Sjómaðurinn - 01.03.1939, Page 10

2
SJÓMAÐURINN
Bjarni Kristjánsson skipstjóri :
A
Frækileg sigling hraðskreiðasta seglskips Islendinga.
X SEGLSKIPATlMABILINU komu mörg góð
og hraðskreiö seglskip hingað til lands, en
nú eru þessi góðu skip horfin, og margir ])eirra
kjarkmiklu og góðu drengja, sem sigldu á þeim.
Er nú minningin ein eftir, en fyrir henni þurf-
um vér íslendingar ekki að hera kinnroða, því
að allir vita, að þilskipin sköpuðu stórútgerð
hér á landi, og voru undirstaða undir sjálfstœði
landsins, bæði í fjárhag og stjórnmálum.
Er vonandi, að einhver ritfær maður og kunn-
ugur skrifi sögu þessara skipa, meðan þau eru
ennþá í fersku minni.
Fara hér á eftir nokkrar endurminningar frá
})eim tíma, er Stýrimannafélag íslands var stofn-
að og íslenzk seglskip voru síðast notuð landa
á milli.
Á ófriðarárumun keypti hf. Kveldúlfur skonn-
ortuna Huginn hingað til lands. Er óliætt að
segja, að hann hafi verið hraðskreiðasta skip,
sem undir íslenzkum fána hafi siglt í utanlands-
siglingum.
Eg átti því láni að íagna, að verða háseti
á skipi ]>essu, nokkru eftir að það kom hing-
að, og skal hér fyrst getið kafla úr Spánarferð
einni frá ófriðarárunum.
Frá Reykjavik var haldið vorið 1918, og var
ferðinni heitið til Rarcelona, með viðkomu i
Gihraltar til athugunar. Jón Kristófersson, nú
skipstjóri á Eddu, var skipstjóri.
Var siglt vestur í mitt Atlantshaf, vegna kaf-
hátahernaðarins, og gekk all vel, uns vindur kom
á móti, er vér nálguðumst Gihraltarsund. Svo
sem kunnugt er leggur strauminn ávalt inn í
sundið, frá Atlantshafi; er þvi auðvelt að kom-
ast inn, þótt vindur sé á móti. Morgun þann, er
vér komum að sundinu, sáum vér úti við sjón-
deildarhring seglskip fram undan. Skip þetta var
einnig á innleið, og var farið fram lijá því um
hádegi. Sást þá, að skip þetta var þrísigld skonn -
orta, William Morlon, frá St. John’s á Ne'wfound-
land. Komum vér inn til Gibraltar um kveldið,
en skipið ekki fyr en daginn eftir. Þann sama
dag fór dönsk skonnorta, Neplun, frá Gibralt-
ar, áleiðis til Rarcelona.
Var nú legið þrjá daga, þar til er leyfi fékst
til þess að halda áfram. Voru tveir menn settir
á næturvörð, og lágu þeir alla nóttina hvor
við sinn borðstokkinn með skammbyssu, vegna
sjóræningja, sem réðust oft á nóttu á smáskip
þau, sem fiskfarm fluttu.
Var nú haldið af stað lil Barcelona, og var
vindur allhvass á móti mest-alla leið; stóð sú
ferð fimm daga. Má víst kalla það í meðallagi,
þar sem vegalengdin er um fimm liundruð sjó-
milur. í Bareelona var legið i sjö daga. En er
farið var úl úr höfninni, mættum vér Neptun
á innleið!
Var síðan haldið lil Ihiza og hlaðið þar full-
fermi af salti lil Hjalteyrar. All gekk vel lil Gi-
hraltar aftur, þótt vindur væri að mestu á móti,
sem áður. Urðum vér næsla forviða, er vér sá-
um, að þar lá fjöldi allskonar seglskipa frá mörg-
um þjóðum; var það fögur sjón að sjá. Kom
þá í ljós, að ástæðan var sú, að skip þessi, seni
voru öll á útleið, orkuðu ekki að sigla á móti
hinum sterka straumi, sem áður var getið. og
látlausum vestanvindi, sem hafði blásið þar á
annan mánuð. Höfðu mörg skipanna reynt að
komast út, en öll hrakist aftur á bak, inn i Mið-
jarðarhaf. Var ])etta hættulegt siglingalag, vegna
kafháta og tundurdufla, sem þá voru þar um
slóðir. Var því hyggilegast að liggja inni, uns
lciði kæmi; enda sögðu menn og, að það segl-
skip væri ekki til, sem gæti komist út Gihraltar-
sund í mótvindi. En Jón skipstjóri liélt þó, að
reyna mætti það, þar sem Huginn hafði oft ork-