Jazzblaðið - 01.07.1948, Blaðsíða 4

Km kchtrabaMaleikara
Eftir Hall Símunursou.
Kontrabassinn er dýpstur allra strengja-
hljóðfæra og nær yfir tvær og hálfa átt-
und. Fyrst eftir að hann var fundinn upp
var ekki neinn ákveðinn strengjafjöldi á
honum, en var frá þremur strengjum í allt
að því sex. En fjögurra strengja bassinn
reyndist hentugastur og ruddi hinum fljót-
lega úr notkun. Hann er stilltur í ferund-
um og heitir dýpsti strengurinn E, en sá
efsti G. Stundum ,kom þó fyrir í tónverk-
um að það þurfti að fá dýpri tórta og var
þá bætt við C streng. Aftur á móti fann
ameríski bassaleikarinn Chubby Jackson
upp á því að nota fimmstrengja bassa í
jazzmúsik, til að ná hærri tónum og gera
það þannig hentugri til einleiks. Þessir
bassar eru nú mikið notaðir í jazzmúsik
í U.S.A.
Hér á íslandi hefur gildi bassans fyrir
hljómsveitir, verið frekar lítils virt. Stund-
um kom þó fyrir í hljómsveitum hér áður
fyrr, að maður var með bassa, en venju-
lega var það þá eitt af mörgum hljóðfær-
um, t. d. Bjarni Böðvarsson. En íslend-
ingar eignuðust snilling á kontrabassa,
þegar Einar B. Waage kom upp frá Banda-
ríkjunum 1945 og hækkaði veldi bassans
hér þá mikið. Einar hóf kennslu þegar eftir
heimkomuna og er árangurinn af henni
þegar farinn að koma í ljós, þar sem
kontrabassar eru farnir að sjást í nokkr-
um hljómsveitum hér í Reykjavík. Annars
var ekki ætlunin með þessari grein að skrifa
um kontrabassann eða gildi hans fyrir
hljómsveitir, heldur að minnast lítillega á
nokkra þekktustu bassista Bandaríkjanna
í jazzmúsik.
Bill Johnson mun hafa verið fyrstur til
að leika á bassa í jazzmúsik. Hann var
svertingi og frá New Orleans. Johnson lék
í hinni frægu hljómsvcit King Olivers og
fleiri þekktum hljómsveitum.
Fops Foster (svartur) byrjaði nokkru á
eftir Johnson. Hann var vel lærður bassa-
leikari og markaði ný tímamót í bassaleik,
þar sem hann var upphafsmaður að nýjum
stíl, sem hefur verið stældur af fjölda
bassaleikara. Foster er talinn bezti New
Orleans bassistinn. Hann hefur leikið í
fjölda hljómsveita m. a. Duke Ellington,
Eddie Condon og fleirum.
Wellman Braud tók við af Foster hjá
Ellington um 1930. Tónn hans er afar
mikili og er sagt, að þegar hann hætti,
hafi Duke orðið að fá sér tvo bassaleikara.
John Ivirby (svartur) byrjaði ungur að
leika á hljóðfæri. Hann lék á trombón, en
þegar honum var stolið frá honum, hugs-
aði hann vel ráð sitt, en byrjaði svo að
læra á bassa, því hann þóttist viss um að
enginn myndi hlaupa á burt með hann.
Hann hafði ekki lengi verið með bassann,
þegar Fletcher Henderson heyrði í honum
og réði hann til sín. Árið 1932 var Kirby
álitinn fremstur allra .jazz-bassaleikara.
1936 stofnaði hann litla hljómsveit, sem í
f.jölda ára hefur verið álitin bezta litla
hljómsveitin, sérstaklega fyrir hve leikur