Sameiningin - 01.07.1919, Blaðsíða 26

148
sér ekki sjálf. Meö orðum þessum neitar postulinn kenningum þeim,
sem mjög voru á gangi um 'hans daga, um aö heimur vor hinn jarö-
neski—eöa efnið, sem ihann er skapaöur úr—væri í sjálfu sér illur
og vanheilagur; aö í honuni byggi vont eöli, gagnistætt hinu góða
eöli Guös. Heföi svo verið, þá væri skepnan auðvitað sjálf-viljug
undirorpin hégómanum.
“Heldur vegna hans, sem varp henni undir hann” Hver var sá?
Óefað á postulinn við Guð sjáilían. Þ'aö verður nofckurn veginn
Ijóst, þegar skygnst er eftir því, hvað Páll er aö tala um í þessum
kafla bréfsins.
Það, sem postulinn er að tala um, er, í stu'ttu máli, þetta: Þegar
maöurinn féll, þá leiddi hann refsidóm yfir sjálfan sig, og einnig
yfir umlheiminn a'llan, sem hann var settur í hér á jörð. Á þetta er
glöggl'ega hent í 1. Mós. 3, 17-19. Þ'etta var eðlilegt. Heimurinn,
sem átti að vera listigarður heilögum börnum Guðs, var gjörður að
hegningar-garði, þegar þau brutu.
En postulinn segir, að “skepnan” stynji undir ófullkomleika þess-
um, sem hún er háð vegna mannsins. Hún bíður eftir lausn frá
þessum ókjörum. Það er eins og hún þrái dýrð þá og fegurð, sem
henni var ætluð í fyrstu. En verður hún iþá 'leyst úr ánauðinni?
Postulinn fullyrðir, aö svo verði. Alveg eins og synd mannsins leiddi
umheiminn í þetta bann, eins mun frelsun m'annanna létta bölvuninni
af. Þegar Drottinn kemur aftur í dýrð sinnni og ríki 'hans vinnur
algjöran sigur hér á jörö (eða á nýrri jörðj þá birtast útvaldir með
honum í dýrðinni. Þá ríkir heilaglieiki í hjörtum þjóna hans, og
dýrð, fegurð, friður og fullkomleiki alt umhverfis þá. “Hégóminn”
hverfur þá úr umiheiminum, af því að syndin er horfin. Þessa
lausnartíð þráir ekki aðeins syndugur maðurinn, oeldur jafnvel “öll
skepnan” meö honum. Margt 'hefir verið skýrt á ýrnsa aðra vegi í
ritningarkafla þessum, hel'dur en hér var gjört. En hér hefir verið
fylgt þeim 9kýringum sem óbrotnastar þóttu og eðlilegastar.
Þá er önnur og þriðja spurningin. Þar er du'larfult efni, sem
mað'urinn getur aldrei skilið til fulls. Orðin: “Jakob elskaði eg; en
Esaú hataði eg” ber að skilja fremur um afkomendur þeirra bræðra
heldur en um mennina sjiálfa. Orðið að “hata” er notað hér í ó-
eiginlegri merking og til áherzlu. Drottinn hatar auðvitað enga
þjóð. Hann trúði ísrael fyrir Messiasar-voninni, en ekki Edóm, og
valið var í samræmi við alvizku hanis og réttlæti. Díkingin um leir-
kerasmiðinn er ekki notuð af postulanum til þess að sýna, að Guð
hafi fyrirfram ákveðið suma menn til sálu'hjálpar en suma til glöt-
unar, heldur aðeins til að lýsa réttmætu valdi skaparans yfir mann-
sálunum, sem hann hefir skapað. Hann hefir rétt til að skapa suma
með meiri gáfum eða sterkari heilsu heldur en aðra. Hann hefir
líka rétt til að hafna þeim, sem ekki reynast vel, alveg eins og leir-
smiðurinn setur til síðu kerið, sem veila er í, og smíðar annað betra
("sbr. “ker reiðinnar” 22. v., og Jer. 18, 1-10).
Postulinn ræðir hvergi til ihlýtar þetta mikla vandamál um al-
gjört vald Guðs annans vegar og hins vegar um ábyrgð mannsins.