Morgunblaðið - 04.11.2009, Side 20

20 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. NÓVEMBER 2009
✝ Lis Pálson, f. Nel-lemann, fæddist í
Álaborg í Danmörku,
25. janúar 1921. Hún
lést í Reykjavík 29.
október sl. Foreldrar
hennar voru hjónin
Nic. Nellemann mæl-
ingarverkfræðingur,
f. 20. febrúar 1892, d.
16. ágúst 1976, og
Margrethe f. Lund, f.
15. janúar 1892, d.
15. mars 1976. Lis
var ein átta systkina,
sem öll eru látin.
Hinn 20. desember 1940 giftist
Lis Zóphóníasi Pálssyni, mæling-
arverkfræðingi og síðar skipulags-
stjóra ríkisins, f. á Hvanneyri 17.
apríl 1915. Foreldrar hans voru
Páll Zóphóníasson, alþingismaður
og búnaðarmálastjóri, f. 18. nóv-
ember 1886, d. 1. desember 1964,
og Guðrún Hannesdóttir, f. 11. maí
1881, d. 11. nóvember 1963.
Lis og Zóphónías eignuðust fjög-
ur börn. Þau eru: 1) Páll, bygg-
ingatæknifræðingur, f. 12. júlí
3) Bjarki, arkitekt, f. 13. júní
1946, kvæntur Ulrike Baierl, f. 6.
september 1948. Þeirra börn eru
a) Magnús Daníel, f. 23. júní 1975,
b) Jakob Nicolai Basil, f. 24. apríl
1980. 4) Margrét, myndlist-
armaður, f. 13. október 1953. Gift-
ist Sigurði Skagfjörð Sigurðssyni.
Þau skildu, Þau eiga eina dóttur,
Júlíu. f. 20. október 1986.
Lis kynntist Zóphóníasi þegar
hann var í starfsnámi hjá föður
hennar í Álaborg. Þau giftust árið
1940 og bjuggu síðan í Kaup-
mannahöfn og Óðinsvéum, uns þau
sigldu til Íslands með Esjunni í
fyrstu ferð hennar eftir síðari
heimsstyrjöldina árið 1945. Heimili
þeirra hefur síðan verið í Eskihlíð
í Reykjavík í rúm 60 ár.
Lis lauk stúdentsprófi en síðan
tóku við húsmóðurstörf, en fyrstu
búskaparárin var Zóphónías oft
við störf fjarri heimilinu. Lis
kenndi dönsku í Menntaskólanum í
Reykjavík og síðar Háskóla Ís-
lands. Annaðist hún slíka kennslu í
12 ár og hafði mikla ánægju af.
Lis var stofnfélagi í Dansk Kvin-
deklub og sat m.a. í fyrstu stjórn
félagsins.
Útför Lis fer fram frá Háteigs-
kirkju í dag, 4. nóvember, kl. 15.
1942, kvæntur Ás-
laugu Hermannsdótt-
ur, f. 6. ágúst 1943.
Börn þeirra eru: a)
Zóphónías, f. 8. febr-
úar 1967, b) Sigríður,
f. 2. júlí 1969, hennar
maður er Karl
Hjálmarsson, og eiga
þau einn son, með
fyrri sambýlismanni
Hallvarði Þórssyni á
hún einn son, c) Sif,
f. 22. apríl 1974,
maður hennar er
Grímur Jónsson, þau
eiga tvö börn. 2) Hjalti lögfræð-
ingur, f. 20. febrúar 1944, kvæntur
Sigrúnu Þóru Haraldsdóttur kenn-
ara, f. 22. janúar 1944. Þeirra börn
eru: a) Ágústa Þóra, f. 12. júní
1964, hennar maður er Gunnar
Hilmarsson, þau eiga tvö börn og
eitt barnabarn, b) Haraldur Ás-
geir, f. 30. október 1965, var
kvæntur Huldu Styrmisdóttur, og
eiga þau þrjá syni, c) Anna Lis, f.
12. maí 1969, d) Hjördís Björk, f.
17. júní 1981.
Með söknuði kveð ég Lis, tengda-
móður mína til 45 ára. Hún var mjög
elskuleg kona, jákvæð og hafði góða
nærveru, greind og skemmtileg.
Lis ólst upp í Álaborg í Danmörku
í stórum systkinahópi. Á sumrin bjó
fjölskyldan í Sæby á Norður-Jót-
landi þar sem foreldrar hennar
keyptu stórt landsvæði og ræktuðu
upp. Þar voru gróðursett alls konar
ávaxtatré auk annarra trjáa og einn-
ig var þar fallegur rósagarður. Í dag
er þessi lystigarður opinn almenn-
ingi og vel þekktur í Danmörku sem
Nellemanns have.
Það hafa því verið mikil viðbrigði
fyrir Lis þegar þau Zóphónías fluttu
til Íslands árið 1945, burt frá fjöl-
skyldunni og til lands þar sem gróð-
ur var af skornum skammti. En hún
undi hag sínum vel á Íslandi. Þau
Zóphónías voru alla tíð mjög ham-
ingjusöm hjón og áttu því láni að
fagna að fá að eldast saman við
ágæta heilsu. Þau voru einstaklega
samrýnd og eftir að Zóphónías lét af
störfum má segja að þau hafi verið
saman öllum stundum. Þau lifðu
mjög heilsusamlegu lífi, syntu og
fóru í langa göngutúra daglega
hvernig sem viðraði.
Lis var mjög myndarleg húsmóðir
og sinnti heimilinu af alúð. Heimilið
var ávallt mjög snyrtilegt og hafði
mjög danskt yfirbragð. Hjá henni
varð hvert boð að veislu, dekkað upp
með dönsku postulíni og silfri af fín-
ustu gerð og hjá henni lærðu barna-
börnin fljótt góða borðsiði. Við höf-
um í gegnum tíðina fengið að njóta
hennar góðu rétta og munum áfram
njóta góðs af uppskriftunum. Af
nógu er að taka, má þar nefna lifr-
arkæfuna, rjómaröndina, eplakök-
una, Liskökurnar og ekki síst
kransakökuna sem hún bakaði fyrir
fermingar, skírnir og aðra tyllidaga.
Ég þakka Lis fyrir ánægjulega
viðkynningu og færi Zóphóníasi og
börnum þeirra mínar innilegustu
samúðarkveðjur.
Sigrún Haraldsdóttir.
Amma Lis og afi Zóphi hafa búið í
Eskihlíðinni í meira en hálfa öld.
„Eskihlíðin“ hefur verið mikilvægur
staður í lífi okkar og þótt gaman hafi
verið að fara til ömmu og afa sem
barn hefur verið jafnvel ennþá
ánægjulegra að heimsækja þau full-
orðinn.
Margar góðar minningar eru
tengdar heimsóknum í Eskihlíð. Í
kaffi- og matarboðum voru reiddar
fram miklar kræsingar og þess gætt
að allir fengju örugglega eitthvað
gott og nóg af því. Og þótt bara væri
kíkt inn á hraðferð passaði amma
alltaf upp á að eitthvað væri í boði
fyrir gestina. Sumir réttirnir eins og
lifrarkæfan og rjómaröndin eiga
ekki sinn líka. Og ekki gerði amma
mikið úr fyrirhöfninni en það sem
hún tók sér fyrir hendur var ekki
bara vel gert heldur líka af miklum
dugnaði og krafti. Það leyndi sér
ekki heldur að amma Lis kunni vel
að meta góðan mat. Í barnaafmælum
eða öðrum fjölskylduboðum var
hrósið hvergi sparað yfir kökum eða
öðrum réttum sem við buðum upp á.
Oftar en ekki sagði hún okkur að það
sem var í boði væri það besta sem
hún hefði smakkað.
En það sem gerði heimsóknirnar í
Eskihlíð ennþá ánægjulegri voru
móttökurnar hjá ömmu og afa en
alltaf var tekið á móti okkur með
brosi á vör, athygli og hlýju. Alltaf
spurt um hvernig skólinn gengi og
fylgst vel með því sem var í gangi í
lífinu á hverjum tíma. Og þrátt fyrir
að afkomendunum hafi fjölgað, eftir
að börn okkar og hinna barna-
barnanna hafa bæst í hópinn, hefur
alltaf verið fylgst þeim af mikilli at-
hygli.
Við eigum líka frábærar minning-
ar frá Sæby, þar sem amma „long“
og afi „long“ í Danmörku, foreldrar
ömmu Lis, áttu sumarhús og við
dvöldum reglulega í æsku. Þar
kynntumst við Danmörku og danska
hluta fjölskyldunnar, en bæði börn
og aðrir afkomendur ömmu Lis hafa
haft mjög sterkar taugar til Dan-
merkur og hafa margir þeirra búið
þar til lengri eða skemmri tíma.
Þannig hefur þessi danski fjórðung-
ur í okkur systkinunum verið aðeins
stærri í raun. Nokkuð er síðan amma
og afi fóru síðast til Danmerkur en
amma fylgdist vel með þjóðlífinu í
Danmörku af dagblöðum og sjón-
varpi. Sjálfsagt hefði hún viljað
koma oftar þangað síðari árin.
Amma Lis var af góðu fólki komin.
Gestrisni, kurteisi, jákvæðni og lip-
urð í samskiptum við annað fólk var
henni eðlislæg. Amma var alltaf í
góðu skapi og kvartaði aldrei. Helst
fór í taugarnar á henni þegar fólk
kunni ekki mannasiði en á sama hátt
fannst gott að sjá þegar fólk kunni
sig. Hún var greind og átti auðvelt
með nám og minntist oft á hversu
gaman hún hefði af stærðfræði. Hún
var vel inni í flestum hlutum, fylgdist
vel með þjóðmálum, heimsmálum og
menningu og hafði sérstaklega gam-
an af bókmenntum og tónlist. Hún
hafði yndi af því að vera innan um
annað fólk og naut þess að spila, en
púkkið er ómissandi hluti af jóla-
minningunum úr Eskihlíð.
Amma og afi kynntust í Dan-
mörku og fluttu til Íslands í lok síð-
ari heimsstyrjaldarinnar. Á sama
hátt og afi varð þeirrar gæfu aðnjót-
andi að kynnast ömmu Lis var það
án efa mesta hamingja ömmu að
kynnast afa Zópha. Þau áttu ham-
ingjusamt og kærleiksríkt líf saman
og nutu þess að vera saman allt fram
á síðasta dag. Samband þeirra var
einstakt.
Við systkinin kveðjum ömmu Lis
með miklum söknuði.
Ágústa, Haraldur,
Anna Lis og Hjördís.
Mörg fegurstu blóm Danmerkur
hafa komið til Íslands og fest hér
rætur. Oftar en ekki komu þau til
landsins í fylgd íslenskra karlmanna
sem sóttu sér menntun sína í Dan-
mörku og lögðu þar með grunninn að
framtíðinni. Lis Nelleman var eitt
þessara fallegu blóma, fíngert og
smávaxið en harðgert með sterka
rót. Hún kynntist Zophóníasi ung að
árum er hann hóf vinnu eftir verk-
fræðinám hjá föður hennar í Ála-
borg. Þau fluttu til Íslands stuttu
eftir seinni heimsstyrjöldina. Árin á
Íslandi urðu því æði mörg. Lis var
lengst af heimavinnandi húsmóðir en
aðstoðaði við þýðingar og kenndi
dönsku í mörg ár bæði í Mennta-
skóla og við Háskóla Íslands.
Við Lis, fyrrverandi tengdamóðir
mín, áttum samleið í rúma þrjá ára-
tugi. Hún var mér einstakur vinur
og ég bar alla tíð mikla virðingu fyrir
henni. Mínar bestu minningar um
Lis tengjast skemmtilegum sam-
verustundum þá sérstaklega á heim-
ili þeirra Zóphonísar í Eskihlíð 8, þar
sem hún stýrði öllu af mikilli rögg-
semi og alúð. Lis var trú sínum upp-
runa og því danskt yfirbragð á flest-
um hlutum hvort heldur var um að
ræða matreiðsluna, siðina eða bara
það að njóta augnabliksins. Sumt af
þessu virkaði í upphafi kynna okkar
mjög framandi fyrir ungan mann af
Suðurnesjunum en Lis kenndi mér
fljótt að njóta danskra dásemda.
Uppskriftir frú Lis eru í handskrif-
uðum uppskriftarheftum sem marg-
ir hafa fengið að njóta og nýta langt
út fyrir hennar eigin rann. Þar er
sennilega frægust kæfan (leverpås-
teg) hennar Lis. Lis kenndi mér
margt um matargerð, m.a. að nota
saltsíld og útbúa ýmsa síldarrétti
sem hún gerði af sömu natninni og
allt annað. Hér á árum áður ferðað-
ist ég töluvert með þeim hjónum og
var þá hver dagur eins og góð
kennslustund. Þau miðluðu stöðugt
af þekkingu sinni um viðkomandi
staði hvort heldur það var menning,
saga eða annað. Það voru mér for-
réttindi að fá slíkar kennslustundir
og lyfti það ferðalögunum á töluvert
hærra plan.
Lis lést í hárri elli og hafði verið
tiltölulega heilsuhraust. Að ná svo
háum aldri er ekki sjálfgefið en
margir samverkandi þættir hjálpa
til. Þeir sem höfðu sennilega mikil
áhrif á Lis voru heilsusamlegt líferni
bæði í formi hreyfingar og mataræð-
is, gott skopskyn, stöðug heilaleik-
fimi, fróðleiksfýsn, miðlunarþörf,
ástríkt hjónaband og stór og góður
afkomendahópur. Banalegan varð
stutt enda var Lis ekki fyrir það að
láta stjana í kringum sig, hún vildi
ávallt gefa, en sem minnst þiggja.
Lis gaf mikið af sér og er það vega-
nesti greypt inn hjá hverjum og ein-
um.
Júlía, dóttir mín, og amma Lis
urðu mjög nánar og ber að þakka
hversu langan tíma þær fengu sam-
an. Ég er henni þakklátur fyrir öll
þau fræ sem hún sáði í garðinn henn-
ar Júlíu minnar, þau munu halda
áfram að spíra og dafna um ókominn
tíma. Ég veit að almættið tekur vel á
móti Lis og ég þakka innilega fyrir
minn tíma með henni. Við Hrönn,
Kristín Þöll og Svava Ljósbrá send-
um okkar innilegustu samúðarkveðj-
ur til Zóphoníasar og fjölskyldunnar.
Sigurður Skagfjörð Sigurðsson
Hún Lis er látin. Eftir að alvarleg
veikindi höfðu komið í ljós reyndist
afar stutt þar til yfir lauk.
Örlögin leiddu Lis og Zóphónías,
afabróður minn, saman í Danmörku,
en hann hafði ungur maður farið til
Kaupmannahafnar að nema við
Landbúnaðarháskólann þar í borg.
Til náms við sama skóla kom
skömmu síðar afi minn Páll, sem
einnig fann ástina í danskri stúlku,
ömmu minni Kirsten. Mér eru ljós
þau sérstöku og sterku bönd sem
snemma bundu Zópha frænda og
Lis, og afa og ömmu. Ég heyrði
margt af miklum og góðum sam-
skiptum þeirra í áranna rás, allt frá
tíma seinni heimsstyrjaldar í her-
numinni Danmörku, en einmitt í
þeim vandasömu aðstæðum veit ég
að þeim auðnaðist að styðja hvort
annað á margvíslegan máta. Mikill
samgangur var ætíð milli ömmu og
Lis. Ég minnist þess að hafa oftsinn-
is sem lítil stelpa beðið óþreyjufull
meðan amma kláraði að tala við Lis í
símann. Margt hefur verið um að
skrafa og nutu þær þess eflaust að
geta í vináttu sinni átt samskipti á
móðurmálinu. Lis talaði sérstaklega
fallega dönsku sem ég reyndi stund-
um að herma eftir sem barn.
Lis var afar gestrisin kona, á þann
sérlega hátt sem dönsk þjóðarsál
kryddar ósvikinni hlýju og notaleg-
heitum. Hún var hógvær í fram-
komu, umhyggjusöm og einlæg í
fasi. Á heimili þeirra Zópha við Eski-
hlíðina hefur á öllum tímum verið
gott að koma.
Lis var ung þegar leiðir hennar og
Zópha frænda míns lágu saman.
Vegferð þeirra varð því löng og fal-
leg. Ógleymanlegt var að sjá þau
dansa við hvort annað, gáskafull og
létt á fæti, í brúðkaupi mínu fyrir
tæpum áratug. Ég votta mínum
kæra frænda Zópha og fjölskyldunni
allri innilega samúð mína.
Kristín H. Þórarinsdóttir.
Góð sambýliskona okkar, Lis
Pálsson er horfin sjónum okkar, hún
lést á Landspítalanum fimmtudag-
inn 29. október, eftir stutta legu þar.
Ég fann að alvara var á ferðum þeg-
ar hún var flutt í sjúkrabíl á spítala í
vikunni áður.
Það eru vissulega góðar minning-
ar í huga okkar um þau hjón Lis og
Pál Zóphoníasson eftir rúmlega
fimmtíu ára búsetu í sama húsi, þar
sem vinátta og samhygð hefur alltaf
verið.
Við sendum innilegar samúðar-
kveðjur til fjölskyldunnar.
Kristín og Einar.
Lis Pálsson
✝
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi, langafi og
langalangafi,
BALDVIN ÁSGEIRSSON
fyrrverandi framkvæmdastjóri,
Furulundi 15c,
Akureyri,
lést á Sjúkrahúsi Akureyrar miðvikudaginn
28. október.
Útför hans fer fram frá Akureyrarkirkju fimmtudaginnn 5. nóvember
kl. 13.30.
Ívar Baldvinsson,
Valur Baldvinsson,
Óttar Baldvinsson,
Ásrún Baldvinsdóttir,
Vilhjálmur Baldvinsson,
Gunnhildur Baldvinsdóttir,
Aðalbjörg Baldvinsdóttir,
Stefán J. Baldvinsson
og fjölskyldur.
✝
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma, lang-
amma og systir,
ARNDÍS ÁGÚSTSDÓTTIR
frá Valhöll,
Bíldudal,
sem andaðist á Landspítalanum fimmtudaginn
29. október, verður jarðsungin frá Vídalínskirkju í
Garðabæ fimmtudaginn 5. nóvember kl. 13.00.
Þeim sem vilja minnast hennar er bent á Bíldudalskirkju.
Gústaf Jónsson, Erla Árnadóttir,
Jakobína Jónsdóttir, Sigurþór L. Sigurðsson,
Kolbrún D. Jónsdóttir, Kristófer Kristjánsson,
barnabörn, barnabarnabörn og systkini.
✝
Elskulegur bróðir og vinur okkar,
BJÖRN SKAFTASON
frá Hornafirði,
varð bráðkvaddur föstudaginn 30. október.
Jarðarförin fer fram frá Hafnarkirkju laugardaginn
7. nóvember kl. 14.00.
Kveðjuathöfn verður frá Fossvogskirkju miðviku-
daginn 4. nóvember kl. 15.00.
Þeim sem vilja minnast hans er góðfúslega bent á að láta líknarfélög
njóta þess.
Hildigerður Skaftadóttir, Unnsteinn Guðmundsson,
Elvar Örn Unnsteinsson, Elínborg Ólafsdóttir,
Íris Dóra Unnsteinsdóttir, Hilmar Stefánsson,
Selma Unnsteinsdóttir, Pétur Magnússon
og fjölskyldur.