Nýtt kvennablað - 01.03.1950, Qupperneq 3

NYTT
KVENNABLAD
11. árgangur.
3. tbl., marz 1950.
Ætli mnrgir fái skilið, hvernig ásigkomulagi
þeirrar mannveru er háttað, sem hefur verið
dauð árum saman, en er svo skyndilega vakin til
lífs á ný, vakin upp frá dauðum? — Mér finnst,
að minnsta kosti, að ég geti skilið það.
Var Lazarus ef til vill vakinn upp frá dauðum
á þennan hátt, þótt frásögn guðspjallsins sé á
annan veg? Hafði hann misst ráð og ræntt, verið
ónæmur fyrir áhrifum, lokaður inni i búri, svo
að hann naut hvorki þess að sjá morgunroðann
á hvelfingu himins, né sólina rísa gullbjarta og
glitra á fannhvítum fjalltindum? Hver getur
svarað því? — Og hver fær skilið þann, er hefur
frá slíkri reynslu að segja? — Mannabörn vitið
þið, hve mikið sú jörð, er við byggjum, befur
að bjóða af fegurð og yndi? Hafið þið látið hug-
ann dvelja við það? Hugsið ykkur, að standa í
sporum þess manns, er aldrei á æfinni hefði séð
sólina — og sæi nú uppkomu sólar í fyrsta sinni!
A veröldin nokkuð til, er jafnast á við þá sjón?
— Hve fjölmargir eru þeir, er hafa komið auga
á þetta á undan mér? Þeir eru vafalaust ekki töl-
Um teljandi. Ég vissi það einnig áður, en nú hef
ég skilið það til fullnustu. — Menn tignuðu þig
til forna, lífgjafi alls er lifir og anda dregur. Á
Öllum öldum hafa þeir dýækað þig í ljóðum sín-
um. Sólarljóðin eru óteljandi.
„Eldur er beztur
með ýta sonum
og sólarsýn".
stendur í Hávamálum. Hálærðir menn hafa bent
á þetta í ræðu og riti. Útvarpserindi er flutt,
sólarljóð lesin.
„Hann lætur sína sól upp renna, jafnt vfir
vonda og góða“, segir bók bókanna, sem svo hef-
ur verið nefnd — og „Indælt er ljósið, og ljúft er
fyrir. augun að horfa á sólina.“ — Rveðið hef-
NÝTT KVENNABLAÐ
ur verið um sólina vafalaust á flestum eða öll-
um tungumálum og á ýmsa lund. íslenzku skáld-
in og íslendingar hafa beygt kné sín fyrir henni
alla tíð frá dögum Þorkels Mána og fram á okk-
ar daga. Surnir hafa beðið hana að dvelja hjá
sér, eða óskað þess, að hún vildi standa kyrr.
Listaskáldið góða bað landa sína að gleðjast, ef
þeir sæju sólskinsblett. í heiði. Hann nefnir sól-
ina „guðs auga“, eins og reyndar margir hafa
gert, og blessar hana aftur og aftur. Stjórnmála-
maðurinn og skáldið, fyrsti ráðlierra íslands, fær
ekki orða bundizt né útmálað tilfinningar sín-
ar. Hann svo að segja hrópar upp, er hann hefur
dásamað sólina: „Himneskt er að 1 ifa 1 “ Alþýðu-
maðurinn sagði: „En gangirðu undir gjörist
kalt, þá mætur þ:g líka allt“. Æðsti prestur eða
biskup viðreisnar tímans á 19. öld segir: „Hvað-
boðar nýjárs blessuð sól, — hún boðar náttúrunn-
ar jól." Söngvasvanur 20. aldarinnar álítur, að
Jregar sólin felur sig bak við skýin, þá gráti guð
og guðs augað yfir }>ví að mennirnir elska myrkr-
ið me'ra en ljósið. Þannig mætti halda áfram
svo að segja í það óendanlega.
Skáldspekingurinn rnikli lýkur einunr kafla
leinhvers ódauðlegasta ljóðs síns tneð þessum orð-
um:
— Voldug og hljóð reis verkmannasól yf-
ir múranna eggjum."
Eru það ekki líka menn starfsins er helzt sjá
sólina rísa? Meninirnir við orfið og plóginn, fjár-
hirðar og fiskimenn. Sjómennirnir, sem bera að
minnsta kosti nú þyngstu byrðarnar hjá íslenzkri
þjóð á sínurn hraustu herðum!
Forn-íslendingar gáfu sólinni mörg nöfn og
fögur: Sól, eygló, sunna, glóey, fagrahvel. líkn-
skin, röðull og ljósfari o. fl.
Er undarlegt þó að sá, er nýlega hefur verið
reistur upp frá dauðum krjúpi í lötning og
' . 1