Morgunblaðið - 30.08.2009, Blaðsíða 14

14 Viðtal
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. ÁGÚST 2009
Eftir Pétur Blöndal
pebl@mbl.is
S
jón stígur af reiðhjólinu í því sem
Guðrún Gísladóttir líður eins og vofa
niður Ingólfsstrætið, ein af aðal-
leikkonum hrollvekjunnar RWWM,
eða Reykjavík Whale Watching
Massacre.
– Hún er lifandi? segir blaðamaður undr-
andi.
„Já, hvernig fer hún að því?“ veltir Sjón fyr-
ir sér. „Annaðhvort er hún svona klár að leika
sig dauða – eða svona klár að leika sig lifandi.“
Svartur húmor
Leiðin liggur á Drykkjabarinn, nýjan stað í
Bankastræti, og þar hefst spjall um RWWM,
sem frumsýnd verður föstudaginn 4. sept-
ember. Það komast ekki margir lífs af úr þeirri
atburðarás. Sjón skrifaði handritið, en Torsten
Metalstein Hvas átti hugmyndina með honum.
„Ég er ánægður með að Júlíusi Kemp skyldi
takast að gera þessa mynd,“ segir Sjón. „Það
lá fyrir í upphafi að myndin ætti að vera hörð
og grimm fyrir fólk með svartan húmor, þó að
það sé alveg möguleiki að einhverjum stökkvi
bros á röngum stað. Hættan var sú að menn
slysuðust til að gera listaverk. Íslendingar líta
á kvikmyndagerð sem svo mikla listgrein, að
þeir fara ósjálfrátt að leita að fegurð og dýpri
merkingu – af því að það er svo dýrt að gera
bíómynd! Þeir vilja taka það alvarlega og sýna
hvað þeir fara vel með peningana. Ekki búa til
ógeð. Sem betur fer héldu menn kúrsinum all-
an tímann. Mér finnst hafa tekist að búa til
góða spennumynd, en skítuga og uppfulla af
óþægilegri tilfinningu.“
– Nú myndi tengdaamma mín segja: Þú,
þessi geðprúði maður?
„Þetta er nú það sem þeir segja um rað-
morðingjana þegar þeir nást – að það þekkist
ekki prúðari nágrannar. Fáir eru tillitssamari
við eldri konur í hverfinu en þeir sem fylla
frystikistuna af aðskiljanlegustu líkams-
pörtum. Ég bý á þeim slóðum og nú er ég bú-
inn að koma upp um mig!“
Hann kímir.
„Og mér líður bara vel! Þegar þeir nást, þá
eru þeir alltaf svo fegnir: Nú náðist ég! Og það
er ofboðslegur léttir.“
– Hvernig kviknaði hugmyndin?
„Við Torsten Metalstein Hvas skrifuðum
söguna saman og svo vann ég handritið eftir
henni. Hugmyndin varð til fyrir sex árum á
veitingastað á Hótel Acquario í bænum Varese
á Ítalíu. Þar var ég ásamt CAOZ-mönnum að
afla fjármagns og stuðnings við Önnu og skap-
sveiflurnar og Torstein var milliliður í þeim
viðræðum.
Þetta er ítalskt hótel, en það hlýtur að hafa
verið rekið af Þjóðverjum sem hata allt ítalskt
og Ítalíu, því það var innréttað eins og norður-
þýsk martröð með þurrblómaskreytingum og
undarlegum leirmunum á borðum. Hápunkt-
urinn var þó að hótelið dró nafn sitt af miklu
fiskabúri, sem stóð í miðjum veitingasalnum,
en þar höfðu greinilega allir fiskar drepist fyr-
ir löngu og lagði af því mikinn daun, taumar
láku eftir glerveggjunum og á botninum var
óskilgreinanleg kös.
Svo voru glerverk á veggjunum, fiskar og
sjávarfang, sem búin voru til úr þykkum gler-
klumpum og litu út nákvæmlega eins og brotin
mannabein. Það var þetta umhverfi sem kall-
aði fram hugmyndina. Við fórum að tala um að
skreytingarnar litu út eins og mannabein,
hvort verið gæti að ef við pössuðum okkur
ekki, þá myndum við enda í pottunum inni í
eldhúsi, og í framhaldi af því yrðu búnar til
ljótar veggskreytingar!“
Sjón sýpur á suðrænum sæludrykk og held-
ur svo áfram óhugnaðinum:
„Þá hvarflaði hugurinn til Texas Chainsaw
Massacre, því feðgarnir þar höfðu stundað
mikla handavinnu með fórnarlömb líkams-
meiðinga sinna, lampa og veggskreytingar,
ýmislegt sem lítur út eins og verkin sem maður
sér á handavinnusýningum á Íslandi. Við fór-
um að velta fyrir okkur hvort svona gæti gerst
á Íslandi og allt í einu varð nafnið til: „Reykja-
vík Whale Watching Massacre“. Við Torstein
áttuðum okkur strax á því að það væri ekki
sanngjarnt gagnvart mannkyninu að ekki yrði
til mynd sem bæri þetta nafn. Upp úr því fór-
um við að spinna söguna og skömmu síðar
spurði ég Júlíus og Ingvar [Þórðarson] hvort
þeir tækju þátt í að gera mannkyninu þann
greiða að gera myndina að veruleika.“
– Þetta er langt ferli!
„Já, ætli ég hafi ekki klárað handritið haustið
2004, en það þarf líka margt að smella saman.
Ég man til dæmis ekki eftir svona stórum hópi
erlendra leikara í íslenskri mynd. Svo er það ný-
mæli að heimfæra þessa grein kvikmyndanna á
íslenskan veruleika. Ég hef haft það bakvið eyr-
að frá því ég var unglingur hvernig ætti að gera
hrollvekju á Íslandi. Vandamálin eru svipuð og
þurfti að leysa í sambandi við íslensku glæpa-
söguna; það þarf að finna sögunni stað í sam-
félaginu sem lesandinn samþykkir að geti af sér
slíka sögu. Og hér blasir það við hverjum sem
gengur niður að höfn! Öðrum megin á bakk-
anum eru hvalaskoðunarskipin og hinum megin
eru hvalveiðiskipin. Þar liggur klofningur í geði
þjóðarinnar, sem ber í sér óviðunandi ágrein-
ing.“
Myndin nýtur hrunsins
– Og sögusviðið er trúverðugt fyrir fjölda-
morð!
„Bara það að sigla frá borginni býr til ákveðna
fjarlægð. Svo er þar skip illmennanna, fólks sem
býr utan samfélagsins og þar er ákveðið siðleysi
í gangi – það hefur ástæðu til að hata þetta fólk
sem sækir sér þessa saklausu skemmtun. Það er
það sem er svo gaman! Ég á erfitt með að horfa
á myndina, því mér finnst hún svo …“
Hann hikar eitt augnablik.
„Mér finnst hún svo fyndin!“
– Þannig eru bestu hrollvekjurnar.
„Já, og myndin er algjörlega skrifuð inn í
þann geira, þannig að við getum sagt sem svo,
að þjálfaðir hryllingsmyndaaðdáendur muni
kannast við þrjú, fjögur augnablik í myndinni,
sem sækja til klassískra verka. En við erum
með hvalveiðibát, sem gefur önnur tækifæri til
að fækka persónum en ef við hefðum til dæmis
verið á saumastofu. Þarna eru sögupersón-
urnar innan um króka, stinga, handskutla og
flökunargræjur, að ógleymdri hvalbyssunni!
Þetta varð allt að leikfangasafni höfundarins.“
– Það fer ekkert á milli mála að þú ert vel
inni í hugarheimi hrollvekjunnar.
„Ég horfði mikið á hrollvekjur sem ungling-
ur og hef reynt að fylgjast með nýmælum í
hrollvekjum. Þegar ég heyrði af japönsku
hrollvekjunni fyrir áratug, þá lagði ég mig
fram um að sjá helstu myndir þeirrar bylgju,
og eins þegar ný skrímsli koma til sögunnar,
eins og sögin [saw].
Hrollvekjur, vestrar og glæpamyndir eru
geirar með alveg sérstaka möguleika vegna
þess að áhorfandinn fer ekki í bíó til að horfa á
listaverk, heldur til að skemmta sér. Ef maður
er trúr því, ætlar ekki að rjúfa þann samning
við áhorfandann, þá gefst leyfi til að gera svo
margt annað í leiðinni. Þessi mynd er stúdía í
því hvað gerist þegar hryllilegar aðstæður
koma upp og allir ætla að bjarga sjálfum sér –
enginn hugsar um náungann. En það er líka
vegna þess að fólk er svolítið slegið út af laginu
vegna ógnandi framkomu hinna íslensku gest-
gjafa.“
– Svolítið, endurtekur blaðamaður og hlær.
„Já,“ segir Sjón sposkur. „Ég held að mynd-
in muni njóta hrunsins, því hinar íslensku
sögupersónur myndarinnar staðfesta fyrir er-
lendum áhorfendum hugmyndir þeirra um Ís-
lendinga; þeir eru þarna skrælingjar á norður-
hjaranum, sem ætla sér ekkert annað en að
hafa allt af útlendingum ef þeir mögulega geta,
ekki bara spjarirnar, heldur lífið! Ég held að
það muni styðja við þá ímynd og kannski gera
Saving Iceland-hópnum aðeins erfiðara fyrir.“
Stutt spjall um hrollvekju
Morgunblaðið/Kristinn
Hrollvekja Sjón segir hvalveiðiskipið með sína króka, stinga, handskutla, flökunargræjur og hvalbyssu vera leikfangasafn höfundarins.
‘‘ÞAÐ LÁ FYRIR Í UPPHAFI AÐMYNDIN ÆTTI AÐ VERA HÖRÐOG GRIMM FYRIR FÓLK MEÐSVARTAN HÚMOR, ÞÓ AÐ ÞAÐ
SÉ ALVEG MÖGULEIKI AÐ EIN-
HVERJUM STÖKKVI BROS Á
RÖNGUM STAÐ.