Morgunblaðið - 07.06.2009, Qupperneq 14

Það vakti mikla athygli er Michel Rocard, fyrrverandi forsætisráð-herra Frakklands, gagnrýndi François Mitterand harðlega í árs-lok 1998, tæpum þremur árum eftir fráfall Mitterands, en það
hefur varla komið mörgum á óvart. „Það sem ég átti erfiðast með að
sætta mig við varðandi Mitterrand var að hann var ekki heiðarlegur
maður,“ sagði hann meðal annars.
Lengi var hörð barátta milli François Mitterand Frakklandsforseta
og Michels Rocard um völdin í franska sósíalistaflokknum. Rocard
bauð sig tvisvar fram til forseta, 1981 og 1988, en í bæði skiptin hafði
Mitterand sigur. Átökin þeirra á milli áttu þó lengri aðdraganda, en
þeir tókust fyrst á innan herbúða sósíalista á sjöunda áratugn-
um.
Michel Rocard fæddist 23. ágúst árið 1930. Hann er
yfirvegaður og rökfastur og hefur yfirleitt notið vin-
sælda meðal almennings, þótt hann félli ekki í kram-
ið hjá flokksforystunni. Svo fór að hann varð ekki
sniðgenginn sem forsætisráðherra árið 1988. En
hann sagði af sér árið 1991 þegar hann lenti í mikl-
um mótbyr og rifjaði upp síðar að Mitterand hefði
lagt hart að sér að hætta. Sagði Rocard að líklega
væru engin dæmi um stirðara samband milli for-
seta og forsætisráðherra í franskri stjórn-
málasögu.
En Rocard var ekki dauður úr öllum æðum
og varð leiðtogi franska Sósíalistaflokksins
eftir hallarbyltingu árið 1993. Honum var
ýtt til hliðar ári síðar eftir að flokkurinn
hafði beðið afhroð í kosningum til Evr-
ópuþingsins og enn voru það stuðn-
ingsmenn Mitterands sem áttu
stærstan þátt í að bola honum í
burtu.
Rocard náði hinsvegar
kjöri til Evrópuþingsins,
hefur setið þar síðan og
átt stóran þátt í að fá lög-
gjöf samþykkta um stytt-
ingu vinnutímans. Hann
heldur því fram að sú aðgerð
hafi fjölgað störfum og dregið úr at-
vinnuleysi.
Þ
egar „háttsettir embætt-
ismenn“ hitta fjölmiðla á
vegum franska utanrík-
isráðuneytisins eru fund-
irnir haldnir í íburð-
armiklum sölum móttökuhallarinnar,
sem í daglegu tali er nefnd Quai
d’Orsay eftir götunni sem hún stend-
ur við.
Þennan dag er það Michel Rocard,
fyrrverandi forsætisráðherra og for-
maður franska Sósíalistaflokksins,
sem hittir íslenska fjölmiðlamenn í
salnum sem kenndur er við Napóleón
þriðja.
Rocard var nýlega skipaður sendi-
herra Frakka gagnvart heimsskaut-
unum, en framundan eru krefjandi
viðræður um framtíð norðurskauts-
ins. „Það er mikið í húfi,“ segir hann.
„Ný hafsvæði eru að opnast vegna
hlýnunar jarðar og þar getur skapast
veruleg togstreita milli þjóða, meðal
annars út frá skiptingu hafsvæðisins,
fiskveiðum og öryggismálum.“
Það er mikilvægt að líta á hætt-
urnar sem skapast við þessa þróun út
frá hinu stóra samhengi, að sögn Roc-
ards. „Framtíð norðurskautsins varð-
ar allt mannkyn, enda er talið að 25-
30% af gas- og olíuauðlindum heims-
ins liggi undir ísnum. Ef þær
orkulindir yrðu nýttar, þá gæti það
magnað verulega gróðurhúsaáhrifin,
og það er eitt af því sem margir vís-
indamenn óttast.“
Rocard segir að ekki þurfi að orð-
lengja, hversu mikilvægt það er fyrir
fiskveiðiþjóðirnar, að sett verði
aflahámark til þess að koma í veg fyr-
ir ofveiði og eins að öryggis verði
gætt til hins ýtrasta.
Drottningin og forsetinn
Ástæðan fyrir því að Rocard var
fenginn til verksins er að hann hafði
sem forsætisráðherra frumkvæði að
því, ásamt Robert Hawke, forsætis-
ráðherra Ástralíu, að nýir samningar
náðust um umhverfisvernd Suð-
urskautslandsins, sem undirritaðir
voru árið 1991, og kváðu á um að það
yrði helgað friði og vísindum í hálfa
öld. Með því var tryggt að auðlindir
þar mætti eingöngu nýta í vísinda-
legum tilgangi og að skylt væri að
fara með allar mannanna gjörðir í
umhverfismat, þar með talið á sviði
ferðaþjónustu.
Svo mikill áfangi var þessi samn-
ingur, að talað hefur verið um að nota
þá umgjörð ef til þess komi að skipta
upp tunglinu, að sögn Rocards.
„Það var mikill áfangi að Suð-
urskautslandinu skyldi ekki vera
skipt með landamærum eða girð-
ingum. Það hjálpaði til í þeirri bar-
áttu að sjávarlíffræðingurinn Jac-
ques-Yves Cousteau lagði
málstaðnum lið. Það auðveldaði mér
að afla fylgismanna í senatinu og
styrkti stöðu mína gagnvart [Mitter-
and], forseta Frakklands.“
Hann stenst ekki mátið að skjóta á
Reuters
Hlýnun jarðar Ógnir og tækifæri fylgja hlýnun jarðar. Rostungur hefur hreiðrað um sig á ísjaka, en gæfan virðist þó ætla að verða fallvölt. Ísbrjótur Grænfriðunga, Arctic Sunrise, er í baksýn.
Frakkar hafa komið sér upp „sendiherra“
fyrir heimsskautin, þrátt fyrir að nyrsti hluti Frakk-
lands sé 1.500 kílómetrum frá heimskautsbaugn-
um. Pétur Blöndal hitti að máli Michel Rocard,
fyrrverandi forsætisráðherra Frakka, og kafaði ofan
í togstreituna sem framundan er um hlutdeild í haf-
svæðum sem opnast vegna hlýnunar jarðar.
Tekist á um framtíð
norðurskautsins
Sendiherrann Michel
Rocard segir framtíð
Norðurskautsins varða
heimsbyggðina alla.
14 Umhverfismál
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. JÚNÍ 2009
MICHEL ROCARD