Morgunblaðið - 30.08.2009, Blaðsíða 22

22 Heimsmynd
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. ÁGÚST 2009
Eftir Ingvar Örn Ingvarsson
ingvarorn@mbl.is
R
íkissjónvarpið sýndi fyr-
ir skömmu heimild-
armyndina Tíðarandinn:
Viðauki eða Zeitgeist:
Addendum frá árinu
2008. Á Fésbókinni var stofnuð
síða til að þrýsta á Ríkissjónvarpið
um að taka myndina til sýninga og
voru nánast fimm þúsund manns
búnir að skrá sig á þá síðu þegar
myndin var sýnd.
Heimildarmyndin er framhald af
annarri keimlíkri mynd frá árinu
2007 en báðar fjalla þær að miklu
leyti um samsæriskenningar sem
sumar hverjar eru áhugaverðar og
aðrar reyfarakenndar.
Það sem er þó áhugaverðast við
Zeitgeist: Addendum er þó líklega
sú fullyrðing að fjármagnsöfl
heimsins sjái sér hag í því að
steypa almenningi í fjötra skulda
og að í raun hafi verið búið til pen-
ingalegt kerfi sem sogi aðrar pen-
ingalegar eignir til sín.
Slíkur málflutningur hlýtur að
vekja athygli íslensks almennings
sem nú lítur út fyrir að þurfi að
opna pyngjur sínar til að greiða er-
lendum lánardrottnum.
Af hverju?
Heimildarmyndin, sem er verk
eins manns, Peters Joseph, segir
að skuldir séu leið til nútíma
þrælahalds. Fólk steypi sér í
skuldir og verði að vinna til þess
að geta borgað af þeim. Í augum
Josephs eru lánardrottnar nútíma
þrælahaldarar. Þjóðfélagið geti
aldrei verið skuldlaust þar sem
peningar eru búnir til úr skuldum.
Á þetta bætast vextir, sem í raun
geta aldrei verið greiddir til baka.
Þannig sjái bankar um að fram-
leiða peninga og stýra kerfinu, sér
til hagsbóta.
Eftir bankahrunið vakti heimild-
armyndin mikla athygli og margir
horfðu á hana á youtube enda var
myndin og sérstaklega einn við-
mælandi, Peter Joseph, umtöluð á
Íslandi. Viðmælandinn er John
Perkins sem mætti í Silfur Egils
þar sem hann varaði við aðkomu
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins á Íslandi.
Því hefur verið haldið fram hér á
landi að hrunið hafi einmitt verið
afleiðing þess sem Perkins talaði
um í Zeitgeist: Addendum, að Ís-
land hafi verið fórnarlamb efna-
hagslegra málaliða. Hin rafræna
hjörð peningaaflanna lánaði Íslandi
stórfé, vitandi að sá tími kæmi að
ekki væri hægt að standa undir
skuldinni. Þegar sá tími kæmi væri
hægt að fá raunveruleg verðmæti í
skiptum fyrir gjaldeyrinn sem út-
gefinn er af seðlabönkum og er í
raun ekkert annað en skuldavið-
urkenning í dag eftir að gullfót-
urinn var lagður af.
Nauðsyn brýtur lög
Í myndinni segir að þau vanda-
mál sem heimurinn glími við verði
ekki löguð nema hægt sé að græða
á því. Það sé eðli þess hagkerfis
sem við búum við í dag að allt
verður að skila arði eða hagnaði.
Bóluhagkerfi eins og það sem
heimurinn sá á síðasta ári er dæmi
um hagkerfi þar sem peningar eru
búnir til úr engu nema skuldum. Í
gegnum tíðina hafa peningar þó
fyrst og fremst verið miðill til að
flytja verðmæti og því innleys-
anlegir t.d. í gulli eða silfri. Hag-
kerfi gátu framan af ekki aukið
peningamagn í umferð nema með
því að auka við raunhagkerfið með
aukinni framleiðslu. Ef prenta átti
Eilífðarvél mismunun
Háleit Markmið Venusar verkefnisins eru afar háleit og byggja á hráefnisgrundvölluðu hagkerfi. Hugsuðurinn á
bakvið verkefnið er Jacque Fresco og er ósk hans að koma á samfélagi sem flestir myndu telja útópískt en hann
grundvallar skoðanir sínar á því að stríð, glæpir og fátækt séu allt afleiðing nútíma hagkerfisins sem byggist á
skorti og skuldum.
Frjór Jacque Fresco er þrátt fyrir að
vera 93 ára gamall í fullu fjöri og
hefur hann unnið sleitulaust að því
að vinna framtíðarsýn sinni fylgi frá
því að hann fékk fyrsta einkaleyfið
1948. Ekki er þó víst að hug-
myndafræði Fresco falli öllum í geð.
Umdeild Zeitgeist: Addendum er
skrifuð og leikstýrt af Peter Joseph
en hann er afar gagnrýnin á
ríkjandi hagkerfi en skoðanir hans
hafa fengið nokkurn hljómgrunn á
Íslandi eftir bankahrunið.
NordForsk (Norræna rannsóknastofnunin), sem er ein af stofnunum Norrænu
ráðherranefndarinnar, er miðpunktur norræns samstarfs til styrktar sam-
vinnu innan rannsókna og rannsóknamenntunar. Höfuðmarkmið er að tryggja
stöðu og þróa Norðurlöndin sem eitt af öflugustu landsvæðum fyrir rannsóknir
og nýsköpun og styrkja þannig alþjóðlega samkeppnisstöðu Norðurlandanna
og tryggja lífsgæði íbúanna. Okkar helstu verkefni eru samhæfing forgangs-
verkefna innan vísindarannsókna, fjármögnun norræns rannsóknasamstarfs
og ráðgjöf við stefnumótun.
Norræna samstarfið er á spennandi stigi við að þróa og móta nýja samvinnu margra
verkefna, m.a. er unnið að stóru norrænu rannsóknaátaki, Toppforskningsinitia-
tivet, sem snýr að loftslagi, orku og umhverfi. Vaxandi áhugi er á alþjóðlegu
samstarfi, einkum við Evrópusambandið. Þessi vinna byggist á tengslamyndun,
samvinnu og samhæfingu við innlenda og norræna aðila.
Sem framkvæmdastjóri NordForsk færðu veigamikið hlutverk í mótun norræns
rannsóknasamstarfs á alþjóðlegum grundvelli og berð ábyrgð á að leiða og þróa
starfsemi NordForsks ásamt okkar framúrskarandi alþjóðlega starfsfólki sem
telur 20 manns. Staðan felur í sér, að stórum hluta, stefnumótun og vinnu við að
framkvæma pólitíska rannsóknastefnu innan landanna og á norrænum grundvelli.
Einnig er mikilvægt verkefni að byggja upp ímynd NordForsk sem mikilvægs
samstarfsvettvangs innan norrænnar rannsóknasamvinnu. Yfirstjórn framkvæmda-
stjórans er stjórn NordForsk sem samanstendur af fulltrúum frá rannsóknaráðum
Norðurlandanna, norrænni háskólasamvinnu, atvinnulífi, Norrænu ráðherranefnd-
inni, fulltrúum sjálfstjórnarsvæðanna (Grænlandi, Færeyjum og Álandseyjum) og
Eystrarsaltsríkjunum.
Við leitum að þér sem hefur háa prófgráðu á háskólastigi, (doktorsgráðu eða sam-
bærilega prófgráðu), góða leiðtogahæfileika og reynslu af norrænu og alþjóðlegu
rannsóknasamstarfi auk reynslu af því að stjórna mennta- eða rannsóknarstofnun.
Réttur aðili þarf að hafa víðtækt tengslanet, hafa mjög góða hæfileika til að mynda
tengsl og góðan skilning á pólitísku regluverki. Þú þarft að hafa gott vald á einu
Norðurlandamáli (dönsku, norsku eða sænsku) ásamt ensku, bæði munnlega og
skriflega. Töluverð ferðalög fylgja starfinu.
Vinnustaður og búseta er í Osló. NordForsk deilir skrifstofuhúsnæði með Norrænum
orkurannsóknum (Nordisk Energiforskning) og Norrænu nýsköpunarstöðinni
(Nordisk InnovationsCenter).
Framkvæmdastjórinn tekur þátt í reglubundnum fundum með framkvædastjórum
þessara stofnana.
Staðan takmarkast við fjögur ár með möguleika á allt að fjögurra ára framlengingu.
Ríkisstarfsmenn hafa rétt á launalausu leyfi meðan starfinu er gegnt. Laun og
önnur kjör eru samkvæmt samkomulagi við Norrænu ráðherranefndina.
Spurningum varðandi stöðuna má beina til stjórnarformanns NordForsk, Guðrúnar Nordal í síma 525 45 91 eða starfsmanna
ráðningarstofunnar Visindi AS, Heidi Wiggen í síma +47 916 56 103 eða Agnethe Ellingsen í síma +47 907 78 398.
Umsókn ásamt ferilskrá (CV) skal senda fyrir 1. október í gegnum ”Stillinger” á www.visindi.no
Framkvæmdastjóri
Stjórnun – Vísindasamstarf og tengslamyndun – Þróun