Nýtt kvennablað - 01.10.1959, Blaðsíða 10

Nokkur orð um daginn og veginn
Ég held að þegar talað eða ritað er um daginn og
veginn, þá eigi það að vera eitthvað af því, sem eru
raunhæf sannindi um ástand og horfur líðandi stund-
ar, eins og þau eru séð frá bæjardyrum 'þess, sem um
velkir hverju sinni. En ekki eitthvert skýjafimbulfaml),
sem enga stoð á sér í raunveruleika hversdagslífsins.
Samt þykir það nú víst ekki rétt fínt að tala hreint
út úr pokanum, og ég held að þeir séu að verða óþarf-
lega fáir okkar á meðal, sem fremur kjósa að heyra
óþægilegan sannleika, en fagurgala og lýgi.
Ég held, að þetta Drottinsár 1959 muni að mörgu
leyti verða talið okkur þó nokkuð þungt í skauti. Rosa-
hamur hefur valdið slysum og skaða bæði á sjó og landi.
Það mun þurfa mörg ár, lil þess að það hilmi yfir þau
sár, sem hinir þungu skipstapar veittu okkur síðustu
vetrarvertíð. Samt hefur nú sjávarsíðan sína björtu
hlið, þar sem síldin var svo elskuleg að hænast með
langbezta móti að okkar ströndum, miðað við mörg
undanfarin ár. Vesalings síldin er svo dæmalaust vel
gerð, að hún gengur á vit mannanna, þrátt fyrir alla
þeirra græðgi og undirferli í hennar.garð. Og gott er
það okkur íslendingum vissulega, að það skuli vera
vonlaust verk að stunda áróður meðal fiska hafsins,
því að eflaust mundu vinir vorir Bretar telja þeim
trú um, að þeim bæri fyrst og fremst að forðast fs-
lendinganna ómildu hendur!
Það er líka mikið meira en nokkurn mann með ó-
brjálaða skynsemi hefði fyrir fram getað dreymt um,
að við litlu fslendingarnir skulum vera búnir að eiga
í sjóhernaði við Stórbretann í rúmlega heilt ár. Og
að menn skuli nýlega hafa haldið upp á það afmæli,
með furðanlegri gleði og björtum sigurvonum.
Það er ekki alltaf einhlýtt að vera stór og sterkur.
Það getur líka verið gott að vera lítill og seigur. Það
er víst, að Bretar hafa ekki reiknað rétt út skaplyndi
okkar íslendinga, sem birzt hefur í okkar vonlitlu og
ójöfnu aðstöðu í baráttunni við herskip þeirra.
Það þarf meira en lítið gott skaplyndi og festu til
þess að halda út í þessum þráláta skessuleik og vita
sig alltaf fyrirfram dæmdan til að tapa hverjum leik.
Víst höfum við mikið að þakka, að ekki skuli hafa
orðið stórslys á mönnum eða skipum í þessu erfiða
þófi við ofurefli, Og vissulega getum við ekkert annað
gert af nokkurri skynsemi en að þrjóskast og sýna í
öllu okkar einhuga vilja, þar til að hinn stóri heimur
sezt á rökstóla, til þess að dæma á milli síns litla og
stóra bróður.
En er heimurinn svo þroskaður í dag, að við, sem
erum hinn smái, fáum okkar réttlætismál fram, fyrir
það eitt, að við höfum á réttu að standa?
Nei, því miður er það ekki heimsins háttur, þrátt
fyrir alla menninguna, sem svo oft er verið að gorta
af. Og flest eða allt þykist nú liafa í hendi sinni. Mér
virðist það mikið fremur vera gildandi regla, bæði með-
al þjóða og einstaklinga, að sá sterkari sé látinn hafa
réttinn. Jafnvel án tillits til málefna. — Við megum
því sannarlega vera við öllu búin um það, að réttur
okkar verði að einhverju leyti fyrir borð borinn. —
En þá er líka gott að geta huggað sig við, að við í
vanmætti okkar höfum gert allt það, sem í okkar valdi
stóð. Það er gott að standa sannleikans megin og falla
að síðustu með drengskap, ef það ætti að verða okkar
hlutskipti.
Þegar stórt og erfitt verkefni er fyrir hendi, er
ekki hyggilegt að æsa sig upp og þreyta með tilgangs-
lausum bægslagangi. Heldur er þá heilla ráðið að fara
sér hægt, en hvika hvergi. — Okkar styrkasta von í
landhelgismálinu er það, að skilningur almennings með-
al þjóðanna vakni. Og að hann taki afstöðu með rétt-
lætismáli okkar, en á móti hroka og yfirgangi. Breta.
í lýðræðisríkjum er það, eða ætti að minnsta kosti
að vera, almenningsálitið, sem er þyngsti og haldbezti
dómstóllinn.
Þess vegna er sjúkt og afvegaleitt almenningsálit
lirun og eyðing alls sannarlegs lýðræðis. Hvaða lýðræði
er það til dæmis, þegar sárfáir klíkuforingjar liafa
öll ráð almennings í hendi sinni?
Ég finn ekki betur, en að við sjálfir íslendingar,
þessi gáfaða þjóð, sem ekki hlustar á annað oftar en
sitt eigið ónýta lof í ræðu og riti, sé á góðum vegi
með að láta gera sig að hugsunarsnauðum múg, sem
æpi rétt í takt við forustusauði sína.
Mjög augljóst og nærtækt dærni um það er gengis-
skráning okkar. Ég þori að fullyrða, að allur fjöldi
alþýðunnar hefur ekki neina hugmynd um raunveru-
Framhald á 13. d'Su.
8
NÝTT KVENNABLAÐ