Musica - 01.04.1948, Page 12

Norðmenn
breyfra Péfrri Gaut
2. marz 1948 var merkisdagur, því að þann dag var
Pétur Gautur frumsýndur í „Det Norske Teater“ í
sinni nýju mynd.
Rifhöfundurinn Henrik Rytter hefur þýtt leikinn
á nýnorsku og Hara'ld Sæverud, hið þekkta norska
tónskáld, hefur samið tónlistina, tónlist Griegs hefur
verið fjarlægð.
Þessi tilraun er hin merkilegasta, og er henni fylgt
með álhuga um allan íheim, og eru líkindi til að mikið
verði um hana deilt heima í Noregi svo og annars
staðar.
Hans Jacob Nielsen forstjóri leik'hússins hefur í
ræðu, er hann hélt í norska stúdenta'félaginu, gert
grein fyrir ástæðunum fyrir þessum breytingum.
Hann heldur því fram, að tónlist Griegs hafi haft
áhrif á leikritið hvar um heim sem það hefur verið
uppfært.
„Tónlist Griegs á ekkert skylt við efni leiksins,“
segir forstjórinn. „Hún er of rómantísk.“
„I Pétri Gaut má sjá æsku Ibsens, „fylliríisskálds-
ins“, eins og einn af velgerðamönnum hans kallaði
hann, er hann stjórnaði leikhúsinu í Kristianiu, sló
Slöku við starf sitt, en sat þess í stað á lélegum kaffi-
húsum, drakk og slæptist. En vegna tónlistar Greigs
(og bændasagna Björnsons) er Gautur orðinn ao
nokkurs konar „rómantískri“ hetju, svallgefinni, en
undir hinu hrjúfa yfirborði „en god gut“.
„Og þannig er hið brennandi háðrit Ibsens orðið
að nokkurs konar hetjusögn.“
Þannig farast hinum norska leikhússtjóra orð, og
verður fróðegt að sjá hvernig tilraunin tekst.
komast í hendur góðs 'kennara, og þá mætti mikils af
honum vænta.
Guðmunda Elíasdóttir skilaði sínu hlutverki af mik-
illi smekkvísi eins og við mátti búast, og var fram-
koma hennar á svðinu öll með ágætum.
Undirleikur Weisshappels var öruggur að vanda.
T. A.
Stephan Foster
eins og hann er í myndinni er var samin um líf hans.
Æviógrip
Stephans CoIIins Foster
Stephan Foster, einn af vinsælustu þjóðlagahöfund-
um, er uppi hafa verið, fæddist í Lawrenceville, Pen-
sylvaníu, 4. júli 1836.
Hann hefur alls samið um það bil 175 lög, og munu
um 20 þeirra enn lifa meðal alþýðu manna um allan
'heim.
Hver þekkir ekki lög eins og „Old Black Joe“, „Old
Folks at Home“, „My Old Kentucky Home“ og
„Beautiful Dreamer" ?
Það má segja að þessi tregablöndnu, fallegu lög
hafi 'hrært hjarta hvers manns hins siðmenntaða heims
með einfaldleik sínum, tilfinningadýpt og fegurð.
Það er sagt um Foster, að hann hafi setið tímunum
saman og hlustað á söngva hinna svörtu þræla, og
gegnum sönginn kynntist hann hinum svarta manni,
kynntist góðlyndi hans og barnslegri þrá eftir betri
ævi, hann skildi hve bágt sá maður á, er á allt sitt
undir duttlungum hvítra húsbænda, manna, er litu á
svertingjana ekki sem menn, heldur sem skepnur.
Fyrst eftir að Foster 'hóf feril sinn sem tónskáld var
hann svo fátækur sem mest má vera, en smátt og smátt
tók honum að græðast fé, hann gi’fti sig og eignaðist
barn, en heitasta ósk Fosters var að búa til stórt verk,
og er hann hafði unnið að því um langan tíma, lét
hann uppfæra það, en það hlaut slæma dóma, og 'hafði
þetta mikil áhrif á hann.
Brátt kom að því að vinsældir hans tóku að minnka,
lagðist hann þá í drykkjuskap, skildi við konuna og
framdi sjálfsmorð, 13. jan. 1864, þá 38 ára að aldri.
12 MUSICA