Morgunblaðið - 04.12.2010, Qupperneq 1
L A U G A R D A G U R 4. D E S E M B E R 2 0 1 0
Stofnað 1913 284. tölublað 98. árgangur
SYSTUR FLUTTU
AF MÖLINNI TIL
SIGLUFJARÐAR
JÓN LÖGGA
VILL DEYJA
ÚR HLÁTRI
PÁLL ÓSKAR
OG DIDDÚ Á
TÓNLEIKUM
SUNNUDAGSMOGGINN LOKS SAMAN 57FENGU STRAX VINNU 16
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra og
Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra
þurftu að játa sig sigruð í átökum sínum við for-
svarsmenn lífeyrissjóðanna í gær, þegar gengið
var frá því hvernig viljayfirlýsing ríkisstjórnar-
innar um aðgerðir vegna skuldavanda heimilanna
yrði orðuð. Ljóst er af þeim aðgerðum sem kynnt-
ar voru í gær, að langstærstur hluti aukins kostn-
aðar mun falla á fjármálastofnanir og Íbúðalána-
sjóð, en einungis lítill hluti á lífeyrissjóðina.
Samkvæmt heimildum Morgunblaðsins liggur
það fyrir að forsvarsmenn lífeyrissjóðanna eru
aðilar að því samkomulagi sem greint var frá á
blaðamannafundi laust fyrir hádegi í gær, á sín-
um eigin lögfræðilegu forsendum, þ.e. að tals-
menn lífeyrissjóðanna sögðu að sér væri hvorki
siðferðilega né lagalega stætt á því að taka
ákvörðun um að gefa ákveðnum sjóðfélögum
ákveðnar upphæðir í afskriftir á kostnað annarra
sjóðfélaga. „Okkur þykja þetta miklar umbúðir
um heldur rýrt innihald,“ sagði talsmaður lífeyr-
issjóðs í gær.
Niðurstaðan varð sú, sem lífeyrissjóðirnir
höfðu, samkvæmt heimildum, allan tímann reynt
að telja ríkisstjórnina á: þeir munu taka á sig auk-
inn kostnað á bilinu 10-15 milljarða króna.
60 þúsund heimili
Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra sagði
á blaðamannafundi í Þjóðmenningarhúsinu í gær,
að um 60 þúsund heimili mundu með beinum
hætti njóta góðs af aðgerðum sem samkomulag
væri um vegna skulda- og greiðsluvanda heim-
ilanna.
Forsætisráðherra fór nokkrum orðum um nýtt
úrræði, sem nefnt er „ný tegund vaxtaniður-
greiðslu“. Kostnaðurinn við þetta nýja úrræði
verði allt að 6 milljarðar króna á ári hvort árið
2011 og 2012. Áformar ríkisstjórnin að „leita leiða
til að fjármálafyrirtæki og lífeyrissjóðir fjár-
magni“ þann kostnað.
Talsmenn lífeyrissjóðanna eru þess á hinn bóg-
inn fullvissir, að í slíkum áformum ríkisstjórn-
arinnar felist ekki frekari skattheimta á sjóðina,
heldur viðskipti, sem báðir aðilar, þ.e. sjóðirnir og
ríkið, hafi hag af.
MViljayfirlýsing »2, 4 og 6
Morgunblaðið/Kristinn
Aðgerðir Jóhanna Sigurðardóttir, Steingrímur J. Sigfússon og Arnar Sigurmundsson undirrita viljayfirlýsingu sem fengið hefur blendin viðbrögð.
Segja þetta miklar um-
búðir um rýrt innihald
Lífeyrissjóðirnir vopnaðir lögfræðiáliti, sem ráðherrarnir áttu ekkert svar við
Niðurskurður
framlaga til heil-
brigðisstofnana á
landsbyggðinni
hefur verið end-
urskoðaður en
skoðanir eru
skiptar um hvort
nóg sé að gert.
Heilbrigðisstofn-
unin á Blönduósi segist geta ágæt-
lega við unað, þar sem niðurskurð-
arkrafan hafi farið úr 11% í 4,9%.
Sauðkrækingar og Húsvíkingar
þurfa hinsvegar að skera niður um
12% á næsta ári og 13% 2012. For-
stjóri Heilbrigðisstofnunar Þing-
eyinga segir að stofnunin ráði við
næsta ár, en áframhaldandi nið-
urskurður 2012 sé alvarlegra mál.
Þá eru forstöðumenn ekki sammála
forsendum ráðuneytisins. »20
Niðurskurðurinn
mælist misvel fyrir
Dómsmálum hefur fækkað í öll-
um málaflokkum hjá héraðsdóm-
stólum á milli ára frá 2009 til 2010
nema þegar kemur að ágreinings-
málum vegna gjaldþrotaskipta.
Mest er fækkunin í þingfestum
einkamálum. Þau voru 17.272 í
fyrra en það sem af er 2010 hafa að-
eins 9.722 slík mál farið fyrir dóm-
stóla. Hefur þeim því fækkað um
tæplega helming. Sakamálum hef-
ur einnig fækkað, úr 3.092 fyrstu 9
mánuði ársins 2009 í 2.763 í ár. At-
hygli vekur einnig að gjaldþrota-
skiptabeiðnum hefur fækkað, úr
1.857 í fyrra í 1.647 í ár.
Fjöldi ágreiningsmála vegna
gjaldþrotaskipta hefur hinsvegar
margfaldast á milli ára. Fyrstu 9
mánuði ársins 2010 kom 561 nýtt
ágreiningsmál vegna gjald-
þrotaskipta til kasta héraðsdóm-
stóla. Á sama tímabili árið 2009
voru þau aðeins 75 talsins, eða rúm-
lega sjö sinnum færri. » 28
Dómsmálum fækkar
nema deilum um
gjaldþrotaskipti
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Við erum ekki kát með þetta. Það
er ekki verið að taka á forsendu-
brestinum sem varð heldur er fyrst
og fremst verið að viðurkenna óinn-
heimtanlegan kostnað lánakerfisins.
Fólk er skilið eftir yfirskuldsett. Það
á enn að ganga að eigum fólks,“ seg-
ir Friðrik Ó. Friðriksson, formaður
Hagsmunasamtaka heimilanna, um
aðgerðir í þágu skuldara.
„Við sjáum
ekki að þetta
muni skapa skil-
yrði til sátta. Það
er ekki verið að
taka á réttlætis-
sjónarmiðinu í
stöðunni heldur
eingöngu verið
að viðurkenna
óinnheimtan-
legan kostnað
fjármálafyrirtækjanna,“ segir Frið-
rik en stjórn samtakanna fundaði
um tillögurnar fram undir kvöld í
gær. Var hljóðið í honum þungt.
Úrræðin virkuðu ekki
Hann segir ýmislegt þó jákvætt.
„Það er verið að auka skilvirkni
sértækrar skuldaaðlögunar. Það er
vissulega jákvætt að það úrræði sé
tilkomið og það gert skilvirkara,
enda virkaði það ekki. Það er ekki
verið að taka á þessu grunnsjónar-
miði almennra leiðréttinga sem þarf
til þess að snúa formerkjunum við.
Undir þessum formerkjum held
ég að það sé alveg ljóst að það verð-
ur ekki viðsnúningur á hruni
fasteignaverðs. Þetta þýðir að sífellt
fleiri munu halda áfram að færast
yfir í yfirveðsetningu,“ segir Friðrik
sem telur að stjórnvöld séu að kaupa
sér tíma í stað þess að leysa vand-
ann. Þá geti farið svo að þeir sem
tóku 100% lán fái meiri aðstoð en
þeir sem lögðu sparnað sinn upp í
fasteignakaup.
„Fólk er skilið eftir yfirskuldsett“
Hagsmunasamtök heimilanna telja skuldaaðgerðir ekki taka á forsendubresti
Friðrik Ó.
Friðriksson
Allt um jólasveinana
á www.jolamjolk.is
dagar til jóla
20