Morgunblaðið - 04.12.2010, Blaðsíða 50

Menning
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. DESEMBER 2010
fylgja nýju fólki. Dýr og einkum
hundar fylgja lesandanum hvert fót-
mál, persónum er líkt við dýr og ekki
fer á milli mála að það býr grimmt
dýr í sumum. Dýraverndunarmál
tengjast baráttu fólksins eins og
rauður þráður frá byrjun til enda og í
dýraríkinu, rétt eins og hjá mannfólk-
inu, er uppgjör óumflýjanlegt.
Á bókarkápu kemur fram að Åsa
Larsson er alin upp í Kiruna í Lapp-
landi eins og söguhetjan. Ekki fyrsti
lögfræðingurinn til að skrifa krimma
og örugglega ekki sá síðasti. Bókin
var gefin út 2004 og fékk sænsku
glæpasagnaverðlaunin, en er nú gefin
út á íslensku í góðri þýðingu Eyrúnar
Eddu Hjörleifsdóttur. Textinn er lip-
ur, morðið á kvenprestinum er út-
gangspunkturinn og reglulega er
greint frá táknum sem tengjast of-
beldi og völdum. Bílategundir hafa
líka sína merkingu og jafnvel fötin
hafa sögu að segja.
Sagan er trúverðug þar til allt fer
úr böndunum og í lokin er alveg kom-
ið nóg af hinu góða. Eða hinu illa öllu
heldur. En þá nær líka spennan há-
marki sínu.
Blóðnætur bbbmn
Åsa Larsson. JPV útgáfa. 365 bls.
STEINÞÓR
GUÐBJARTSSON
BÆKUR
Fólk í afskekktum byggðumvirðist oft hafa tilhneigingutil þess að vilja viðhalda þvísem er eins og það er. Þeg-
ar röskun verður í umhverfinu bregð-
ast þeir vanaföstu
gjarnan ókvæða
við. Þeir hörðustu
gera allt sem þeir
geta til þess að
halda hlutum í horf-
inu en þeir linustu
láta annaðhvort allt
yfir sig ganga eða
hreinlega koma sér
í burtu.
Sakamálasagan Blóðnætur eftir
Åsu Larsson gerist í Kiruna og ná-
grenni í Norður-Svíþjóð. Umdeildur,
aðfluttur kvenprestur finnst myrtur
rétt fyrir Jónsmessu en skriður kemst
ekki á rannsókn málsins fyrr en tæp-
lega þremur mánuðum síðar. Ungur
lögfræðingur, sem er að jafna sig eftir
áfall, fer í vinnuferð á svæðið, fréttir
af morðinu og blandast óvænt í málið.
Lengst af er frásögnin frekar hæg.
Hún snýst fyrst og fremst um átök
kirkjunnar manna og kvenna, baráttu
karla og kvenna, yfirráð og völd,
klæki og leyndarmál, hefðir gamla
tímans og breyttar áherslur sem
Åsa Larsson Lögfræðingurinn fékk
sænsku glæpasagnaverðlaunin.
Ekki er allt
sem sýnist
Það svífur einhver hvers-dagsleg dulúð yfir vötnum íbókinni Stolnar raddir.Hugrúnu Hrönn Kristjáns-
dóttur tekst að krækja í athygli les-
andans strax með upphafslínunum í
þessari fyrstu
skáldsögu sinni:
„Á þessari stundu
vissi ég að lífið
væri í þann mund
að fara úr skorð-
um,“ segir að-
alpersóna bók-
arinnar, hin
hálfþrítuga Sól-
lilja í upphafi bók-
ar.
Einkalíf Sóllilju er reyndar ekki í
sérlega tryggum skorðum. Hún er
einstæð móðir, býr í kjallaranum hjá
ömmu sinni, sem hún lætur að mestu
um uppeldi dótturinnar á meðan hún
sjálf hengslast í allsherjar tilgangs-
leysi. Þegar hún finnur gamla mynd
falda fyrir aftan trúlofunarmyndina
af ömmu sinni og afa fer hinsvegar
hversdagsleikinn úr skorðum.
Sóllilja er ekki sérlega viðkunn-
anlegur karakter þótt hún eigi sínar
góðu hliðar, en hún er nokkuð sann-
færandi sem drykkfelld og ábyrgð-
arlaus ung kona sem veit ekkert
hvað hún vill út úr lífinu. Raunar eru
allar persónur bókarinnar fremur
breyskar, þar á meðal amma og afi
Sóllilju, því eins og kemur í ljós þeg-
ar líður á söguna er saga þeirra allt
önnur og myrkari en á yfirborðinu.
Þannig er undirtónninn í Stolnum
röddum er dapurlegur. Þar er lýst
árekstrum ólíkra kynslóða og hvern-
ig tíðarandinn veldur því að gott fólk
fer á mis við hamingjuna og verður
reiði og biturð að bráð.
Rammi sögunnar er nokkuð vel
heppnaður, en þar fléttast ólík tíma-
svið saman. Annars vegar er þetta
nútímasaga í Reykjavík og í henni er
að finna ýmsar vísanir í atburði og
samfélagsgerð dagsins í dag. Þar er
frásögnin frjálsleg og byggist meðal
annars á samskiptum Sóllilju við
fólkið í kringum sig í gegnum miðla
eins og Facebook, sms og msn. Það
er sniðuglega gert og stíllinn trú-
verðugur, að því undanskildu að það
fór í taugarnar á þessum lesanda að
stafsetning allra enskuslettna væri
íslenskuð. Það er þó smekksatriði.
Hinn hluti sögunnar fylgir eftir
tilhugalífi ömmu og afa Sóllilju upp
úr miðbiki síðustu aldar og fram til
þess tíma þegar Sóllilja fer að muna
eftir sér sem barn. Bernskuminn-
ingar hennar fá allt aðra meiningu
eftir því sem hún vindur ofan af
leyndarmáli ömmu sinnar og afa.
Hugmyndin að baki Stolnum
röddum er góð og Hugrún vinnur
ágætlega úr henni, en þó vantar
meira ris í frásögnina. Framvindan
verður aldrei eins spennandi og hún
hefur burði til að vera enda seytlar
afhjúpunin smám saman fram í stað
þess að hulunni sé svipt af með
dramatískum hætti eins og gefin eru
fyrirheit um í byrjun. Tengingin á
milli upphafs og söguloka er því ekki
alveg nógu sterk. Í heildina er Stoln-
ar raddir þó fínasta bók, áhugaverð
saga og vel heppnuð frumraun.
Stolnar raddir bbbnn
Eftir Hugrúnu Hrönn Kristjánsdóttur.
Forlagið gefur út. 272 bls.
UNA
SIGHVATSDÓTTIR
BÆKUR
Forvitnileg
kynslóðasaga
Hugrún Krækir í athygli lesandans
strax með upphafslínunum.
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
-
1
0
-
1
9
6
3
Vertu með!
Þú getur komið
með þína gjöf
í útibú okkar og
við komum henni
til skila svo allir
geti haldið
gleðileg jól.
Starfsfólk Íslandsbanka
safnar gjöfum fyrir
Jólaaðstoð
Hjálparstarfs kirkjunnar,
Mæðrastyrksnefndar,
Rauða krossins í Reykjavík
og Hjálpræðishersins.
Söfnum jólagjöfum
fyrir Jólaaðstoðina