarinna og suðrænnar sólar,
varð ekki áskosið. Guðríður hefði ekki verið eins mikil kona
og hún var, ef hún hefði alveg staðist þessa freistingu. Og
þrátt fyrir allan þrældóm og heiðindóm þar syðra er ekki
ólíklegt að hugur Guðríðar hafi einhverntíma hvarflað úr
kuldanum, lekanum og eymdinni í kofagreninu í Bolafæti
suður til sólbakaðra aldinlunda Algiers.
Hitinn er ekki eins ægilegur, þegar hans er minnzt af
þeim, sem gengur um kaldur og krókloppinn. Og vistin í