Morgunblaðið - 31.12.2009, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. DESEMBER 2009
Máninn hátt á himni skín Það er vel viðeigandi að máninn sé fullur á gamlárskvöld. Það kvöld fara gjarnan af stað ýmsar furðuverur og bregða á leik þetta síðasta kvöld ársins.
RAX
HEILBRIGÐISRÁÐHERRA hefur
boðað meiri niðurskurð í heilbrigð-
iskerfinu á næsta ári. Það er mikilvægt
að taka skynsamlegar ákvarðanir um
það hvernig verja á fjármunum sem
renna eiga til málaflokksins. Und-
anfarna mánuði hefur starfshópur á
vegum heilbrigðisráðuneytisins farið
kerfisbundið yfir þá þjónustu sem
sjúkrahúsin á suðvesturhorni landsins
veita og samið tillögur um það hvernig
ná megi meiri rekstrarhagkvæmni með
endurskipulagningu (Endurskipulagn-
ing sjúkrahúsþjónustu á suðvesturhorninu –
Greining á kostnaði og ábata af tilfærslu
verkefna. Heilbrigðisráðuneytið, desember
2009). Þau sjúkrahús sem skýrslan fjallar
um eru Landspítalinn auk Kragasjúkrahús-
anna fjögurra, en þau eru Heilbrigð-
isstofnun Suðurnesja í Reykjanesbæ, Heil-
brigðisstofnun Suðurlands á Selfossi,
Sjúkrahúsið á Akranesi og St. Jósefsspítali í
Hafnarfirði. Starfshópurinn hafði það að
leiðarljósi að tryggja örugga og góða heil-
brigðisþjónustu en jafnframt að styrkja
nærþjónustu þar sem slíkt væri faglega og
fjárhagslega hagkvæmt. Meginniðurstaða
starfshópsins er sú að hægt sé að spara um
1.400 m. kr. árlega með breyttri verkaskipt-
ingu sjúkrahúsa á suðvesturhorni landsins
(sjá töflu). Tillögurnar fela í sér að þjónusta
tengd fæðingum og skurðaðgerðum verði
flutt til Landspítalans, en einnig að sjúk-
lingar flytjist fljótlega eftir fyrstu meðferð á
þann spítala sem næst er heimabyggð hvers
og eins.
Ráðherra heilbrigðismála hefur ekki enn
tekið ákvörðun um það hvort farið verði eft-
ir þessum hagræðingartillögum en þess í
stað bent á að þær tölur sem í skýrslunni
birtast miðist við árið í fyrra og eigi því
ekki endilega lengur við. Þessu eru grein-
arhöfundar algerlega ósammála. Starfsemi
sjúkrahúsanna hefur lítið breyst milli ára
nema þá helst að kostnaður við lyf og ým-
iskonar aðföng hefur hækkað umtalsvert
vegna gengisfalls krónunnar. Hér á eftir er
gerð stutt grein fyrir þeim megintillögum
sem fram koma í skýrslu starfshópsins.
Á Landspítalanum fæðast árlega um 3.400
börn en á öllum Kragasjúkrahúsunum fæð-
ast samanlagt um 700 börn. Á Landspít-
alanum er rekin afar hagkvæm fæðing-
arþjónusta og má í því sambandi nefna að
læknakostnaður við hverja fæðingu þar er
aðeins um 13.000 kr. en á Suðurlandi er
sami kostnaður 122.000 kr. Auk þess er
legutími mæðra alls staðar lengri en á
Landspítalanum, ef frá er talinn legutími á
Heilbrigðisstofnun Suðurnesja. Það er nið-
urstaða starfshóps heilbrigðisráðuneytisins
að ef allar fæðingar á suðvesturhorni lands-
ins væru færðar til Landspítalans mætti
spara allt að 140 m. kr. á ári. Skurðstofur
eru starfræktar á öllum Kragasjúkrahús-
unum og víða er rekin sólarhringsvakt í
tengslum við þær. Til að reka skurðstofu
allan sólarhringinn þarf að halda úti bak-
vakt skurðlæknis og svæfingarlæknis auk
bakvaktar hjúkrunarfræðinga og ef til vill
einnig annars starfsfólks. Þetta er mjög
kostnaðarsamt sérstaklega ef fáar aðgerðir
eru gerðar utan dagvinnutíma. Það er nið-
urstaða skýrsluhöfunda að með því að færa
skurðaðgerðir frá Kragasjúkrahúsunum til
Landspítalans megi spara allt að 835 m. kr.
á ári. Þriðja tillaga skýrsluhöfunda gengur
út á að sjúklingar flytjist af Landspítalanum
á Kragasjúkrahúsin þegar fyrstu eða frum-
meðferð á Landspítalanum er lokið. Nánar
tiltekið er um það að ræða að sjúklingar
með búsetu í nágrannasveitarfélögum
Reykjavíkur, til dæmis á Suðurlandi, Vest-
urlandi eða Reykjanesi, flytjist á það
sjúkrahús sem er næst heimili viðkomandi.
Það er mat skýrsluhöfunda að með þessu
móti megi áfram nýta þá aðstöðu, þekkingu
og mannafla sem til staðar er á Kraga-
sjúkrahúsunum en spara auk þess umtals-
vert fé, samtals á bilinu 3-400 m. kr. árlega.
Að lokum má geta þess að starfshópurinn
telur að hagræða megi enn frekar á suðvest-
urhorninu með tilfærslu eða samvinnu á
sviði meltingarrannsókna, grindarbotns-
meðferða, myndgreiningarrannsókna og
fleiri þátta, en starfshópurinn mat ekki
kostnaðarlegt hagræði af slíkum breyt-
ingum. Ekki verður annað séð en að þær til-
lögur sem fram eru settar af starfshópi heil-
brigðisráðuneytisins séu vel unnar og
skynsamlegar. Við þær þjóðfélagsaðstæður
sem hér ríkja verður að huga að rekstr-
arlegri hagkvæmni í heilbrigðiskerfinu og
oftast er betra að reka fáar og vel nýttar
einingar en margar illa nýttar. Þetta á sér-
staklega við um einingar með háan fastan
rekstrarkostnað eins og skurðstofur.
Að óbreyttu stefnir í að Landspítalinn
þurfi að skera niður um 3,2 milljarða kr.,
eða um 9%, í rekstri sínum á næsta ári og
ýmsar aðrar heilbrigðisstofnanir standa í
svipuðum sporum. Ef ekki verður breyting
á þessu mun þurfa að segja upp starfsfólki á
Landspítalanum og á öðrum heilbrigð-
isstofnunum og draga úr þjónustu við sjúk-
linga, auk þess sem erfitt verður að tryggja
öryggi sjúklinga. Til að tryggja ábyrga með-
ferð á almannafé skorum við á ráðherra
heilbrigðismála að íhuga vandlega þær til-
lögur sem fram eru settar í títtnefndri
skýrslu.
Eftir Bylgju Kærnested
og Þorbjörn Jónsson » Á Landspítalanum er rekin
afar hagkvæm fæðing-
arþjónusta og má í því sam-
bandi nefna að læknakostn-
aður við hverja fæðingu þar er
aðeins um 13.000 kr. en á Suð-
urlandi er sami kostnaður
122.000 kr.
1.400 milljóna króna
sparnaður í heilbrigðiskerfinu?
Þorbjörn
Jónsson
Bylgja
Kærnested
Bylgja Kærnested er formaður hjúkrunarráðs
Landspítala og Þorbjörn Jónsson formaður
læknaráðs Landspítala.
33