Norðurland - 27.04.1979, Blaðsíða 11

Helgi
Ólafsson
Skákþrautin
Hin snjalla skákþraut Norður-
lands mun nú aftur hefja göngu
sína eftir u.þ.b. mánaðarhlé.
Eftir mikla leit og grams fannst
síðasta þraut sem birtist í Norð-
urlandi. Lausn hennar er eftir-
farandi:
(Hv. Kc5, Hh4, c2. Sv. Ka5, e7.)
1. He4
2. Hxe7 Ka5
3. Ha7 mát.
B: 1. . . e6
2. Hxe6 Ka4
3. Ha6 mát.
C: 1. . . e5
2. Kc6 Ka6
3. Ha4 mát.
Skákþraut vikunnar lítur út á
eftirfarandi hátt:
í þessari stöðu á hvítur að
geta knúið fram vinning. Lausn
í næsta blaði.
Leikfélag
Akureyrar
Sjálfstætt fólk
eftir
HALLDÓR LAXNESS
Sýningar laugardag og
sunnudag kl. 20.30.
Hátíðarsýning á vegum 1.
maí nefndar verkalýðsfélag-
anna þriðjudaginn 1. maí
kl. 20.30.
Aðgöngumiðasala opin dag-
lega frá 17.00-19.00 og til
kl. 20.30 sýningardagana.
Sími 24073.
Herbergi
óskast til leigu
sem næst Oddeyri.
Upplýsingar í síma 24803
Auglýsið
i
Norðurlandi
RISTILL
VIKUNNAR
Oskirnar þrjár
Það er enganveginn eðlilegt að setjast niður við ritvélina
og skrifa pistil fyrir „málgagn sósíalista í Norðurlands-
kjördæmi eystra" um 1. maí. í fyrsta lagi er höfundur
þessara orða stéttbundinn í BHM, einhverjum móral-
lausustu kaupkröfusamtökum sem þekkjast á landinu,
og auk þess liggur það alls ekki á lausu að skilja fyrir-
bærið „sósíalistar í Norðurlandskjördæmi eystra". 1.
maí er þar að auki alls ekki sá dagur sem allir eru á eitt
sáttir um hvaða tilgangi þjóni.
Sumir segja að hann sé baráttudagur verkalýðsins,
aðrir segja að hann sé hátíðisdagur hans. Það er því á
margt að líta þegar í upphafi. Það væri til dæmis hægt að
ganga út frá því sem staðreynd, að allir í BHM séu stétt-
lægir og þar af leiðandi svarnir fjandmenn verkalýðsins,
því er að minnsta kosti stundum hreyft, bæði í orðræðu
manna á milli og eins í skrifum. Það væri líka hægt að
ímynda sér, að allir „sósíalistar í Norðurlandskjördæmi
eystra“ væri samhuga sveit, tilbúin með marxísk fræði í
annarri hendinni og hamarinn í hinni til átaka við
auðvaldið í heiminum. Og svo mætti auðvitað að lokum
ganga út frá því, að 1. maí sé hátíðisdagur verkalýðsins
þar sem erfiðisfólk á sér aukafrídag til að sameinast
loksins f jölskyldunni og minnast hlýlega þeirra sem lagt
hafa fram líf sitt og krafta fyrir bættum kjörum þeirra
sem ekki hafa annað að lifa á en sölu eigin vöðvaafls.
Ekkert af þessu er þó staðreynd, því miður, sem betur
fer. Það hefur nú lengi verið blásið að þeim glóðum sem
lifir í meðal sósíalista um rótgróinn fjandskap
menntamanna og verkalýðs. Satt er það, að launafor-
réttindi nokkurra toppa í BHM eru með þeim endemum,
að flestum ofbýður. Þó eru til enn hærri toppar utan
þessara samtaka og meira að segja mun hærri. Jafnvel
innan ASÍ eru til mun launahærri hópar heldur en obb-
inn af þeim sem eru í BHM. Laun geta því varla talist næg
ástæða til fjandskapar þar á milli. Hins vegarer mörgum
menntamanninum, - og þar undan skil ég engan, - tamt
að grípa til orðræðu sem ekki er skiljanleg öðrum en
innvigðum, - og hefja sig þar með upp yfir þann um-
ræðugrundvöll sem allir viðmælendur hans geta staðið
á. „Svona lagað ræði ég ekki við leikmenn" - er haft eftir
hrokafullum fræðimanni sem varð fyrir þeim óþægind-
um að bóndakall taldi sig hafa fundið rök fyrir annarri
tímasetningu á ritun Njálu en fræðimenn höfðu komist
að. Og þaðersamagryfjansemmargurlærðursósíalisti
dettur í þegar hann fer að beita díalískri efnishyggju til
greiningar á launamisrétti hafnarverkamanna og
bónuskvenna í frystihúsum.
Og hér er úr vöndu að ráða. Enda þótt menn greini
enn á um margt sem má til marxisma telja er eitt víst, það
atvinnuástand er ekki fyrir hendi í landinu í dag sem
gerir verkafólki kleift að leggja mikinn tíma að mörkum
við menntun og fræðslu í þeim fræðum sem varða stöðu
þess og stétt. Það þýðir ekkert að arga og garga í bræði
út af þessu, þetta er nú einu sinni svona. Spurningin er
einungis sú, hvernig verður þessu breytt. Það ætti að
vera auðskilið mál hverjum heilvita manni, að fólk sem
búið et að vinna 70-80 stundir á viku ver ekki löngum
tíma í 'sellufræðslu og almenn fundarhöld. Fjölskylda
sem kann ekki lengur að eiga samverustund og sér eng-
an tilgang með því, ræðir heldur ekki þessi mál sín á
milli. Hún leitar sér eðlilega afþreyingar við sjónvarpið
og rifst þó að minnsta kosti minna á meðan. Eðlileg
félagsleg afleiðing er svo þreyta þeirra sem einhverra
örlaga vegna standa í félagsforystu og reyna af og til að
halda fundi, bæði í verkalýðsfélögum og stjórnmála-
samtökum og fá ekkert nema sömu andlitin að horfa
framaní aftur og aftur. Niðurstaðan verður svo í versta
tilfelli einangruð verkalýðsforysta sem hættir þá til að
verða einstrengingsleg og tortryggin og ómóttækileg
fyrir allri gagnrýni.
Er þá hvergi Ijós? Ekki verður vinnutíminn styttur í
einu vetfangi, það er morgunljóst. Hann heldur áf ram að
vera jafnlangur næstu ár, svo grábölvað sem það er.
Hins vegar hefur rofað til á einum stað, þar sem er
Félagsmálaskóli ASÍ að ölvusborgum. Þar hlýtur sú
fræðsla að fara fram sem ekki er hægt að veita I yfir-
vinnuþreytunni, - og takið líka eftir því, góðlr lesendur,
að einmitt þar vill auðvaldið hafa fingurinn í spllinu. Var
það ekki í vetur sem eitt af leiguþýjum afturhalds og
auðvalds réðist að þeirri stofnun á alþingi og krafðist
þess að atvinnurekendur fengju að hafa hönd I
bagga með námsefni? Ef mér leyfist að óska íslenskum
verkalýð einnar heillar óskar 1. maí 1979, hvort sem það
er nú heldur baráttudagur eða hátíðisdagur, þá er hún
sú, að verkalýður hvar sem er á landinu megi standa
einhuga um þetta fjöregg sitt og gæti þess að það lendi
aldrei í höndum trölla og bergþursa sem henda því í
fólsku á milli sín.
En hverjir eru svo „sósíalistar I Norðurlandskjördæmi
eystra“? Sundurleit er hjörðin sú og ekki á eins manns
færi að skilgreina hana svo tæmandi sé. Þar eru nokkrir
í BHM, einnig má þar finna marga í BSRB, Stéttarsam-
band bænda á þar líka sitt fólk og síðast en ekki síst eru
margir í ASÍ sem telja sig þar á meðal. En því miður, því
miður, ber þessu fólki ekki gæfa til að standa saman um
það, - sem að mínu viti að minnsta kosti, - skiptir megin-
máli, styttingu vinnutímans og samræmingu baráttunn-
ar við auðvaldið. Til eru þeir, meira að segja mjög marg-
ir, sem telja nokkrar krónur í launaumslaginu mikils-
verðari en það að bandaríski herinn, brjóstvörn íslensks
afturhalds, hverfi af Miðnesheiðinni. Aðgerðarlaust
hefur margt af þessu góða fólki horft á það, að Alþýðu-
bandalagið hefur lagt blessun sína yfir „ÓBREYTT
ÁSTAND" í utanríkismálum, með fussi og svei hefur það
skellt skollaeyrunum við skelfingarveinum fólks á borð
við höfund þessara orða, (kannski af því hann er í BHM)
borið það ofurliði á fundum með marklausum mála-
miðlunartillögum sem miða að því einu að þegja um
svínaríið, og þar með tekist að ganga af Samtökum her-
stöðvaandstæðinga, - ef ekki alveg dauðum þá næstum
því. Megi ég bera fram aðra hugheila ósk til handa
íslenskum verkalýð 1. maí 1979 þá er hún sú að átta sig í
tíma, því enn er ekki of seint að snúa við, enn er hægt að
þvinga þinglið okkar „sósíalista í Norðurlandskjör-
dæmi eystra og víðar“ til að krefjast „BREYTTS
ÁSTANDS" í utanríkismálum..
Og svo er það að lokum sú mikla spurning, hvað er 1.
maí? „Þagni dægurþras og rígur“ orti ráðherrann á sín-
um tíma. „Er ekki mál að linni?“ segir sú gamla verka-
lýðskempa og valmenni Jón Ingimarsson í NORÐUR-
LANDI á sumardaginn fyrsta sl. Þeir menn sem langa
ævi hafa staðið í fórnfúsri baráttu fyrir láglaunafólk eru
ekki of margir á þessu landi. Oft hafa þeir verið bornir
hinum verstu sökum um valdagræðgi og yfirgang. Hver
kannast ekki við allrahanda skítkast og svívirðingar i
garð Guðmundar J., Ebba eða Jóns Ingimarssonar? Sá
sem af sanngirni vill skoða störf þessara manna og
ævifórn, - ef ég má orða það svo, - og heldur áfram að
kasta skít, hann er fífl. Engu að síður höfum við sem
áhuga höfum á „sósíalisma í Norðurlandskjördæmi
eystra og víðar“ fullan rétt til að vera þeim ósammála um
ýmis atriði, jafnvel þótt við séum í BHM. Ég er til dæmis
hjartaniega ósammála Jóni Ingimarssyni um það að mál
sé að linni orðaskakl í þríeinni hugsjónasæng stjórnar-
innar. Þar mætti að minni hyggju að vísu þagna dægur-
þras og rígur um mál sem litlu máli skipta, eins og þau
hvort kjaraskerðingin eigi að vera 2% eða 3%. Hins
vegar mætti þar koma til verulegra átaka um það hvort
arður af framleiðslu þessarar þjóðar, sem er með sjö
undu hæstu þjóðartekjur í heimi, skuli áfram halda að
streyma í brynvarða vasa auðvaldsins eða skuli skiptast
af sanngirni tii þeirra sem að honum vinna. Þess vegna
langar mig að bera fram þriðju og síðustu óskina til
handa íslenskum verkalýð 1. maí 1979, og hún ersú að
hann megi verða raunverulegur og áhrifaríkur baráttu-
dagur fyrir varanlegri eigna- og valdatilfærslu í þessu
góða landi sem meistari Þórbergur kallaði á esperanto
„Stultigi" og útleggst „Forheimskunarland" að nor-
rænu máli.
Með baráttukveðju til íslensks verkalýðs.
Böðvar Guðmundsson.
Sendurn félagsmömum og
armarri tslenskri alþýðu
baráttukveðjur 1. maí.
Iðja, félag verksmiðjufólks
Akureyri
- - - ^
Sendum félögum okkar og
allri alþýðu
baráttukveðjur 1. maí.
Trésmiðafélag Akureyrar
NORÐURLAND - 11