Skátablaðið


Skátablaðið - 01.05.1940, Blaðsíða 4

Skátablaðið - 01.05.1940, Blaðsíða 4
A náttúran nokkurn rétt á sér? Eftir Magnús Björnsson, fuglafræðing. „Sannleikurinn er sagna beztur“, en þó er hann eigi ætíð það viðkunnanlegasta, seni að eyrum berst. Ef ræða skal um umgengni almennings yfirleitt úti’á víðavangi, — „úti í guðsgrænni náttúrunni“, þegar menn eru sér þar til skemmtunar, eða á lengri eða skemmri ferðaiögum, er óhjákvæmilegt að ýmissa óviðkunnanlega hluti beri á góma, — ef satt skal sagt. Það eru hversdagslegir hlut- ir, að sjá allskonar rusl á og meðfram alfara vegum, t. d. tómar flöskur og flöskubrot, ryðgaðar dósir undan ýmsum niðursuðu- vörum, matvælum og sælgæti, allskonar papp- írsrusl og aðrar umbúðir, sem fólk fleygir frá sér, hvar sem það er statt — út um opnar hurðir og glugga á bílunum, sem ekið er um vegina, o. s. frv.Þetta er sóðaskapur, sem er afar leiðinlegur, en því miður mjög algengur. En verst er þó oftast umgengnin, eða réttara sagt viðskilnaðurinn, á áningar- eða við- komustöðum, þar sem fólk hefir dvalið um hríð, sér til hvildar eða skemmtunar. Þannig eru oft gömul tjaldstæði skilin eftir í svo sóðalegu ástandi, að varla er nokkurt það skammaryrði til í málinu, að eigi sé þar of vægt að kveðið, — ef aðeins satt og rétt skal sagt frá. Það er eigi óaigengt, að gróð- uriausar skeliur standi þar eftir i algrónu landi, þaktar allskonar rusli og sóðaskap, þar sem menn hafa tjaldað aðeins örfáar nætur. Ég hefi víða séð ársgömul og eldri tjaldstæði þannig útiitandi og er ég ekki einn til frásagnar um þetta. Er þetta t. d. ekki óalgengt á afréttum, þar sem allur gróður er viðkvæmari og á erfiðara uppdráttar, en í byggðum. Þá er það algengt, að þar sem fólk er á ferð að sumarlagi, að það slítur upp og hefir á brott með sér allskonar gróð- ur, einkum þó blómgresi og runna, t. d. stórar birki og viðihríslur, og hefir það með sér um stund, en fleygir því siðan, þegar jurtirnar fara að þorna og verða óásjálegri; — skreytir ýmist sjálft sig með blómunum, eða bílana með skógviðarhríslum. Er þetta leiður ósiður og getur viða haft skaðlegar afleiðingar. En hversvegna er ég að vekja máls á þessu í Skátablaðinu? Það er af því að það verður ekki ráðin bót á því, sem miður fer, með að- finnslum einum. Það þarf að ala almenning upp við annan hugsunarhátt, en þann, er tíðkast hefir og verður það bezt gert og ör- uggast með tilstyrk unglinga og æskulýðs. Að þeir séu vaktir til vitundar um fegurðar- auð náttúru landsins okkar og þeir fáist til liðs við þá, sem vilja vernda hana og varð- veita. „Hvað ungur nemur, gamall temur“. En af öllum æskulýðsfélögum tel ég skáta- félögin merkust og einna þýðingarmest og þvi var mér ánægja að rita þessa hugvekju fyrir þau. En það sem átti að vera aðalefni þessa pistils, var viðhorf okkar gagnvart fuglunum. Þeir eru sú hlið islenzkrar nátt- úru, sem einna fyrst vekur athygli okkar og gleymist siðast. Nú er sumarið að byrja og fuglarnir fara að hreiðra um sig og búa sig undir þýðingar- mesta starf sitt, — að verpa og ala upp vænt- anlega unga til viðhalds kynslóð sinni. Þá er mikið um dýrðir i fuglaheiminum og „syngur hver með sínu nefi“. Þá eru fugl- arnir okkar einna mest aðlaðandi. Þeir eru þá oftast gæfari og auðveldara er þá oft að komast nærri þeim og athuga þá, og þó eru þeir þá einna viðkvæmastir fyrir öllum trufl- unum og ónæði, enda getur það oft oltið á iífi afkvæma þeirra. En aftur virðast þeir oft vera gæfari og ómannfælnari, einkum framan af varptímanum. En þó eru þeir í raun og veru, eftir getu sinni, jafnt á verði um sig, þá sem endranær. Hjúskaparmálin hafa þá tekið huga þeirra svo sterkum tök- um, að þeim er þá oft hættara við að gleyma 4 SKÁTABLAÐIÐ

x

Skátablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skátablaðið
https://timarit.is/publication/801

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.