Nýtt kvennablað - 01.10.1959, Blaðsíða 15

TJM DAGINN OG VEGINN — Framliald aí bls. 8.
legt gildi peninga sinna. Og er nú mikið sagt, því að
það er jafnvel viðurkennt meðal sálfræðinga, að mjög
vangefið fólk geti lært að þekkja peninga og meta
gildi þeirra.
Hér er þó ekki um að saka gáfnaskort fólksins. Held-
ur er það purkunarlaus blekkinganáttúra þeirra, sem
yfir fólkið eru settir. Dagblöðin, sem annars gera
flest sem þeim dettur í hug að gagni megi koma, til
þess að viðra sig upp við sína fylgjendur, láta sér
sæma að segja fólkinu reglubundið frá því, að í einu
Sterlingspundi sé kr. 45.70. Meðan sannleikurinn er,
að ekkert pund, til hvers sem því skyldi varið, þótt það
ætti að leysa líf og beilsu þegnanna, hvað þá annað
minna, fæst fyrir minna en kr. 70.00. Það er því vissu-
lega hin raunverulega gengisskráning vor, og í sam-
ræmi við það er auðvitað önnur myntskráning.
En til þess að varpa ryki í augu almennings, sem
vitanlega er nauðilla við gengisfellingu, hefur verið
fundið upp á að kalla þennan mismun, sem nemur
um 24,30 á pund, gjald til ýmissa sjóða.
En svo er það aftur að útlendingar, sem hingað koma,
fá að sjálfsögðu 70 kr. fyrir sitt pund. Hvað þau út-
gjöld, sem þar skakka frá hinu skráða geggi eru nefnd,
veit ég ekki. En ]>að mætti gjarnan nefna þann mis-
mun, gestalaun.
Samt er ég hér alls ekki að amast við lækkun krón-
unnar, því það liefur krakað okkur ofan úr skýjunum
og gert okkur hæfari til að eiga einhver samskipti við
aðrar þjóðir.
Ríkið hefur líka hlaupið til að milda áhrif gengis-
fellingarinnar með niðurgreiðslu á nauðsynjavörum.
Má þar fyrst og fremst nefna niðurgreiðslur á landbún-
aðarafurðum, kjöti, skyri og mjólk.
Hér er nú hægt að nefna mjólk og skyr, reglulega
fátækrafæðu. Það eru víst engar vörur, sem þola sam-
anburð við skvr og mjólk að verðlagi, miðað við holl
ustu og næringargildi. — 1 fornsögum okkar rekumsl
við á það, að ostur og skyr sé nefnd óvinafæða. Sjálf-
sagt eru þó þessar vörutegundir nú ekki svona ódýrar
vegna vanmats eða vanvizku okkar margmenntuðu
frömuða. Heldur er það hitt, að þeir gera sér grein
fyrir, að þarna er um að ræða þá hollustu og hag-
nýtustu fæðu fyrir allan almenning, unga, jafnt sem
gamla.
Þegar ég var unglingur lærði ég vísu, sem hyrjaði
þannig: Arkarsmiðirnir unnu gagn, en aðrir nutu.
Ég sé ekki betur, en að* þetta vísukorn megi hér
reglulega vel heimfæra til bændastéttarinnar. Mér er
ekki kunnugt um, þótt ég stígi oft öðrum fæti í mína
gömlu sveitamold, að bændur hafi fengið nokkra nið-
urgreiðslu á þá mjólk eða skyr, sem þeir hafa neytt á
sínu .heimili. Og held ég þó, að þeim hefði ekki veitt
neitt síður af því, en öðrum þegnum þjóðfélagsins, ef
borin væru saman við aðrar stéttir kaup þeirra og
kjör við framleiðslustörfin. Ég skal með fúsu geði
standa fyrir þeirri staðreynd, að mjólkurframleiðsla
verður hændum harla erfið og kostnaðarsöm þetta ár.
Aldrei liafa þeir þurft meira af rándýrum áburði til
þess að fá jörðina til að bera einhvern ávöxt í vor-
hretunum, sem reynzt hafa óvenju langvinn, þar sem
að minnsta kosti sunnlenzkir bændur hafa naumast séð
sól, þegar ég pára þetta niður 11. se|Hember.
Þeirra allt of dýrkeypta hey hefur því ofan á allt
orðið að myglurudda og skít! Þau hljóta að verða lág
sigurlaunin, sem þeir taka fyrir erfiði sitt þetta sinn.
Við kaupstaðarbúar ]>urfum áreiðanlega ekki að
neyta afurða landbúnaðarins með öfund eða óánægju
um hlut okkar í samanburði við sveitafólkið. Það
kemst áreiðanlega að sínu fullkeyptu þetta ár. Rétt til
gamans fyrir þá, sem halda að allt fáist með betri
kjörum erlendis, skal ég geta þess, að þegar ég var í
Ítalíu í sumar kostaði skyr kílóið í Genúa, sem svaraði
20 kr. á íslenzku hankagengi. En í Flórens var það á
24 kr. Mjólkurlíter var um 4 kr. — En hvort haldið
þið að kosti meira að framleiða mjólk, þar sem kýrn-
ar geta gengið úti meiri part ársins, eða hér, þar sem
það eru aðeins fáar vikur, sem hægt er að liafa kýru-
ar eingöngu á jörð. Og í slíku árferði sem nú þýðir
alls ekki að ætla þeim annað til beitar, ef }>ær eiga að
gera eitthvert gagn, en eitthvað ræktað land.
Það er sannarlega ekki seinna vænna, að alþýða
kaupstaðanna fari að gera sér grein fyrir því, sem
liggur að baki sveitaframleiðslunnar, þar sem að því
er nú komið með hreyttu kosningafyrirkomulagi, að
þéttbýlismenningin liafi töglin og hagldirnar um mál-
efni þjóðfélagsins.
Hver verður í framtíðinni hlutur hinnar marglofsungnu
íslenzku bændamenningar? Framtíðin mun svara því
eins og öllum spurningum líðandi stundar. Ég fyrir
mitt leyti hýst ekki við miklu til batnaðar. En það er
víst af því, að ég á ekki lengur samleið með hinni gáf-
uðu og dugmiklu æsku, sem svo oft heyrist básúnuð um
þessar mundir.
Þó minna fréttir hlaðanna mann oft óþægilega á
]iað, að meðal hennar séu ekki svo fáir einstaklingar,
sem hefðu fulla þörf fyrir eitthvað heilnæmara og
áhrifaríkara til uppeldisþroska en marg-uppspunnið
lygalof! Anna frá Moldnúpi.
Nýtt kvennablað. Vorð kr. 25.00 árff. Affi;r. Fjölnisveg; 7, Bvik. Sími 12740. Ritstj. og ábm.: Guðrún Stefánsd. Borparprent & Co.
NÝTT KVENNABLAÐ
13