Fréttablaðið - 21.03.2011, Qupperneq 6

21. mars 2011 MÁNUDAGUR6
Gegn krabbameini í körlum
Í mars renna 100 kr. af hverjum seldum pakka af Nicotinell
beint til átaksins Mottumars
100 KRÓNUR
Nicotinell er
samstarfsaðili
Krabbameinsfélagsins
®
Bandaríkin
■ Herskip úr sjöttu flotadeildinni
hafa skotið á annað hundrað
Tomahawk-flugskeytum.
■ Fjöldi bandarískra herþota hefur
gert loftárásir á skotmörk í Líbíu.
Frakkland
■ Flugmóðurskipið Charles de
Gaulle ásamt stuðningsskipum er
á leið á vettvang.
■ Orrustuþotur hafa farið í eftirlits-
flug yfir Benghasi og gert árásir
á skriðdreka og önnur vígatól
stjórnarhers Líbíu.
■ AWACS-eftirlitsflugvél hefur verið
notuð til eftirlits.
Bretland
■ Sendir orrustuþotur en hefur ekki
gefið upp nákvæman fjölda.
■ AWACS-eftirlitsflugvél er til taks.
■ Tvær freigátur eru undan
ströndum Líbíu.
Danmörk
■ Sex orrustuþotur eru komnar til
Sikileyjar.
Ítalía
■ Býður sjö herstöðvar til afnota fyrir
ríki sem taka þátt í aðgerðum í
Líbíu og leggur til að höfuðstöðvar
fjölþjóðaliðsins verði í Napólí.
■ Flugmóðurskipið Giuseppe
Garibaldi er við strendur Sikileyjar
með átta orrustuþotur um borð.
■ Eru með tíu orrustuþotur til við-
bótar í viðbragðsstöðu.
Kanada
■ Sex orrustuþotur hafa verið
sendar til Ítalíu.
■ Freigáta er til taks á Miðjarðar-
hafinu og getur tekið þátt í
aðgerðum.
Spánn
■ Fjórar orrustuþotur og eldsneytis-
vél eru komnar til Ítalíu.
■ Kafbátur, freigáta og eftirlitsflugvél
eru til taks.
■ Býður tvær herstöðvar til afnota.
Noregur
■ Hefur boðist til að senda sex orr-
ustuþotur en þær verða ekki til
taks fyrr en um miðja viku.
Belgía
■ Átta orrustuþotur eru komnar til
Grikklands og verða til reiðu á
mánudag.
Katar
■ Fjórar orrustuþotur eru sagðar til
taks til að framfylgja flugbanni.
Tíu ríki hafa lofað herafla eða aðstöðu
Undir stjórn
Gaddafi
Undir stjórn
uppreisnarmanna
Átök milli stjórnarhersins
og uppreisnarmanna
Helstu flugvellir
Al Bayda Tobruk
Al Brega
Ras Lanuf
Bin Jawad
Sirte
Heimabær
Gaddafís
Zuara Zaiwiya
Sabratha
Gharyan
Misrata
Benghasi
TRIPOLI
200km
Loftvarnastöðvar
Líbíumanna
L Í B Í A
T Ú N I S
E
G
Y
P
T
A
L
A
N
D
©GRAPHIC NEWS
FRÉTTASKÝRING: Loftárásir á Líbíu
Loftvarnakerfi Líbíu er
sagt illa skaddað eftir loft-
árásir Bandaríkjanna,
Frakklands og Bretlands.
Gaddafí segist ekki ætla að
víkja og hefur hert á sókn
stjórnarhers Líbíu gegn
uppreisnarmönnum. Tölur
um mannfall eru á reiki.
Stríðsátök í Líbíu verða langdregin
og blóðug sagði Mohammar Gadd-
afí, leiðtogi landsins, í símaviðtali
við ríkissjónvarp Líbíu. Talið er að
loftárásir á laugardag hafi eytt að
mestu loftvörnum landsins.
Talsmaður Líbíuhers lýsti í
gær yfir einhliða vopnahléi. Sam-
bærileg yfirlýsing var sett fram á
föstudag en árásir stjórnarhersins
á uppreisnarmenn héldu engu að
síður áfram.
„Við lofum ykkur löngu stríði
án nokkurra takmarkana,“ sagði
Gadd afí. Hann sagði herafla vest-
urveldanna engan rétt hafa til að
gera árásir í landinu, og líkti þeim
sem fyrir árásunum standa við
krossfara og hryðjuverkamenn.
„Við munum berjast fyrir hverri
tommu af landi,“ sagði Gaddafí, en
undir símaviðtali við hann sýndi
ríkissjónvarp Líbíu mynd af gyllt-
um hnefa með kramið líkan af
bandarískri orrustuþotu.
Hann sagði árásirnar „greini-
legt dæmi um árásargirni nýlendu-
og krossferðaríkja sem gæti vel
hleypt af stað nýju krossferða-
stríði“.
„Líbíska þjóðin er sameinuð,
karlar og konur hafa nú fengið
skotvopn og sprengjur. Þið getið
ekki gert árás, þið getið ekki stigið
fæti á þetta land,“ sagði Gaddafí.
„Þið eruð ekki búin undir langt
stríð í Líbíu en við erum tilbúin.“
Talsmaður bandarískra stjórn-
valda sagði í gær talsverðan
árangur hafa náðst með árásum
um helgina. Hann sagði loftvarna-
kerfi landsins verulega laskað, og
því hægt að framfylgja flugbanni
Sameinuðu þjóðanna yfir landinu.
Barack Obama Bandaríkjafor-
seti sagði árásirnar löglegar, ekki
sé hægt að horfa upp á Gaddafí
murka lífið úr líbísku þjóðinni.
Hann tók þó skýrt fram að ekki
stæði til að senda landher til Líbíu.
David Cameron, forsætisráð-
herra Bretlands, sagði árásirnar
„nauðsynlegar, löglegar og rétt-
látar“.
Talsvert magn af sinnepsgasi
Engar staðfestar fregnir hafa bor-
ist af manntjóni í loftárásunum
sem beinst hafa að ratsjárstöðv-
um og öðrum loftvörnum landsins.
Líbíska ríkissjónvarpið hélt því í
gær fram að 48 hefðu látist og um
150 særst. Þessar tölur hafa ekki
verið staðfestar. Gaddafí sagði
sjálfur í yfirlýsingu sinni að flest-
ir hinna látnu væru konur, börn og
trúarleiðtogar.
„Rétt er að taka með nokkrum
fyrirvara sumu af því sem sýnt
er í líbíska sjónvarpinu,“ sagði
George Osborne, fjármálaráð-
herra Bretlands, í samtali við BBC
í gær. Hann sagði hernaðaraðgerð-
ir skipulagðar með það að mark-
miði að valda óbreyttum borgur-
um sem minnstu tjóni.
Mike Mullen, formaður banda-
ríska herráðsins, sagði í viðtali
við bandarísku sjónvarpsstöðina
NBC að vitað væri að Gaddafí
hefði aðgang að talsverðu magni
af sinnepsgasi, sem sé verulegt
áhyggjuefni þó ekkert bendi til
þess að hann hafi í hyggju að beita
efnavopnum í baráttu sinni við
uppreisnarmenn í landinu.
Í það minnsta 110 Tomahawk-
stýriflaugum var skotið af banda-
rískum og breskum skipum á
hernaðarleg skotmörk á borð við
loftvarnastöðvar í Líbíu á laug-
ardag. Árásir voru einnig gerðar
með bandarískum og frönskum
orrustuþotum og sprengjuflug-
vélum.
Loftárásirnar héldu áfram í gær
og í það minnsta 70 skriðdrekum,
brynvörðum bílum og öðrum far-
artækjum líbíska hersins var
grandað nærri borginni Beng-
hasi, höfuðvígi uppreisnarmanna
í Líbíu. Eftir sólsetur í gær hófu
loftvarnabyssur í höfuðborginni
Trípólí skothríð, en ekki var í gær-
kvöldi ljóst hvort franskar, bresk-
ar eða bandarískar þotur voru þá
yfir borginni.
Um 100 látnir í Benghasi
Þrátt fyrir loftárásir hélt stjórn-
arher Líbíu áfram árásum á upp-
reisnarmenn. Talið er að á annað
hundrað uppreisnarmanna og
óbreyttra borgara hafi látið lífið í
Benghasi í sprengjuárásum Líbíu-
hers á laugardag og sunnudag.
Sonur Mohammars Gaddafí lýsti
á föstudag yfir einhliða vopnahléi
í átökunum við uppreisnarmenn.
Lítið mark hefur verið tekið á yfir-
lýsingu hans, og var hart barist við
borgina Benghasi.
Skortur á nauðsynjavörum,
einkum lyfjum, er farinn að gera
vart við sig í borginni.
Gaddafí heitir langvinnum stríðsátökum
Arababandalagið gagnrýndi í gær
hernaðaraðgerðir vestrænna ríkja
í Líbíu, og hefur boðað til neyðar-
fundar vegna árásanna.
Bandalagið kallaði þann 12.
mars eftir flugbanni yfir landinu. Í
yfirlýsingu sem kom frá banda-
laginu í gær segir að árásirnar
nú þjóni ekki þeim tilgangi að
vernda almenna borgara í Líbíu
eins og yfirlýst markmið flug-
bannsins hafi verið.
Afríkusambandið tekur í
svipaðan streng í ályktun sem
sambandið sendi frá sér í gær.
Þar er þess krafist að árásum
verði hætt.
Þá hafa rússnesk stjórnvöld
krafist þess að „handahófs-
kenndum“ árásum á skotmörk
í Líbíu verði hætt tafarlaust. Í
yfirlýsingu sem gefin var út í
gær segir að samþykki öryggis-
ráðs Sameinuðu þjóðanna nái
aðeins til aðgerða sem ætlað
sé að vernda almenna borgara.
Hernaðaraðgerðir Bandaríkjanna,
Frakklands og Bretlands falli langt
utan þess ramma.
Mótmæla hernað-
araðgerðum í Líbíu
„Íslensk stjórnvöld hafa samþykkt
formlega stuðning við ályktun
öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna,
og styðja
aðgerðir sem
byggja á
þeim grunni
og miða að
því að koma
í veg fyrir
grimmdar-
fullar ofbeldis-
aðgerðir
harðstjórans
Gaddafí gegn
almenningi,“ segir Össur Skarp-
héðinsson utanríkisráðherra.
Hann minnir á að Gaddafí
hafi lýst því yfir að engu yrði eirt
þegar herinn myndi ráðast inn í
höfuðvígi uppreisnarmanna. „Mér
finnst óbærilegt að horfa upp á
að notaðar séu flugvélar og önnur
vígatól til að drepa saklaust fólk,
vopnlítinn almenning.“
Styðja aðgerðir
ÖSSUR
SKARPHÉÐINSSON
FÖGNUÐU Uppreisnarmenn nærri borginni Benghasi fögnuðu þegar stjórnarherinn hörfaði í kjölfar loftárása Bandaríkjamanna,
Frakka og Breta. NORDICPHOTOS/AFP
Brjánn
Jónasson
brjann@frettabladid.is