Sameiningin - 01.04.1942, Blaðsíða 12

58
Kirkja Noregs og Kvisling
Þrátt fyrir margvíslega erfiðleika í flutningi frétta úr
hernumdum löndum Hitlers hefir sú fregn borist út að
Eivind Berggrev, hinn mikilhæfi erkibiskup Norðmanna
hafi sagt embætti sínu lausu með bréfi til Kirkjuráðsins
dagsettu 24. febrúar s.l. Tveimur dögum seinna var hann
svo formlega rekinn frá embætti, og sviftur embættisheiðri
sínum, titlum og valdi. Ber nú að skoða hann sem “prívat”
mann, samkvæmt yfirlýsingu nazista. Meira en lítið hlýtur
hann þó að teljast hættulegur, því að svo var honum fyrir
lagt, að gjöra lögreglunni í Oslo aðvart um verustað sinn
og athafnir tvisvar á hverjum sólarhring, unz hann var
tekinn fastur og settur í gæzluvarðhald, þar sem hann nú
dvelur.
Ef til vill þykir það ekki miklum tíðindum sæta á þess-
um dögum þótt einhver biskup segi lausu starfi sínu, eða
sé frá því rekinn. Er það ekki ógnar auðvirðileg frétt í
samanburði við fregnirnar af heljarslóðum Kyrrahafsins, á
Indlandi, Rússlandi eða Afríku, þar sem þúsundir manna
láta lífið daglega? Víst mun það virðast svo í fljótu bragði.
Þó er vert þess að gæta að bardagar þeir, sem vér lesum
um daglega, eru ekkert takmark í sjálfu sér. Þeir eru að-
eins örlítill þáttur í hinni geysilegu baráttu, sem nú er háð
út um allan heiminn fyrir frelsi og almennum mannrétt-
indum. Sú barátta er háð ekki aðeins með eldi og stáli,
heldur einnig með vopnum andans. Með þeim vopnurn
hefir Berggrav biskup barist lengi og drengilega, og hefir
nú lagt embætti sitt og frelsi á fórnarstall frjálsra hugsjóna.
Alt frá því að Þjóðverjar brutust til valda í Noregi
hefir Berggrev biskup verið einskonar persónugervingur
hins norska þjóðaranda, sem ekki vill láta kúgast eða þræl-
bevgja sig fyrir Kvisling og skoðanabræðrum hans. Hið
persónulega töframagn þessa manns, eldheitur áhugi hans
fyrir málum kirkjunnar, og miklir hæfileikar, voru iöngu
kunnir áður en hann hóf þessa síðustu baráttu sína fyrir
sjálfstæði þjóðar sinnar og kirkju. íslenzkum lesendum
mun hann að nokkru kunnur af bókinni “Hálogaland” sem
út kom á íslandi fyrir skemstu, og um hann fjallar og starf
hans meðal Lappa og Finna í nyrztu héruðum Noregs.
Sunnudaginn 1. febrúar í vetur kom andúð nazista í