Sameiningin - 01.04.1940, Blaðsíða 12

58
urnar út af breyttu viðhorfi séra Friðriks J. Bergmann í
kenningarlegu tilliti. Byrjaði það með fyrirlestri hans
“Bókstafurinn og andinn” er fluttur var á kirkjuþingi að
Gimli 1901. Það mundi ekki vekja minstu báru í kirkju-
líli voru þó að slíkur eða svipaður fyrirlestur væri fluttur
nú. En eins og sagan ber vitni, leiddi hann til vaxandi
ágreinings er um síðar klauf Kirkjufélagið. i fyrstu var
ágreiningurinn lítill, en við deilur fór hann vaxandi eins
og oft vill verða. Mér finst erfitt að lesa söguna þannig
að maður ekki finni til þess að oft var þrædd óheppileg
leið i sambandi við þetta mál. Vitanlega getur enginn
sagt með vissu hvaða áhrif það hel'ði haft ef minna hefði
verið deilt en meira rætt af hófstillingu, en líkur eru til að
það hefði að einhverju leyti lægt vötnin og stutt að heppi-
legri úrslitum. Frá því 1904 þekti eg söguna af eigin
reynd og átti örlítinn hlut að máli í meðferð þessa. Eg
undanskil alls ekki sjálfan mig þegar eg harrna mikið af
gangi málsins. Þó svo hefði farið engu að síður að af
klofningi hefði orðið, trúi eg því að annar andi hefði getað
verið á milli er dregið hefði úr ógæfunni og verið samboðn-
ari ineðferð kristilegra mála. — Vitanlega áfelli eg ekki þá
er ekki geta þannig' litið á málið. En persónulega er mér
léttir að því að kannast við mitt eigið viðhorf, er eg hygg
að gætt hafi töluvert innan Kirkjufélagsins en iítið verið
hreyft við.
Sendimaðar Roosevelts á vegum
páfaátjórnar
! I_________________________________________________1
Bandaríkjastjórn hefir engan sendiherra haft í páfa-
garði síðan á miðri nítjándu öld. Embættið var lagt niður
af því að sú tilhögun var alt annað en vinsæl heima fyrir.
Mótmælendum þótti hún koma í bága við það hlutleysi
stjórnarinnar í kirkjumálum, sem talið er nauðsynleg trygg-
ing' fyrir andlegu frelsi. Skoðunin var á góðum rökum
bygð, jafnvel þótt páfinn hefði á þeim dögum umráð yfir
verzlegu höfðingjadæmi austur á ítalíu; enda glötuðu páfa-
menn þeirri átyllu, þegar þetta ríki þeirra gekk undan páfa- r
stólinum árið 1870.
Frá þeim tíma hefir páfinn ekki haft nein veraldleg
völd, þangað til nú fyrir einum tíu-tólf árum, að hann