Morgunblaðið - 31.12.2009, Blaðsíða 26

26 Stjórnmál
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. DESEMBER 2009
Á
rið sem nú rennur sitt
skeið á enda hefur
verið okkur Íslend-
ingum erfitt vegna
ástæðna sem öllum
eru kunnar. Um leið eru þó sem
betur fer góðar líkur á að ársins
verði minnst fyrir þá þrautseigju
sem þjóðin sýndi við erfiðar að-
stæður og sem þess árs þar sem
grunnur var lagður að endurreisn
íslensks efnahagslífs. Í upphafi árs
ríkti mikil reiði, svartsýni og ótti í
samfélaginu en almenningur sýndi
með fjölmennum mótmælum að
enn bjó von um betri tíð í brjósti
fólks. Meginkrafa mótmælanna
var þríþætt: að ríkisstjórnin færi
frá, boðað yrði til kosninga strax
og að endurnýjun og endur-
skipulagning færi fram í aðhalds-
og eftirlitsstofnunum efnahagslífs-
ins.
Mótmælin leiddu á endanum til
þess að sitjandi forsætisráðherra
baðst lausnar fyrir ríkisstjórn sína
og við tók minnihlutastjórn
Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs og Samfylkingarinnar
sem Framsóknarflokkurinn hét að
verja falli. Í framhaldi var boðað
til alþingiskosninga og þar fékk
minnihlutastjórnin fullt umboð og
varð að meirihlutastjórn.
Bæði í tíð minnihlutastjórnar-
innar og þeirrar sem nú situr hafa
verið gerðar fjölmargar úrbætur í
stofnunum sem hafa það hlutverk
að standa vörð um heilbrigt efna-
hagslíf landsins. Sett voru ný lög
um Seðlabankann sem kveða á
um faglega skipaða yfirstjórn
bankans. Í kjölfarið voru tveir
hæfir fagmenn skipaðir í stöður
bankastjóra og aðstoðarbanka-
stjóra úr hópi fjölda umsækjenda.
Þá var einnig skipt um yfirstjórn
í Fjármálaeftirlitinu og lagður
grunnur að nýjum lögum um fjár-
málamarkaði. Síðast en ekki síst
var embætti sérstaks saksóknara,
sem fer með rannsókn á refsi-
verðri háttsemi í aðdraganda
hrunsins, stórefld. Ríkisstjórnin
hefur þannig með verkum sínum
reynt eftir bestu getu að svara
kalli almennings um endurbætur
og siðbót þó að vissulega megi
gera betur.
Annað mikilvægt verkefni er að
bæta stöðu fjölmiðlunar á Íslandi
en ljóst er að fjölmiðlar sváfu
ekki síður á verðinum en eftirlits-
stofnanir stjórnvalda. Því miður
hefur efnahagshrunið orðið til
þess að staða íslenskra fjölmiðla
er enn veikari en áður og hefur
Morgunblaðið ekki farið varhluta
af því. Það gleður mig að Morg-
unblaðið skuli þrátt fyrir allt
koma út, að ekki skuli hafa
myndast enn eitt skarðið í fátæk-
lega og þrönga fjölmiðlaflóru
landsins. Í upphafi árs komst
rekstrarfélag blaðsins í mikla erf-
iðleika og þurfti að fá felldar nið-
ur skuldir og sækja sér nýtt fjár-
magn svo halda mætti rekstrinum
áfram. Það hefði verið missir að
Morgunblaðinu því þar hefur
lengi verið ástunduð, burtséð frá
pólitískri ritstjórnarstefnu, vönd-
uð og fagleg blaðamennska sem
oftast mátti treysta. Því miður
hefur blaðið orðið fyrir mikilli
blóðtöku með brotthvarfi fjölda
vandaðra blaðamanna sem með
störfum sínum á Morgunblaðinu
auðguðu íslenska fjölmiðlun og
menningu. Það er von mín og trú
að þeim starfsmönnum sem eftir
sitja og í staðinn hafa komið tak-
ist að viðhalda eða eftir atvikum
endurreisa orðstír blaðsins.
Það er þó ekki þannig að
stjórnvöld hafi ekki hugað að
stöðu fjölmiðla því nú liggja fyrir
drög að fyrstu heildarlöggjöfinni
um fjölmiðla og starfsemi þeirra
hér á landi. Með þessum lögum
er ætlunin að styrkja og bæta
ritstjórnarlegt sjálfstæði fjöl-
miðla og starfsumhverfi fjöl-
miðlafólks auk þess að setja
reglur um eignarhald á fjöl-
miðlum. Áður hefur verið gerð
tilraun til slíkrar lagasetningar
en undirbúningur hennar og fjöl-
margar útgáfur af frumvörpum
til laga báru vott um flumbru-
gang og slæleg vinnubrögð. Nú
standa vonir manna til að betri
samstaða náist um málið enda
hefur verið vandað töluvert
meira til verka en þá. Það er ein-
læg ósk mín og trú að með nýju
ári og nýjum fjölmiðlalögum
hefjist tímar uppbyggingar hjá
íslenskum fjölmiðlum, bæði hjá
Morgunblaðinu og öðrum.
Von og trú á bjartari framtíð
er það veganesti sem við öll
þurfum inn í nýtt ár. Árið sem
nú er að renna sitt skeið á enda
hefur kennt okkur að hægt er að
ná árangri við afar erfiðar að-
stæður. Það sýnir sig í því meðal
annars að fæstir hinna fjölmörgu
heimsendaspádóma sem settir
hafa verið fram í opinberri um-
ræðu hafa ræst.
Á árinu hefur okkur tekist að
endurreisa bankakerfið á mun
hagstæðari hátt en nokkurn
hafði órað fyrir og svo um munar
fyrir afkomu ríkissjóðs: 250
milljörðum króna minni bein
fjárútlát og 46 milljörðum króna
lægri vaxtagjöld á þeim árum
sem nú mætast. Ekki má heldur
horfa fram hjá mikilvægi þess
að þessi niðurstaða náðist í
samkomulagi við alla helstu
kröfuhafa bankanna, sem bætir
samskiptin við þá og dregur úr
líkum á málaferlum. Einnig
tókst að koma böndum á ríkis-
fjármálin þannig að afkoma
ríkissjóðs er mun betri en á
horfðist um tíma og í samræmi
við fjárlög sem samþykkt voru í
lok síðasta árs og voru af mörg-
um talin óraunhæf. Þá hefur
tekist að tryggja þau lán sem
þurfti til að tryggja Seðlabank-
anum traustan gjaldeyris-
varaforða. Einnig horfir betur
með þróun verðbólgu og at-
vinnuleysi, minni samdráttur er
í landsframleiðslu og vextir hafa
lækkað hratt síðustu mánuði.
Stefnt er að enn frekari árangri
í að ná tökum á verðbólgunni og
atvinnuleysi sem og lækkun
stýrivaxta.
Ekki má heldur gleyma að
ýmis framfaramál hafa náð
fram að ganga á árinu þrátt
fyrir erfiðleikana og sýnir það
að stundum er viljinn allt sem
þarf. Skal þar fyrst nefna nýtt
tekjuskattskerfi sem tekið verð-
ur upp um áramótin og mun
verja hina tekjulægstu fyrir
skattahækkunum og dreifa
byrðunum á allt annan og rétt-
látari hátt en skattkerfi frjáls-
hyggjunnar gerði. Þá má einnig
nefna hærri grunnframfærslu
námslána, skýra og metnaðar-
fulla stefnu í loftslagsmálum,
kaup á vændi hafa verið bönn-
uð, lög sem bæta stöðu sprota-
fyrirtækja hafa verið samþykkt,
Varnarmálastofnun verður lögð
niður á nýju ári og svona mætti
lengi telja.
Nauðsynlegt er að við þessi
áramót verði gerð skýr kaflaskil
við fortíðina. Nú skal hefjast
kaflinn þar sem hið nýja Ísland
rís úr öskustó frumbernsku síns
fullveldis og þroskast sem stolt,
sjálfstæð, friðelskandi smáþjóð
sem axlar sína ábyrgð og skuld-
bindingar jafnhliða því að
standa fast á rétti sínum. Sú
þrautaganga sem við erum að
ganga í gegnum mun aðeins
verða til þess að styrkja okkur
svo fremi við ýtum allri van-
máttarkennd til hliðar. Árið
2015 eða 2025 munum við líta til
baka og hugsa stolt til þess
hvernig við gengum í gegnum
kreppuna, lögðum okkar af
mörkum og gleðjast yfir því að
það hafi tekist. Aðalatriðið er
að þegar til baka verður litið þá
gengu þessi „móðuharðindi“ yf-
ir þótt af mannavöldum væru
rétt eins og önnur og þjóðin
sigraðist á þeim með þolgæði
sínu og þrautseigju. Peðin á
skákborðinu bera að lokum fæst
nokkur nöfn, sagan lifir í sjálfri
sér og það er enginn svo mikil-
vægur, innan hennar eða utan,
að nokkru máli skipti að heitið
getur, hvorki þeir sem reyndu
að skrifa um hana eða lögðu til í
hana brot af efniviðnum með at-
höfnum sínum.
Þar sem ég stend og svipast
um í lok árs sé ég að mikið hef-
ur áunnist og að enn meiri bati
er í sjónmáli, en hann mun ekki
verða af sjálfu sér. Örlög Ís-
lands eru í höndum okkar
Íslendinga, engra annarra. Ís-
land hefur allt sem þarf og
óendanlega mikið af því sem
svo marga aðra vantar. Gleym-
um því ekki að við erum ein af
ríkustu þjóðum heims sem er í
efnahagslegum hremmingum
sem eru fjarri því að vera okkur
ofviða.
Steingrímur J. Sigfússon, fjármálaráðherra og formaður Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs
Kaflaskil
Morgunblaðið/Kristinn
Auðug þjóð „Gleymum því ekki að við erum ein af ríkustu þjóðum heims sem
er í efnahagslegum hremmingum sem eru fjarri því að vera okkur ofviða.“
Forðist að koma kerti fyrir nálægt
opnum glugga þar sem vindur getur
sveiflað gluggatjöldum í kertalogann
Munið að slökkva
á kertunum
Slökkvilið
Höfuðborgarsvæðisins