Íslendingur - 01.06.1955, Side 10

10
í SLENDINGUR
Miðvikudagur 1. júní 1955
Uin §pjjátrun^ana í
lluskvu og liirting1 þeirra
(Eftirfarandi grein er þýðing á er-
indi, sem flutt \ar í brezka útvarpið,
B.B.C. 22. febrúar í vetur. Er það eftir
Elísabetu Hunkin, og fjallar um aukna
innilokun Rússa í menningarmálum á
siðustu misserum.)
Erlendir blaðamenn og sérfræð
ingar í Rússlandsmáiefnum hafa
velt því fyrir sér að undanförnu,
hvort í vændum sé s'.efnubreyting
þar í landi og afturhvarf til hinn-
ar svonefndu Zhdanov-stefnu.
En það hefir ekki eingöngu þýð-
ingu fyrir sérfræðinga og fræði
menn, ef svo kynni að reynast,
þar sem nafn Zhdanov er í nán-
um tengslum við afstöðu og
stefnu Rússa á sviði alþjóðamála.
Zhdanov var sá rússneskur stjórn
málamaður, sem einna fjandsam-
as'.ur hefir verið öllum viðskipt-
um við önnur lönd og dæmi um
hinn algjöra einangrunarsinna,
einkum þó í menningarmálum.
Á síðustu mánuðum virðist
margt hafa bent til þess, að þessi
stefna sé aftur farin að láta að
sér kveða, svo um munar, einkum
eftir að Malenkov hefir verið rutt
frá völdum. Þess sáust greinileg
merki á þingi rússneskra rithöf-
unda, sem fyrir skömmu var hald
ið í Moskvu og rússnesk blöð
hafa undanfarið ráðizt heiftar-
lega á svokallaða menningarlausa.
unga, spjátrunga, sem eyði l.’fi
sínu í sukki og svalli að útlendum
fyrirmyndum og fyrir erlend á-
hrif.
Að vísu hafa hlöðin ekki hald-
ið því fram, að þessir ungu spjátr
ungar og tízku-apar séu á mála
hjá erlendum aðilum eða hafj
beint samband við þá. En reynt
er eftir föngum að sýna fram á,
að rangsnúinn smekkur þeirra og
fáfengileg lífsviðhorf eigi rætur
sínar að rekja til aðdáunar á hátt-
um vestrænna þjóða.
í janúarmánuði í ár birtist
löng grein í blaðinu „Sovetskaya
Kultura“, sem er málgagn rúss-
neska menntamálaráðuneytisins,
og nefndist greinin: „Stælinn og
fylgjendur hans“. í greininni cr
nákvæm lýsing á hinu innantóma
og fánýta lífi sem hlaðið segir að
fjöldi „stælkappa“ í Moskvu lifi,
og aftur og aftur rekst maður á
orðið „útlendur“ í greininni.
Höfundurinn segir, að spjátrung-
ar, sem þessir, keppist hvor um
annan þveran í fáfengileik sínum,
geymi sígarettur sínar í útlendum
hylkjum, klæðist fötum eftir er-
lendum sniðum og stærsti draum-
ur þessara ungu spjátrunga sé
að komast yfir hálsbindi, sem
hálfgerðar klámmyndir séu á
þrykktar. Og stúlkurnar stæla
hárgreiðslu og andlitsförðun ein-
hverrar frægrar, erlendrar kvik-
myndadísar.
011 þessi ef'iröpun og stælinga-
löngun er sögð sprottin frá er-
lendum kvikmyndum, en reyndar
er það óskiljanlegt hvernig svo'
má vera. Augljóst er þó, að það
unga fólk, sem blöðin tala þannig
um hlýtur að vera af háttsettum
embælt.smönnum komið, því að
i greinmni var sagl að aðal-
skemmtun þess væri að heim-
sækja hvert annað og horfa á út-
.endar kvikmyndir hvort hjá
oðru. Óþarft er að taka það frain,
að unga íólkið leigir ekki þær
Kvikmynd.r út eftir venjulegum
æiðum, og enginn veit hvernig
pað kemst þó yiir þær.
í greininni var ekki uppeldinu
kennt um hvernig komið er fyrir
þessum ungu slæpingjum, heldur
nöfðu þeir ieiðst á glapstigu sök-
um „eftiröpunar sinnar á öllu
því, sem útlent er, á hfnaðarhátt-
um og þægindum borgaranna
vestrænu“.
Orðatiltækið „eftiröpun á því,
sem útlent er“ var mjög í tizku á
dögum Zhdanovs. í ályktunum
flokksins frá árunum 1947 og
1948 moraði allt af tilvitnunum
um „þrælslega aðdáun“ á erlendri
menningu, og þar fram eftir göt-
Raddir kvenna
Framh. af 4. síðu.
.elur Dr. Stare aðalástæðuna vera
matarvenjur þeirra. Þær borða
ekki þrjár slórar mált.ðir á dag
svo sem venja er hér í landi held-
ur smábita fram eftir deginum.
Rolla af kaffi með sykri um kl.
sex að morgni, klukkustund síðar
munnbita (.aðeins munnbita) aí
grjónum í bananalaufi, að ann-
arri stund lið.nni einn banana
eða ávöxt, næst kannske glas ai
sætum drykk. Þær borða ekki
endilega á hverri klukkustund, en
oft á dag og ofurlítið í einu. Þær
narta kannske í soyabaunaköku,
fisk, kókóhnetu, grjón, ávöxt eða
drekka ofurhtið af ávaxtasafa.
Maturinn, sem vafinn er í banana-
iauf, er aldrei meiri en ein eða
tvær matskeiðar. Það er ekki
stór skammtur, en þykir nægileg-
ur.
Þannig halda Bali-konurnar
blóðsykrinum á því stigi, að þær
verða aldrei mjög svangar og
borða því aldrei yfir sig. Að öll-
um þessum daglegu matarskömmt-
um samanlögðum, telur Dr. Stare,
að þær borði minna á dag, en eí
þær neyttu þriggja stórra mál-
tíða daglega, eins og hér er venja.
En það er ekki síður mikilsvert,
að fæða þeirra er fjölbreytt og
kjarngóð: grjón, baunir, ávextir,
grænmeti, fiskur og kjöt.
Fjölbreytt fæða nauðsynleg.
Sú skoðun hefir lengi verið
ríkjandi að þeir, sem vildu megra
sig, ættu að forðast að borða
vissar fæðutegundir svo sem
brauð, sykur og kartöflur. Þetta
telur Dr. Stare ekki nauðsynlegt.
Hann segir, að undirstaða hins
rétta mataræðis sé fjölbreytt fæða
og það sé engin ástæða til að
hæt'a að borða kartöflur, sykur
j eða brauð fremur en annan mat.
Hins vegar ætti fólk að borða
* minna af öllum mat, en vera þó
unum. í nokkur ár var hin svo-
nefnda „rótlausa heimsborgara-
stefna" höfuðsyndin í siðabók
rússnesku kommúnistanna og þótt
Zhdanov létist í ágústmán. 1948
varð engin breyting þar á. Kenn-
ingar Zhdanovs voru aðeins þátt-
ur í Stalinismanum og enn sat
Stalin við völd.
Strax og Stalin lézt 1953 hvarf
orðtakið „eftiröpun á því, sem út-
lent er“ og afs'.aða Sovétstjórnar-
innar til nálægra landa varð
greinilega hófsamari og hæveisk-
ari. Að vísu varð ekki algjört lát
á áróðrinum gegn Vesturveldun-
um, en mun meira var nú rætt um
góða samvinnu á menningar- og
vísindasviðinu en áður fyrr. Leik-
flokkar og hljóml.starmenn frá
vestrænum þjóðum hafa heimsótt
Moskvu, stúdentaskipti hafa átt
sér stað, þótt í li'.lum mæli hafi
verið og rússneskir vísindamenn
og menningarfrömuðir hafa ferð-
ast til annarra landa og iekið þátt
í alþjóðaráðstefnum.
En endurvakning orðlaksins
„eftiröpun þess útlenda“ virðist
óneitanlega váboði og spá illu
um áframhald slíkrar samvinnu í
framtíðinni.
viss um að neyta nægilega af þeim
mat, sem ríkur er af eggjahvítu-
efni.
UNGBÖRN EIGA EKKI
AÐ GRÁTA LENGI
AFSKIPTALAUS.
Enskur prófessor vill láta hugga
ungbörn, sem vakna á nó'.tunni og
skæla.
Ef ungbarn vaknar á næturnar
og byrjar að gráta, þá íakið það
upp, vaggið því og gælið við það,
þangað til það fer aftur að sofa.
Það er rangt að beita þeim ráð-
um að láta barnið halda áfram
að skæla, því að með því verður
það óvært og rellið og sennilega
geðs!irt.
Þetta segir prófessor Illing-
worth, sérfræðingur í barnasjúk-
dómum við háskólann í Sheffield.
Þessar skoðanir hans þykja stinga
í stúf við hinar nýtízkulegu hug-
myndir sálfræðinga, sem mjög
hafa rutt sér til rúms upp á síð-
kastið.
„Börn gráta til þess að fá að
njóta umhyggju og ástríkis eða
vegna þess, að þau eru einmana,
hrædd, svöng, eða þeim leiðist.
Það er háskalegt andlegu heil-
brigði ungbarna, að þau gráti
tímum saman, eða að móðir sé
fjarri þeim lengi í einu.“ ,
Prófessor Illingworth hefir rit-
að grein í British Medical Jour-
nal (Brezka læknablaðið) um
þetta, og segir meðal annars á
þessa leið:
„Aðskilnaður móður og barns
fyrstu þrjú ár barnsins getur haft
varanleg áhrif á skapferli barns-
ins, gert það ásækið, tilli'slaust
og eigingjarnt. Það er ekki fært
um að sýna né meðtaka ástríki,
og það skeytir ekki um rétt ann-
arra. Það er mjög sennileg% að
langvarandi grátur, þegar móðir-
in neitar að skipta sér af barninu,
geti haft mjög skaðleg áhrif á
barnið og síðar meir orsakað al-
ALF ERLING: 73
Bræður myrkursins
vasaklút veifað til sín út um glugga á bifreiðinni.
Það var Osló greifi að senda honum kveðju sína.
— Hver fjandinn! Fái ég ekki náð honum lifandi, þá dauðum,
hrópaði Disna og hleypti af skammbyssunni á eftir bílnum.
En bíllinn jók bara hraðann og hvarf með syngjandi dyn, sem
lét í eyrum Disna sem hæðnisóður.
— Herfangið er sloppið, sagði Ivan Disna niðurbeygður. Allt
hreiðrið þarna uppi hefði gjarna mátt sleppa, ef við aðeins hefðum
náð lionum.
GÖMUL ÁST.
Kvöldið ef'.ir sat lögreglustjórinn, Sarkas fursti, í skrifstofu
sinni.
Ivan Disna og Lemberg voru nýfarnir út, eftir að hafa gefið hon-
um skýrslu um næturorustuna við Innsiglaða bandalagið.
Saikas fursti hafði samstundis gefið hinum ýmsu lögregludeild-
um í Pétursborg fyrirskipanir um, að hver einasta grunsamleg per-
sóna skyldi höndum tekin. Að því búnu hóf lögreglus'jórinn að
lesa hinar ýmsu skýrslur, er honum höfðu þá nýlega horizt.
Hann var truflaður við starf sitt á þann hátt, að tveir hvítir
handleggir vöfðust um háls honum. Það var kona hans, komin til
að kveðja hann, áður en hún færi á hljómleika, þar sem kunnustu
tónlistarmenn Rússlands skyldu leika.
Hún kyssti hann, og hann fylgdi henni til dyra. Ennþá einn
kveðjukoss, en síðan flýtti hún sér niður í bifreiðina, sem beið, og
meðan Irene furs'.afrú ók til hljómleikahallarinnar, sökkti furstinn.
sér á ný ofan í skýrslur sínar og skjöl.
Bifreið furstafrúarinnar ók hinar breiðu, malbikuðu götur Pét-
ursborgar og nam staðar úti fyrir hlj ómleikahöllinni. Hún steig út,
sagði ökumanninum fyrir verkum og gekk síðan áleiðis inn í höll-
ina.
Bifreiðin ók inn í garðlnn umhverfis höllina og staðnæmdist í
röð annarra vagna, er biðu.
Ökumaðurinn sat kyrr við stýrið. Hann hafði verið að skemmta
sér kvöldið áður og drukkið nokkur glös. Því vildi hann taka sér
ofurlílinn blund, meðan þjónninn, sem var í bifreiðinni, fengi sér
dálitla göngu, unz hljómleikunum lyki. Það var svo sem nægur
timi.
Bifreiðastjórinn hreiðraði um sig sem bezt hann gat, meðan
þjónninn gekk niður götuna.
Hann tók upp vindling, en uppgötvaði um leið, að hann hafði
engar eldspýtur á sér. í sama bili gekk vinnuklæddur maður fram
hjá honum með vindling í munninum. Þjónninn slanzaði og bar
höndina upp að húfuderinu.
— Leyfist mér að biðja yður um eld? spurði hann.
— Með ánægju, svaraði verkamaðurinn um leið og hann sló ösk-
una af vindlingnum og rétti þjóninum hann.
— Mætti ég spyrja, eruð þér þjónn í stóra, bláa bílnum, sem ók
réít áðan upp að höllinni? spurði maðurinn.
Þjónninn kinkaði kolli og saug að sér reykinn.
— Það er fallegur bíll. Hver á hann?
— Sarkas fursti.
— Jæja? Lögreglus’jórinn.
— Já.
— Getið þér ekki útvegað mér starf hjá honum? spurði verka-
maðurinn.
Þjónninn horfði hissa á hann, og verkamaðurinn bætti við hlæj-
andi:
— Já, þetta er auðvitað skrítin spurning, en þegar ég nú segi yð-
ur frá því, að ég hefi verið þjónn hjá frönsku sendisveitinni í 3 ár
og varð atvinnulaus við brottför sendiherrans eftir að hafa áður
fengið reynslu sem þjónn í tízkuverzlun, þá mun yður ekki finnast
spurning mín sérlega furðuleg.
— Nei, vitanlega, sagði þjónninn, sem ekkert hafði á móti því að
rabba ögn við manninn. — En ég held, sannast að segja, að furst-
inn hugsi sér ekki að auka starfslið sitt, og um uppsagnir er heldur
ekki að ræða.
— Hvenær er hljómleikunum lokið? spurði maðurinn.
— Eftir svo sem eina og hálfa klukkustund.
— Þá hafið þér nægan líma til að drekka eitt glas af tei. Ég býð
yður, sagði maðurinn.
varlega skapgerðarbresti. Það á
ekki að ala börn upp undir járn-
hæl, heldur eiga foreldrar að
koma til móts við börnin, því að
þá sýna börnin ástríki á móti.
Hins vegar á maður ekki að
hlaupa til og taka upp barn, þó
að það skæli svolítið eða það
liggur rólegt. Með því móti
skemmir maður barnið með of
miklu eftirlæti, og það er líka
slæmt,“ segir prófessor Illing-
worth.
(Lögberg, 7. npríl.)