Skinfaxi - 01.05.2011, Side 14

14 SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands
Nokkrir athyglis-
verðir staðir á
Fljótsdalshéraði.
Við hvetjum
gesti jafnt sem
heimamenn til
að kynna sér þá.

Eiðastaður: Var áður höfuðból og
kirkjusetur. Þar var stofnaður bænda-
skóli árið 1883 sem varð héraðsskóli
1918. Í dag er staðurinn í einkaeign
og er unnið að uppbyggingu alþjóð-
legs mennta- og menningarseturs.
Margar skemmtilegar gönguleiðir eru
um kjarrivaxna ása.
Hjaltastaður: Kirkjustaður í
Hjaltastaðaþinghá og var prestsetur
til 1919. Á Hjaltastað er frægust sagan
af Hjaltastaðafjandanum en hann
áreitti fólk og gerði því lífið leitt.
Skammt frá Hjaltastað er félagsheimil-
ið Hjaltalundur.

Grímstorfa: Skógi vaxinn hjalli
sem illfært er að komast að. Hjallinn
er austan í Hafrafelli sem er 216 m á
hæð og er í Fellum. Sagan segir að
Grímur Droplaugarson hafi falið sig í
hjallanum um tíma (sjá Droplaugar-
sona sögu).
Gönguferð á Landsenda:
Ekið er út Jökulsárhlíð að Biskupshól
við rætur Hellisheiðar eystri. Þaðan er
gengið að eyðibýlinu Landsenda.
Áfram er haldið að Kerinu en þar var
vörum oft skipað í land ef gaf á sjó hér
áður fyrr. Hægt er að komast út að
Landsendahorni. Þar fram undan eru
miklar líparítskriður í Móvíkum.
Múlakollur: 508 m móbergsfjall
sem klýfur Skriðdal í tvo dali. Gengið
er frá bænum Þingmúla. Gott útsýni
er af fjallinu yfir Skriðdal. Gönguferðin
tekur 1,5 klst. Þarna hafa fundist stein-
gervingar. Einnig er hægt að ganga
frá Múlastekk gegnum Gunnarsskarð
og áfram út á Múlakoll.
Hjálpleysa: Nokkuð erfið ganga
er yfir Hjálpleysu. Þetta er skarð eða
þverdalur sem liggur milli Héraðs og
Reyðarfjarðar. Þar er Valtýshellir sem
getir er um í sögunni um Valtý á
grænni treyju.
Höttur: Líparítfjall, um 1106 m, við
Hjálpleysu. Talið er að fjallið hafi áður
heitið Hátúnshöttur.
Hrafnafell: Fjall sem stendur í Fell-
um. Ekið er um Fjallselsveg upp á
hæsta ás við Hafrafell en þar eru fjar-
skiptamöstur. Hægt er að ganga út
Hrafnafellið sunnan Grímstorfu. Þarna
ber við augu jökulsorfnar klappir.
Hrafnafellsrétt er grjóthlaðin rétt
sunnan vegar.
Þinghöfði: Ekið er um veg 925 út
Hróarstungu. Þetta er gamall þing-
staður við Krakalæk og nefndist Kraka-
lækjarþing. Þinghöfði er friðlýstur og
er upplýsingaskilti við veginn.
Kjarvalshvammur: Skammt frá
Ketilsstöðum í Hjaltastaðaþinghá.
Jóhannes S. Kjarval listmálari dvaldi í
þessum hvammi í tjaldi í tvö ár í kring-
um 1948. Bóndinn á Hjaltastað gaf
honum skika og byggði kofa í hvamm-
inum. Þarna dvaldi Kjarval oft og mál-
aði margar af frægustu myndum sín-
um. Þetta er eina fasteignin sem Kjar-
val eignaðist um ævina. Þarna er líka
bátaskýli fyrir bát sem Kjarval á að hafa
farið á niður Selfljót og til sjávar.
Gálgaás: Rétt austan við Egilsstaða-
kirkju í Egilsstaðabæ. Á honum er
Gálgaklettur. Staðurinn þekktur fyrir
að Valtýr á grænni treyju, sem svo var
nefndur og var bóndi á Eyjólfsstöðum
á Völlum, var tekinn af lífi fyrir þjófnað
og morð á vinnumanni. Hann neitaði
þó alltaf sök. Fjórtán árum seinna
fannst rétti morðinginn sem einnig
hét Valtýr og var hengdur. Bein þeirra
beggja lágu undir klettinum en síðar
var reistur skjöldur sem stendur enn.
Vallanes: Kirkjustaður á Völlum.
Þekktasti prestur sem þar hefur þjón-
að var séra Stefán Ólafsson skáld á 17.
öld. Félagsheimilið Iðavellir stendur í
landi Vallaness. Nú er stunduð þar líf-
ræn ræktun og framleiðsla á snyrti-
vörum undir nafninu Móðir jörð.
Klaustursel: Bær á efra Jökuldal.
Þar er vísir að dýragarði. Hreindýr, refir,
gæsir, álftir og fleiri íslensk dýr má finna
þar. Þarna er einnig gallerí þar sem eru
sýndar og seldar ýmsar vörur, m.a. unn-
ar úr hreindýraleðri. Brúin yfir Jökulsá,
á veginum heim að bænum, er elsta
brú landsins sem enn er í notkun.
Aðalból: Bær efst í Hrafnkelsdal. Þar
bjó Hrafnkell Freysgoði Hallfreðarson
sem segir frá í sögu hans. Þar má sjá
haug Hrafnkels. Í nágrenni hafa fund-
ist fornir gripir sem hafa styrkt sann-
leiksgildi sögunnar. Á Aðalbóli er rekin
ferðamannaþjónusta.
Krosshöfði í Stapavík: Frá
Unaósi, sem er ysti bær í Hjaltastaða-
þinghá, er létt ganga í fallegu um-
hverfi út með Selfljóti. Þar er Stapavík
sem er lítil klettavík. Þar vestan við er
Krosshöfði við ósa fljótsins. Hann
gegndi mikilvægu hlutverki í byrjun
20. aldar sem verslunarstaður fyrir
Út-Héraðsmenn. Í Stapavík var vörum
skipað upp fram á fimmta tug síðustu
aldar. Þetta lagðist af þegar vegur var
lagður yfir Vatnsskarð.
Minnismerki Sigfúsar Sig-
fússonar: Á Eyvindará fæddist Sig-
fús Sigfússon, fræðimaður og þjóð-
sagnasafnari. Hefur honum verið reist-
ur minnisvarði í landi Eyvindarár.
Skessukatlar í Bjarglandsá:
Bjarglandsá er í landi Sandbrekku í
Hjaltastaðaþinghá. Áin er töluvert
vatnsfall og rennur í klettagljúfri á um
fjögra km kafla. Skessukatlar eru nátt-
úruundur sem finnast í Bjarglandsá.
Skessugarður: Forn jökulgarður
vestan Sænautafells, mjög merkilegt
náttúrufyrirbæri frá framrás Brúar
jökuls í lok ísaldar. Garðurinn er um
300 m langur og hæstur um 5 m. Ekið
er eftir gamla hringvegi 1 að Sænauta-
seli. Gönguleið er frá Sænautaseli vest-
ur að Skessugarði, síðan umhverfis
Grjótgarðsvatn og til baka.
Taglarétt: Gömul skilarétt sem
stendur í skógivöxnu umhverfi við
Eyvindará. Þangað er um 3ja klst.
ganga og er gengið frá bílastæði við
Eyvindarárbrú.
Atlavík: Frægur áningarstaður
ferðamanna. Þar er tjaldsvæði og
bátaleiga og hægt er að taka Lagar-
fljótsorminn þ.e. ferjuna, þar og sigla
á fljótinu á sumrin.
Nielsenshús: Fyrsta íbúðarhúsið
sem reist var í núverandi Egilsstaðabæ.
Það var byggt 1944 af hinum danska
Oswald Nielsen. Búið er að endurgera
húsið og í dag er rekið þar glæsilegt
kaffihús.
Unglingalandsmót UMFÍ – Egilsstöðum
Áhugaverðir staðir
Hallormsstaðaskógur. Lagarfljót.