Morgunblaðið - 25.03.2010, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. MARS 2010
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Það leið ekkivika frá þvíað breið-
fylking ráðherra
kynnti loka-
hnykkinn í að-
gerðum til bjarg-
ar heimilunum þar til
einhugur varð í efnahags- og
skattanefnd um að aðgerð-
irnar væru ófullnægjandi.
Ekkert vantaði upp á sýn-
inguna þegar ráðherrarnir
fimm kölluðu fjölmiðla á vett-
vang í liðinni viku til að segja
frá aðgerðunum, sem sagðar
voru ná utan um skuldavanda
heimilanna.
Þrátt fyrir þessa miklu um-
gjörð þóttust menn sjá að að-
gerðirnar væru lítið annað en
það; umgjörð. Því miður virt-
ist örvænting hafa ráðið tíma-
setningu fundarins en ekki það
að ríkisstjórnin hefði raun-
verulega náð utan um vand-
ann. Augljóst virtist að fátt
nýtt var í aðgerðunum og enn
færra sem útfært hefði verið
eða hugsað til hlítar. Fund-
urinn virtist aðallega haldinn
til að vinda ofan af furðulegum
hugmyndum sem félagsmála-
ráðherra hafði nýlega sett
fram um bílalán og höfðu þann
tilgang helstan að lækka
skuldir þeirra sem keyptu sér
dýra jeppa með miklum lánum
skömmu fyrir hrun.
Sú nýja afstaða sem meiri-
hluti og minnihluti efnahags-
og skattanefndar hafa náð
samkomulagi um staðfestir
allar þessar efasemdir og sýn-
ir raunar að und-
irbúningur blaða-
mannafundar
ráðherranna fimm
var enn rýrari en
útlit hafði verið
fyrir. Fulltrúar
allra flokka hafa sameinast um
að kalla eftir frekari upplýs-
ingum um möguleika til lækk-
unar skulda heimilanna. Má
furðu sæta að ríkisstjórnin
skyldi kynna lokalausn sína
áður en slíkar upplýsingar
lágu fyrir.
Nú er sú staða komin upp að
þingnefnd hefur tekið fram
fyrir hendurnar á ríkisstjórn-
inni og í raun lýst því yfir að
þær aðgerðir sem ríkis-
stjórnin hefur verið reiðubúin
að grípa til vegna vanda heim-
ilanna séu alls ófullnægjandi.
Augljóst er að ríkisstjórnin
er búin að missa öll tök á því
verkefni sem henni hefur verið
falið. Sú þverpólitíska við-
urkenning á að aðgerðir vegna
skuldavanda heimilanna séu
ófullnægjandi kemur beint í
kjölfarið á yfirlýsingum um að
ekki sé lengur samstaða um
stöðugleikasáttmálann svo-
kallaða.
Ríkisstjórn getur tæpast
haft minni tök á viðfangs-
efnum sínum. Þegar jafnvel
hörðustu stuðningsmenn
hennar á þingi lýsa yfir van-
trausti í verki er ljóst að hún
er í raun fallin. Eftir slík áföll
snýst áframhaldandi stjórn-
arseta aðeins um að halda í
ráðherrastólana.
Hörðustu stuðnings-
menn ríkisstjórn-
arinnar lýsa yfir van-
trausti í verki }
Samstaða gegn
ríkisstjórninni
Stundum ergert lítið úr
hlutverki stjórn-
arandstöðu og
hún sökuð um að
vera neikvæð,
með sífelldar athugasemdir
og úrtölur. Slík gagnrýni hef-
ur lengi þekkst. En í rauninni
er hún á misskilningi byggð. Í
grónum lýðræðisríkjum er
betri skilningur á hlutverki
stjórnarandstöðunnar. Þar er
hugsunin sú að mjög
þýðingarmikið sé að hinn al-
menni borgari heyri aðra hlið
á þeim málum sem ráðandi
meirihluti færir fram. Ella
séu kostir hans til að taka
málefnalega afstöðu til
ákvarðana mjög þrengdir.
En þrátt fyrir að „and-
staðan“ sé þannig mikilvæg
og ekki megi gera hana tor-
tryggilega þarf það ekki að
útiloka að stjórn-
arandstaða birtist
einnig á hinni já-
kvæðu hlið. Þeir
flokkar og hreyf-
ing sem skipa nú-
verandi stjórnarandstöðu
hafa iðulega sýnt myndarleg
tilþrif í þessa átt. Þannig hef-
ur stjórnmálaumræðan
styrkst og verið gefandi, sem
veitir ekki af. Nýjar tillögur
Framsóknarflokksins eru at-
hyglisverðar og sjálfsagt að
aðrir taki þær til jákvæðrar
skoðunar. Sá tónn sem þar er
sleginn í átt til víðtæks sam-
starfs er góður. Vissulega eru
áherslur flokksins í sumum
efnum umdeilanlegar og
ýmsa þætti vantar þar sár-
lega. En samt er ástæða til að
fagna þessu frumkvæði og
vönduð umræða ætti að geta
fylgt í kjölfarið.
Virk stjórnarand-
staða styrkir stjórn-
málaumræðuna}
Athyglisverðar tillögur
Þ
að er sjálfsagt að íslenska þjóðin
geri þá kröfu að allir hennar bestu
menn leggi saman til að hífa land-
ið upp úr forarpolli niðurlægingar
og eymdar. En einmitt þegar svo
mikið liggur við blasir sú staðreynd við að hin-
ir bestu menn finnast hvergi. Hins vegar er
allt fullt af litlum köllum sem láta eins og þeir
séu stórir.
Nú hefur íslenska þjóðin beðið mánuðum
saman – og allt bendir til að hún muni þurfi að
bíða árum saman – eftir því að stjórn-
málamönnunum detti eitthvað sæmilega
snjallt í hug til að rétta við land og þjóð í bágri
stöðu. En ekkert gerist.
Hrunið, og allur eftirleikur þess, hefur opn-
að augu almennings fyrir því hversu óburðug-
ir íslenskir stjórnmálamenn eru. Þingmenn
eru upp til hópa ráðlausir og dáðlausir. Þeir vita ekkert
hvað þeir eiga að gera og velja því auðveldustu leiðina:
þeir gerast hjarðsálir, leita skjóls í flokkslínunni og tala
formúlukennt og lengi, án nokkurs innihalds.
Þannig telja framsóknarmenn sig gera mest gagn með
því að æpa og skrækja sem mest úr ræðustól Alþingis.
Frá þeim kemur aldrei vitræn hugmynd, einungis há-
vaði. Einstaka sinnum halda þeir svo blaðamannafund til
að minna enn frekar á tilvist sína.
Sjálfstæðismenn keppast við að telja þjóðinni trú um
að þeir vilji komast til valda en flestir vita að þeir mega
einmitt ekki til þess hugsa að taka á sig ábyrgð. Það
myndi rúlla þeim niður vinsældalistann á ör-
fáum mánuðum og fallið yrði svo mikið og
sárt að þeir væru stórlaskaðir í langan tíma á
eftir.
Svo illa vill til að annar ríkisstjórnarflokk-
anna er flokkur sem þolir ekki þá ábyrgð að
sitja í ríkisstjórn. Vinstri grænir skilja ekki
atvinnulífið og gangverk efnahagslífsins. Nýt-
ing auðlinda er í þeirra augun misþyrming á
náttúrunni og allt sem viðkemur fjármagni
sjá þeir sem viðurstyggilega gróðastarfsemi.
Samfylkingin ætti að fyrirverða sig fyrir að
hafa breitt út faðminn og lagt til samstarfs við
mestu afturhaldsöflin í íslenskri pólitík.
Um Samfylkinguna er ekki margt að
segja. Hún er að verða forystulaust rekald.
Jóhanna Sigurðardóttir er mætur stjórn-
málamaður en mun ekki sitja lengi enn. Þá
tekur við einn af hinum málglöðu framagosum flokksins.
Sá maður verður sennilega haldinn ofstopafullu hatri á
Sjálfstæðisflokknum og mun reyna að teyma flokkinn út í
eyðimörk vinstristefnu og forsjárhyggju. Sjálfstæð-
ismenn hafa til nokkurs að hlakka því um leið og þetta
gerist mun Sjálfstæðisflokkurinn fitna og dafna og ná
þungavigt að nýju.
Kjósendur geta vonað og beðið að stjórnmálamenn-
irnir taki stökkbreytingu og taki upp á því að gera eitt-
hvað sem skiptir þjóðina máli. En þetta verður endalaus
bið því stjórnmálamennirnir hafa ekkert lært af hruninu,
þótt þjóðin sé reynslunni ríkari. kolbrun@mbl.is
Kolbrún Berg-
þórsdóttir
Pistill
Biðin endalausa
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
S
amþykkt var á ríkisstjórn-
arfundi sl. þriðjudag að
leggja fram tillögu til
þingsályktunar um full-
gildingu mansalsbókunar
við Palermó-samninginn sem sam-
þykkt var af allsherjarþingi Samein-
uðu þjóðanna árið 2000. Hátt í tvö ár
eru síðan Alþingi samþykkti að heim-
ila ríkisstjórninni að fullgilda fyrir
Íslands hönd Palermó-samninginn
gegn fjölþjóðlegri skipulagðri glæpa-
starfsemi. Sem liður í því hefur verið
komið á aðgerðaráætlun gegn man-
sali auk þess sem gerðar voru nauð-
synlegar breytingar á almennum
hegningarlögum í desember sl.
Frumvarp dómsmálaráðherra um
breytingar á hegningarlögum hafði
raunar verið lagt fram þrjú síðustu
löggjafarþing þar áður án þess að
hljóta afgreiðslu.
Hjá Urði Gunnarsdóttur, fjöl-
miðlafulltrúa utanríkisráðuneytisins,
fengust þær upplýsingar að í reynd
uppfyllti Ísland nú þegar Palermó--
samninginn en gengið yrði frá form-
legum fullgildingarskjölum vegna
þessa á allra næstu dögum. Spurð
hvers vegna ákveðið hafi verið að
skilja að annars vegar Palermó-
samninginn og hins vegar Palermó-
bókunina segir hún það hafa verið
gert þar sem ekki hafi skýrst fyrr en
nýverið að búið væri að gera allar
nauðsynlegar lagabreytingar hér-
lendis til þess að Ísland geti fullgilt
hvort tveggja en í millitíðinni hafi
menn ekki viljað tefja fullgildingu
Palermó-samningsins.
Í samtali við Björgvin G. Sigurðs-
son, þingflokksformann Samfylking-
arinnar, segist hann fastlega reikna
með því að fyrrgreind þingsályktun
um mansalsbókun Palermó-samn-
ingsins fáist samþykkt á Alþingi nú á
vormánuðum og því sé þess ekki
langt að bíða að Ísland fullgildi form-
lega bæði samninginn og bókunina.
Leiðrétta hlut kvenna
Kolbrún Halldórsdóttir, fyrrver-
andi þingmaður og ráðherra Vinstri
grænna, fagnar því að Ísland skuli
loks formlega vera að fullgilda Pal-
ermó-samninginn og meðfylgjandi
bókun. Frá árinu 2003 mælti hún
reglulega fyrir lagafrumvarpi á Al-
þingi um fórnarlamba- og vitnavernd
til handa fórnarlömbum mansals sem
í grunninn byggðist á ákvæðum man-
salsbókunar Palermó-samningsins
án þess að það hlyti hljómgrunn.
„Það er alveg greinilegt að hug-
myndafræði kvenfrelsis og fem-
ínisma, sem hefur átt góða fótfestu í
báðum stjórnarflokkunum, skiptir
sköpum þegar kemur að breytingum
á þessu sviði. Enda er það stefna
þessara flokka að leiðrétta hlut
kvenna vítt og breitt í samfélaginu og
hluti af þeirri leiðréttingu er að koma
þessum málum öllum í lag,“ segir
Kolbrún. Segist hún skynja ákveðna
hugarfarsbreytingu í íslensku sam-
félagi og tengir það m.a. við þau
sterku viðbrögð sem urðu við klám-
ráðstefnunni á sínum tíma. „Þá var
eins og fólk áttaði sig allt í einu á
tengslunum milli klámiðnaðarins,
vændis, nektardansstaða og man-
sals,“ segir Kolbrún.
Söluvara? Í húsnæði Stígamóta gefur að líta plaköt sem varpa upp þeirri
spurningu hvort eðlilegt geti talist að kaupa aðgang að líkömum kvenna.
Fullgilding rétt
handan við hornið
Gengið verður frá því á næstu
dögum að Ísland fullgildi form-
lega Palermó-samninginn rúmum
níu árum eftir að hann var und-
irritaður. Nú á vorþinginu verður
lögð fram þingsályktun um full-
gildingu mansalsbókunar Pal-
ermó-samningsins.
Hvenær og hvar var Palermó-
samningur SÞ samþykktur?
Á allsherjarþingi SÞ í New York 15.
nóvember 2000.
En Palermó-bókunin?
Hún var samþykkt sama dag.
Hvenær öðlaðist
Palermó-bókunin gildi?
25. desember 2003.
Hvenær var samningurinn
ásamt bókuninni undirritaður
fyrir Íslands hönd?
13. desember 2000.
Hversu mörg ríki hafa
gerst aðilar að henni?
Alls eru þau 137.
Hvert er markmiðið
með bókuninni?
Markmið bókunarinnar eru að
berjast gegn mansali, einkum
verslun með konur og börn, að
aðstoða og vernda fórnarlömb
mansals og stuðla að samstarfi
aðilarríkjanna til að ná fyrr-
greindum markmiðum. Í þessu
skyni skilgreinir bókunin hugtakið
mansal, leggur til leiðir til að efla
löggæslu og landamæraeftirlit,
styrkir dómskerfið, eykur við
vernd og stuðning við fórnarlömb
og vitni og kemur á forvarn-
arstefnu.
S&S