Morgunblaðið - 04.01.2009, Síða 14

14|Morgunblaðið
Eftir Svanhvíti Ljósbjörgu
svanhvit@mbl.is
Síðustu tvö ár hefur námskeið í silfur-leirsmíði hjá Handverkshúsinu veriðmjög vinsælt og fjöldi fólks hefursótt það, að sögn Vífils Valgeirssonar
sem leiðbeinir á námskeiðinu. „Þetta hefur
verið mjög vinsælt námskeið en við notum
silfurleir til að búa til silfurmuni úr hreinu
silfri. Þetta er þó ekki eins og hefðbundin
vinnsla á hefðbundnu silfri. Silfurleirinn heitir
artclay á ensku og þetta er mjög gömul að-
ferð í vinnslu á silfri. Japanar þróuðu aðferð-
ina í neytendavænt form fyrir 15-20 árum en
þetta er gert þannig að silfur er tætt niður í
örsmáar agnir og blandað saman við leir og
vatn. Þannig kemur efnið til okkar. Það er
mikið auðveldara að vinna með silfurleirinn
en hefðbundna silfrið því það þarf ekki að
nota eins mikið af tækjum.“
Ekki mikill tækjakostnaður
Vífill talar um að eftir námskeiðið ættu all-
ir að geta búið til silfurmuni heima hjá sér,
vinnslan sé ekki flóknari en það. „Við vinnum
silfurleirinn svipað og hefðbundinn leir og
mótum hlutinn sem við ætlum að búa til. Þeg-
ar það er búið þurrkum við hann í 15-20 mín-
útur og þá er þetta orðið eins og þurr leir.
Síðan er munurinn brenndur og þá er bæði
leirinn og vatnið brennt í burtu og eftir
stendur hreint silfur. Það er ekki nauðsynlegt
að hafa sérstakan ofn. Það er hægt að nota
örbylgjuofn en reyndar þarf þá lítinn
postulínsofn inn í örbylgjuofninn en hann er
ekki dýr. Svo er hægt að nota gaslampa en
hvort heldur sem er þá er ekki mikill tækja-
kostnaður,“ segir Vífill og bætir við að á nám-
skeiðinu séu fyrst og fremst útbúnir skart-
gripir en í sjálfu sér séu engin takmörk fyrir
því hvað er búið til úr silfurleir. „Námskeiðið
er þrjú kvöld, fjórir tímar hvert kvöld eða alls
12 klukkutímar. Á námskeiðinu er farið í
gegnum aðferðir til að vinna silfurleir og hver
þátttakandi gerir 6-8 silfurhluti. Það er líka
boðið upp á framhaldsnámskeið sem eru önn-
ur þrjú kvöld og þá er farið í einstaka aðferð-
ir í silfurleirsmíði. Þá er hægt að taka þriðja
námskeiðið sem er meiri sérhæfing.“
Einföld vinnsla
Silfurleirinn er ekki innifalinn í námskeiðs-
gjaldinu en Vífill segir leirinn ekki vera dýrt
hráefni. „Hráefni í góðan silfurhring fyrir
karlmann kostar um 1000 krónur og þetta er
því ekki óyfirstíganlegt. Svo er mjög einfalt
að setja sirkonsteina í silfrið og brenna þá
með,“ segir Vífill og útskýrir þær þrjár meg-
inaðferðir sem eru notaðar við vinnslu á silf-
urleir: „Silfurleirinn er í þrenns konar formi
og til að mynda í nokkurs konar kremi sem
er á þykkt við súrmjólk. Því er til dæmis
penslað á laufblað, nokkrar umferðir. Síðan
er leirinn þurrkaður burt og svo brenndur.
Allt hverfur við brennsluna og eftir stendur
silfurgert laufblað. Silfurleirinn kemur líka á
sprautum og þá fylgja með þrjár stærðir á
nálum. Þá búum við til þrívíddarform úr sér-
stökum lífrænum korki. Tökum kúlu sem
dæmi en þá hnoðar maður korkinn í kúlu, síð-
an er þræði úr sprautunni sprautað utan um
korkinn og það er búið til þéttriðið net. Þá er
kominn þrívíddarhlutur sem er síðan þurrk-
aður og brenndur, hvort sem er með loga, í
ofni eða örbylgjuofni. Þá brennur korkurinn
innan úr og eftir stendur kúla úr silfri. Þriðja
formið er leir sem er svipaður og venjulegur
föndurleir og hann er notaður til að búa til
hálsmen eða hringa. Þá er leirinn mótaður ut-
an um kefli eða hvað sem er hendi næst. Það
er þurrkað og síðan brennt.“
Morgunblaðið/Ragnar Axelssson
Vífill Valgeirsson leiðbeinandi: „Þetta hefur verið mjög vinsælt námskeið en við notum silf-
urleir til að búa til silfurmuni úr hreinu silfri. Á ensku heitir silfurleirinn artclay.“
Silfurlei Silfurleirinn er ekki dýr en það kostar um 1000 krónur að gera karlmannshring.
Einfaldir silfurskartgripir
Það er mun einfaldara að
smíða silfurhluti úr silfurleir
en hefðbundnu silfri en nám-
skeið í silfurleirsmíði er
kennt í Handverkshúsinu. Á
námskeiðinu eru búnir til 6-8
silfurhlutir.
Það getur verið mun auðveldara og skemmtilegra að læra saman í hóp.
Komdu þér upp góðum hópi fólks, en þó ekki of stórum, sem vill frekar
sitja saman í notalegu umhverfi og læra. Þó má umhverfið ekki vera svo
notalegt að leti færist yfir mannskapinn! Hægt er að skiptast á að hittast í
heimahúsi og jafnvel skipta með sér að baka brauð eða köku til að hafa
eitthvað gott að maula yfir lærdómnum. Með því að læra fleiri saman er
líka hægt að leita ráða, spyrja og bera saman. Síðan sparar slíkt líka tíma
sem annars færi í að hittast og gera eitthvað saman til að brjóta upp dag-
inn.
Lært í einni kös
Símenntun
fyrir fagfólk í iðnaði
V O R Ö N N 2 0 0 9
www.idan.is
Bygginga- og mannvirkjahönnunarnámskeið
Málmtækninámskeið
Stjórnendanámskeið
Prenttækninámskeið
Matreiðslunámskeið
Hársnyrtinámskeið
Bílgreinanámskeið
Tölvunámskeið
Námsráðgjöf
Nánari upplýsingar á: