Morgunblaðið - 16.05.2009, Blaðsíða 14

14 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. MAÍ 2009
ÞAU voru kát í góða veðrinu í gær krakkarnir í
Langholtsskóla sem voru í útikennslu í Laug-
ardalnum og á lóð skólans. Hreiðar Sigtryggs-
son skólastjóri mundaði gítarinn en hann segir
útikennslu vera hluta af skólastarfinu allan vet-
urinn. „Það er nauðsynlegt að stækka kennslu-
stofurnar með þessum hætti. Í dag eru allir nem-
endur á aldrinum 6-16 ára saman í útikennslu og
einnig allt starfsfólkið.“ khk@mbl.is
Morgunblaðið/Eggert
Sungið, flaggað og tjaldað í útikennslu
FRÉTTASKÝRING
Eftir Magnús Halldórsson
magnush@mbl.is
ÞÓTT skuldir sveitarfélaga, sem til-
heyra skuldbindingum vegna A-
hluta efnahagsreiknings þeirra, séu
nú á bilinu 230 til 240 milljarðar, eins
og greint hefur verið frá í Morg-
unblaðinu, er B-hlutinn meira
íþyngjandi. Til A-hlutans telst
grunnþjónustan, sem fjármögnuð er
með útsvarstekjum að mestu, en til
B-hlutans teljast dótturfélög, s.s.
hafnarsjóðir og orkuveitur, sem
staðið hafa í miklum framkvæmdum
undanfarin ár. Til samanburðar
nema skuldir Orkuveitu Reykjavík-
ur (OR) næstum öllum skuldum
sveitarfélaga í landinu sem tilheyra
grunnrekstri. Í lok árs, þegar geng-
isvísitalan var um 210, námu skuld-
irnir í erlendri mynt 211 milljörðum
króna. Gengisvísitalan er nú 224 og
má ætla að skuldirnar séu því um
224 milljarðar króna. Það gerir um
1,87 milljónir króna á hvern íbúa í
Reykjavík.
En þetta er aðeins hluti af vand-
anum, þótt skuldir OR í erlendri
mynt séu sá einstaki þáttur sem er
mest íþyngjandi í rekstri sveitarfé-
laga í landinu eftir hrun krónunnar
sl. ár. Gangi spár Seðlabanka Ís-
lands og efnahagsskrifstofu fjár-
málaráðuneytisins eftir verður
gengisvísitalan á svipuðum stað og
nú næstu þrjú árin.
Ekki hefur verið tekið saman
hversu miklar skuldir sveitarfélaga
sem tilheyra B-hluta efnahagsreikn-
ingsins eru. Samkvæmt upplýs-
ingum frá Sambandi íslenskra sveit-
arfélaga liggur staðan ekki fyrir,
meðal annars vegna þess að sveit-
arfélög hafa mörg hver ekki skilað
ársreikningi ennþá.
Nokkur sveitarfélög hafa þó skil-
að ársreikningi, þar á meðal Reykja-
nesbær og Akureyrarbær. Uppgjör
þeirra sveitarfélaga báru keim af
mikilli hækkun skulda í erlendri
mynt. Tap Reykjanesbæjar var átta
milljarðar og Akureyrarbæjar fimm
milljarðar.
Þar vega þungt meðal annars
skuldir Norðurorku og Hitaveitu
Suðurnesja í erlendri mynt, sem
hafa rúmlega tvöfaldast á milli ára.
Eiginfjárstaða margra dótt-
urfélaga sveitarfélaga er nú neikvæð
og margt bendir til þess að svo verði
næstu ár, ef gengi krónunnar styrk-
ist ekki og verðmæti eigna eykst
ekki.
Það er þó huggun harmi gegn fyr-
ir sveitarfélögin að vextir á erlend-
um lánum eru í sögulegu lágmarki
nú erlendis, eða á bilinu 0-1,5 pró-
sent. Þetta minnkar vaxtabyrðina,
og þar með fjármagnskostnað vegna
skulda. Hækki vextirnir, eykst fjár-
magnskostnaðurinn.
Skuldir byrði á íbúunum
 Vaxtaberandi skuldir sveitarfélaga sem tilheyra B-hluta efnahagsreiknings hafa
hækkað um a.m.k. á annað hundrað milljarða milli ára  Erfiður tími framundan
Skuldir dótturfyrirtækja sveitar-
félaga í erlendri mynt verða
íþyngjandi á næstu árum gangi
gengisspár Seðlabanka Íslands
og fjármálaráðuneytisins eftir.
Lágir vextir erlendis hjálpa til.
    






 


 


 








 
 
 
      
  
  !


 "#

$

%  
BÚAST má við
líflegu ferða-
sumri innan-
lands. Í könnun
Ferðamálastofu
kemur fram að
níu af hverjum
tíu ætla að
ferðast innan-
lands í sumar.
Rúmlega 60%
ætla eingöngu að
ferðast innanlands, tæplega helm-
ingur ætlar að eyða fleiri gistinótt-
um á ferðalögum innanlands í sum-
ar en á síðasta ári. Þrír af hverjum
fimm ætla að gista í tjaldi, fellihýsi
eða húsbíl.
Könnunin leiðir í ljós samdrátt í
utanferðum landsmanna. Fjórð-
ungur landsmanna segist ferðast
bæði innanlands og utan og 5% ein-
göngu utanlands. 8% ætla hins veg-
ar ekki að ferðast í sumar.
60% ætla bara
að ferðast inn-
anlands í sumar
Tjaldsvæði eru vin-
sælasti gistimátinn.
„ÞAÐ er ótrúlegt hvernig embætt-
ismenn geta haldið því fram að það
sé bara allt í lagi með tannheilsu ís-
lenskra barna þegar 33% af þeim
verst settu (15 ára) eru með níu
tennur skemmdar, fylltar eða tap-
aðar. Hvaða þjóðir berum við okkur
saman við um heilbrigði okkar ung-
menna?“ segir í harðyrtri frétta-
tilkynningu frá undirbúningshópi
Hjálparvaktar tannlækna í gær.
Tilefnið eru ummæli sem höfð
voru eftir tryggingayfirtannlækni í
blaðaviðtölum á undanförnum dög-
um. „Hefur hann látið í það skína
að tannheilsa íslenskra barna sé
með ágætum en það séu einvörð-
ungu örfáir einstaklingar sem eiga
við mikinn vanda að stríða,“ segir í
frétt undirbúningshópsins.
„Ekki virðast þessi ummæli
tryggingayfirtannlæknis vera
byggð á vísindalegum rökum eða
rannsóknum en ágætar rannsóknir
eru til um tannheilsu íslenskra
barna og unglinga þó að sú yngsta
sé fimm ára gömul en það er
MUNNÍS-rannsóknin.“
omfr@mbl.is
Gagnrýna ummæli
um tannheilsu
SKRÁNINGU á sumarnámskeið í
Háskóla Íslands er nú lokið og var
aðsókn í samræmi við það sem búist
var við. Alls hafa 950 manns skráð
sig til náms í sumar í 41 námskeið.
Að sögn Sveins Klausen, ritstjóra
kennsluskrár HÍ, kom ekki til þess
að vísa þyrfti fólki frá fjöldatak-
markana. Hins vegar falla þrjú eða
fjögur námskeið niður vegna
ónógrar þátttöku, en miðað er við
að a.m.k. 20 manns skrái sig.
Kennsla í flestum námskeiðum
hefst í kringum 20. maí.
Hátt í þúsund sækja
sumarnámskeið HÍ
VÖRUKARFA ASÍ hækkaði mest í
verslunum Kaskó á milli janúar og
maí, eða um 3,6%, og hækkunin í
Nóatúni nam 3,1%. Bornar eru sam-
an mælingar sem fóru fram í þriðju
viku ársins; 12. til 16. janúar, og síð-
an í þeirri nítjándu, eða 4. til 8. maí.
Verð lækkaði um 2,6% í versl-
unum 10-11, um 1,7% í Krónunni og
1,6% í Bónus. Hækkanir á hreinlæt-
isvörum, drykkjarvörum og ýmsum
nýlenduvörum eru áberandi í flest-
öllum verslunum, en grænmeti,
ávextir og mjólkurvörur lækkuðu á
flestum stöðum.
Samkvæmt tilkynningu frá ASÍ er
hækkunin í Kaskó að mestu rakin til
12% verðhækkunar á kjöti, 8,4%
hækkunar á hreinlætis- og snyrti-
vörum og 5% hækkunar á drykkjar-
vörum.
Í stórmörkuðunum hækkaði verð
vörukörfunnar mest í Nóatúni eða
um 3,1%, sem að mestu er rakið til
hækkana á kjötvörum (11,3%),
hreinlætis- og snyrtivörum um 8%,
brauð- og kornvörum (6,8%) og
drykkjarvörum (5,8%). Hagkaup
lækkaði verðið mest af stórmörk-
uðum eða um 0,7%, þar vegur mest
lækkað verð á ýmsum matvörum um
5,4%, kjötvörum um 4,8% en hækk-
un var á brauði og kjötvörum um
5,9%, drykkjarvörum um 4,5% og
sykri, súkkulaði og sælgæti um
4,3%.
Í svonefndum klukkubúðum var
mesta hækkunin í Ellefu ellefu, eða
2,5%, sem má rekja til 14,9% hækk-
unar á hreinlætis- og snyrtivörum,
6,9% hækkunar á ýmsum matvörum
og 3,2% hækkunar á brauði og korn-
vöru. Í Tíu ellefu lækkaði heild-
arkarfan um 2,6% milli mælinga sem
skýrist að mestu af lækkun á græn-
meti og ávöxtum (–7,4%), drykkjar-
vörum (–5,1%) og kjötvörum (–3,5%)
í körfunni.
Verðlagseftirlit ASÍ mælir breyt-
ingar á verði vörukörfu sem getur
endurspeglað almenn innkaup með-
alheimilis. Vörukarfan inniheldur
allar almennar mat- og drykkjar-
vörur. bjb@mbl.is
Mest hækkun hjá Kaskó í vörukörfu ASÍ
 Nýlenduvörur hækkuðu mest frá janúar  Grænmeti, ávextir og mjólk lækkuðu í flestum verslunum
! &#
'(&
) ( 
*+&,

-&
    
  
.
   


 
) (
/( 01
2

-&,

-&
 &#34 5

 &#, 0 6
/
00(