Faxi - 01.07.1943, Blaðsíða 5

F A X I
5
Helgi 8. Jonsson:
SJóniaiiiia«la$furiiiii 1943
Á sjómannadaginn er þjóðin
í hátíðarskapi, hún hyllir sína
þrautreyndu og ötulu sjómanna-
stétt, og þakkar henni starfið.
Og þjóðin má sannarlega vera
þakklát fyrir það, að hún hefir
alltaf átt framsýna og ötula sjó-
mannastétt, sem aldrei hefir of-
metnast af velgengni sinni, eða
hrósi því, sem aðrar stéttir hafa
maklega á hana borið. Sjó-
mannastéttin hefir með sömu
þrautseigju tekið erfiðum tímum
í viðskipta- og atvinnumálum
þjóðarinnar, eins og erfiðu sjó-
veðri, aldrei misst trúna á batn-
andi tíma — aldrei misst trúna
á að storminn lægði. Sjómenn-.
irnir hafa jafnvel ekki möglað
þó erfiðleikarnir hafi ef til vill
verið látnir mæða óþarflega
mikið á þeim — en það er svo að
alltaf er lagt mest á breiðustu
bökin.
Atvinnuhættir þjóðarinnar eru
á þann veg, að óumflýjanlega
hlýtur fólkið að skiptast í at-
vinnustéttir, sem hver fyrir sig
hefir sínar ákveðnu skyldur að
inna af hendi — stærsta og
veigamesta stétt þessa lands —
sjómannastéttin — en þrátt fyr-
ir þaö er hún sér þess full með-
vitandi, að starf annara er engu
síður mikils virði og ómissandi
fyrir þjóðarheildina og líka þá
sem sjóinn sækja.
Starf þeirra, sem erja jörðina
— leggja vegina — byggja brýrn-
ar og húsin — hafnir og skip —
það starf er sjómönnunum eins
mikils verði og þeirra starf á
hafinu og við strendu;- lands-
ins er öðrum atvinnustéttum.
Það eru þessar staðreyndir og
hinn gagnkvæmi skilningur
stéttanna á tilveru hverrar ann-
arar, sem er lífæð þjóðarinnar
— og það er þetta samstarf, sem
við köllum þjóðfélag, og eftir því
sem samhugur og samvinna
þessara stétta eykst, eftir því er
framtíð og frelsi lands og þjóðar
betur tryggt um alla framtíð.
Ég held að flestum sjómönn-
um sé enginn greiði ger
með því að vera stöðugt að
útmála þær hættur, sem þeir
eiga við að stríða á hafinu —
hvorki hættur storma og. stór-
sjóa eða þær hættur, sem villi-
mennska mannanna býr þeim.
Á þessum tímum erum við öll
hvar sem við stöndum umvafin
margskonar hættum og enginn
veit fyr en dagur er liðinn að
kvöldi hvort hann verður dagur
dapurra viðburða eða ekki.
Mér virðist að sjómenn hafi
einhversstaðar lært það — og
líklega lært það á hafi úti — að
æðrur bjarga ekki þegar á herð-
ir — þeir virðast hafa tileinkað
sér þá sigursælu trú, að hin
sterka hönd æðri máttarvalda
stýri þeirra lífsfleyi bæði á landi
og sjó.
Sjómenn eru flestir dulir um
það sem gerist á hinum votu
slóðum, en víst mun það, að þar
gerist mörg hetjusagan, sem
aldrei er skráð, þeim er gjarnara
að tala um björtu hliðarnar —
góðan afla og gott veður, þótt
endrum og eins berist aðrar
fréttir af góðum drengjum, sem
féllu í valinn.
Þjóðinni er þungur harmur
kveðinn að öllum þeim, sem ekki
komu að landi — þyngri en svo
að orð nái að lýsa — en minn-
ing þeirra, er minning um syni
íslands, sem fórnuðu öllu er þeir
áttu fyrir land og þjóð.
Ef ég mætti óska sjómanna-
stéttinni íslenzku einhvers á
þessum heiðursdegi hennar —
þá vildi ég óska þess, að sjó-
mannanna eigin óskir yrðu að
veruleika — því þeir þrá það
framar öllu öðru, að árangur
starfsins verði heimilum þeirra
vernd og vörn, og þjóðfélaginu
til farsældar, — okkar litla þjóð-
félagi, sem á tilveru sína undir
andlegri og líkamlegri atorku
sona sinná og dætra — og þar
hvílir ekki hvað minnstur hlut-
ur á herðum sjómananna.
Við biðjum þeim allrar gæfu
á komandi dögum.
Ol ■ ii iireinsuiiaii'-
Hiöðin h. f.
Fyrir þremur árum hófust þeir
handa Jón Guðmundsson og
Cesar Már um að hreinsa not-
aðar smurolíur. En vegna örðug-
leika á innflutningi véla, var
ekki hægt að hefja hreinsun fyrr
en nú fyrir skömmu. Og enn
hafa ekki fengizt vélar, sem
hreinsað gætu benzín úr smur-
olíu, en þeirra mun brátt vera
von.
Vélar stöðvarinnar hreinsa nú
ca. 200 1. á 8 stunda vinnudegi.
Við hreinsun rýrnar olían um
10—20%. Hreinsuð olía er full-
komlega eins góð og sú olía, sem
látin er á vélarnar í fyrsta skipti.
Enda hefir Rannsóknarstofa
ríkisins eftirlit með því, að olían
sé fullhreinsuð og rannsókn fer
fram á hverri afhendingu stöðv-
arinnar.
Þessi aðferð er víða notuð út
um heim, jafnvel þar sem auð-
veldara er um olíur en hér, og
sumstaðar lögákveðin t. d. i
Noregi.
Olíuhreinsunarstöðin kaupir
notaðar smurolíur á 20 aura
lítrann og hreinsar einnig fyrir
kr. 1,50 hvern lítra.
Forstjóri félagsins er nú Óskar
Magnússon, Njálsg. 26. R.
Það er ekki víst að menn at-
hugi nú hvers virði þessi tilraun
er. En þegar harðnar á um er-
lendan gjaldeyri og fækkar um
krónur, þá verður þessi aðferð
vonandi búin að fá svo góða og
almenna reynslu, að hvorki út-
gerðarmenn eða aðrir þeir, er
með smurolíur fara, láti það
spyrjast að fleiri hundruðum
tonna af varla hálf notaðri olíu
sé hent.