Morgunblaðið - 19.08.2011, Síða 18

18 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. ÁGÚST 2011
Meniga Setur upp fjárhagsáætlun.
● Viðskiptavinum Arion banka býðst
nú aðgangur að Meniga-heimilis-
bókhaldi í gegnum netbanka Arion
banka. Meniga er vefur, sérhannaður
til að aðstoða notendur við að stjórna
heimilisfjármálunum, setja sér mark-
mið og nýta peningana sína sem best.
Markmiðið er að gera heimilisbók-
haldið einfalt. Þannig flokkar Meniga
sjálfkrafa allar færslur af reikningum
og kreditkortum og sýnir niðurstöður
á myndrænan hátt. Notendur geta
borið útgjöld sín í hverjum út-
gjaldaflokki saman við útgjöld ann-
arra. Samanburðurinn auðveldar not-
endum að sjá hvar þeir standa í
samanburði við aðra.
Meniga setur sjálfkrafa upp fjár-
hagsáætlun sem byggir á raun-
útgjöldum hvers og eins síðasta árið.
Meniga aðstoðar þannig notendur við
að setja sér raunhæf markmið og
fylgja áætlunum sínum eftir.
Aðgangur að heimilisbókhaldinu er
viðskiptavinum bankans að kostnað-
arlausu.
Meniga-bókhaldið kom-
ið í netbanka Arion
FRÉTTASKÝRING
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Óhætt er að segja að kvörtun Hags-
munasamtaka heimilanna til Um-
boðsmanns Alþingis hafi vakið at-
hygli innan fjármálageirans, þótt
fólk þar hafi verið tregt til að tjá sig
opinberlega um hana. Kvörtunin
snýr að því hvernig verðbætur á
verðtryggð lán hafa verið reiknuð í
gegnum tíðina.
Heimildarmenn Morgunblaðsins
segja að ein hugsanleg afleiðing
þessa geti verið að eigendur verð-
tryggðra eigna, bankar og lífeyris-
sjóðir þar á meðal, gætu lent í því að
þurfa að afskrifa stóran hluta þess-
ara eigna og myndi það ganga
hættulega nærri efnahagsreikningi
þeirra.
Rétt er þó að taka fram að þetta
er aðeins ein möguleg niðurstaða af
nokkrum. Óvissan sé umtalsverð,
ekki síst vegna þess að margir innan
bankakerfisins segjast ekki skilja al-
mennilega hvað það er sem bank-
arnir eiga að hafa gert vitlaust og
hvernig þeir hefðu þá átt að haga
sínum málum annars.
Hvað verður um höfuðstólinn?
Aðferðin, sem í flestum tilfellum
hefur verið beitt við útreikning á
verðbótum, styðst við reglur Seðla-
bankans og felst í því að verðbætur
leggist á höfuðstól láns, en Hags-
munasamtökin benda á að í lögum sé
kveðið á um að verðbætur eigi að
leggjast á greiðslur.
Eins og greint var frá í Morg-
unblaðinu í gær breytir það engu
varðandi heildarfjárhæð sem lántaki
greiðir yfir allan tíma verðtryggðs
láns hvort verðbætur leggist á
greiðslur eða höfuðstól. Endanleg
niðurstaða er sú sama.
Það á hins vegar ekki endilega við
þegar litið er á stöðu lánsins þegar
20 ár eru liðin frá töku 40 ára láns,
svo dæmi sé tekið. Ef dómstólar
komast að því að ólöglegt sé að
reikna verðbætur á höfuðstól láns þá
er ekki ólíklegt að höfuðstóllinn, sem
ekki hefur elt verðbólgu, sé í raun
orðinn mjög lítill á núvirði. Því geti
verið mjög auðvelt fyrir lántaka að
greiða upp gamalt verðtryggt lán ef
komist er að því að óheimilt hafi ver-
ið að reikna verðbætur á höfuðstól.
Einn heimildarmaður Morgun-
blaðsins úr bankakerfinu, sem ekki
vildi láta nafns síns getið, segir að í
raun séu þrjár mögulegar niðurstöð-
ur í málinu – að því gefnu að Hags-
munasamtökin hafi rétt fyrir sér.
Fyrsti möguleikinn er sá að allar
verðbæturnar leggist á greiðslur
lántaka en ekki á höfuðstólinn. Þá
eykst mánaðarleg greiðslubyrði
mjög mikið og lánið verður í raun að
óverðtryggðu láni. Verðtryggingin í
þessu dæmi verður því að engu.
Annar möguleikinn er sá að lán-
taki fái lánað hjá lánveitanda fyrir
mánaðarlegum verðbótum og að það
lán leggist við höfuðstól upphaflega
lánsins. Með þessu móti væri hægt
að breyta verðtryggingu höfuðstóls í
verðtryggingu greiðslna án þess að
það hafi áhrif á stöðu mála eins og
hún er í dag.
Hundruð milljarða í húfi
Þriðji möguleikinn og sá hættu-
legasti er að dómstólar komist að því
að í fyrsta lagi sé óheimilt að leggja
verðbætur á höfuðstól og í öðru lagi
að viðbótarlánin, sem minnst var á
hér fyrir ofan, séu ólögleg. Það
myndi þýða að höfuðstólar verð-
tryggðra eigna í fjármálakerfinu séu
mun lægri en talið hefur verið og að
ekki sé hægt að krefjast þess að lán-
taki greiði mismuninn.
Afleiðingarnar fyrir fjármálakerf-
ið gætu orðið miklar og alvarlegar,
að sögn heimildarmanna Morgun-
blaðsins.
„Ef svo fer að dómstólar dæma
verðtryggingu höfuðstóls ólöglega
er hugsanlegt að færa þurfi niður
verðtryggðar eignir í bókhaldi fyr-
irtækja og stofnana. Eðlilegt væri að
miða við uppgreiðsluvirði eignanna,
þ.e. nafnvirði höfuðstóls á hverjum
tíma að viðbættu uppgreiðsluálagi
nema unnt sé að sýna fram á að sjóð-
streymi sé tryggt til lengri tíma. Í
tilviki eldri verðtryggðra lána getur
verið um umtalsverða lækkun á bók-
færðu virði þessara eigna,“ segir
Sturla Jónsson, endurskoðandi hjá
Íslenskum endurskoðendum.
Lífeyrissjóðirnir eiga ríflega 535
milljarða króna í verðtryggðum
íbúðabréfum. Íbúðalán bankakerfis-
ins nema alls ríflega 260 milljörðum
króna og eru þau nær öll verð-
tryggð.
Rétt er að ítreka að þessi niður-
staða, þ.e. miklar afskriftir verð-
tryggðra eigna, er aðeins ein hugs-
anleg niðurstaða af mörgum. Verði
hún hins vegar að veruleika er ís-
lenskt fjármálakerfi í raun að sjá
fram á endurtekningu á gengis-
lánaklúðrinu, þar sem komist var að
því að margra ára gömul útlánahefð
hafði allan tímann verið ólögleg. Af-
leiðingin var tap fyrir fjármálakerfið
upp á tugi ef ekki hundruð milljarða
króna, en það mál myndi hverfa í
skuggann af verðtryggingarklúðr-
inu, ef um klúður er að ræða.
Ekki eru allir sammála um að um
nokkurt klúður sé að ræða. Þórey S.
Þórðardóttir, framkvæmdastjóri
Landssamtaka lífeyrissjóða, sagði í
skriflegu svari til Morgunblaðsins
að í sínum huga væri málið svo vit-
laust að hún teldi ekki taka því að
velta sér upp úr því hvaða áhrif það
hefði á bókfærðar eignir lífeyrissjóð-
anna.
Þegar haft var samband við Seðla-
bankann vegna málsins fengust þau
svör að bankinn væri að vinna að
svari til Umboðsmanns Alþingis og
þar til þeirri vinnu væri lokið vildi
Seðlabankinn ekki tjá sig um málið.
Gætu þurft að afskrifa milljarða
Morgunblaðið/Ómar
Verðtryggingin Nær öll fasteignalán á Íslandi eru verðtryggð og eru hagsmunir í málinu því miklir.
 Ein hugsanleg afleiðing af kæru Hagsmunasamtaka heimilanna er að afskrifa þurfi mikið af
verðtryggðum eignum banka og lífeyrissjóða  Niðurstaðan ræðst af afstöðu dómstóla til málsins
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Evrópskar hlutabréfavísitölur
hrundu í gær og eins og í síðustu
viku voru það hlutabréf stórra banka
sem leiddu hlaupið fram af bjarg-
brúninni.
Rétt eins og í síðustu viku, þegar
hlutabréf sveifluðust gríðarlega í
verði, eru það áhyggjur af efnahags-
bata í heiminum og af skuldavanda
ríkja evrusvæðisins sem valda þess-
um flótta fjármagns úr hlutabréfum í
öruggari eignir.
Það sem virðist hafa verið kveikj-
an að lækkuninni í þetta sinn var
frétt í Wall Street Journal um að
bandarísk yfirvöld væru að rannsaka
betur bandarísk útibú evrópskra
banka. Hafa stjórnvöld áhyggjur af
því að skuldavandi Evrópuríkja
smiti bandaríska bankakerfið í gegn-
um þessi útibú.
Þá kom í gær út ný hagvaxtarspá
Morgan Stanley fyrir evrusvæðið
þar sem spáð er minni hagvexti í ár
og á næsta ári en gert hafði verið ráð
fyrir í eldri spám.
Lækkun á lánshæfismati banda-
ríska ríkisins í síðustu viku virðist
engin áhrif ætla að hafa á ávöxtunar-
kröfu á bandarísk ríkisskuldabréf,
en hún fór undir tvö prósent í gær á
tíu ára skuldabréf. Þá hélt gullverð
áfram að hækka og var gullúnsan
komin í 1.820 dali í gær.
Breska FTSE-vísitalan lækkaði
um 4,49 prósent, þýska DAX-vísital-
an um 5,82 prósent og franska CAC-
vísitalan um 5,48 prósent.
Í áðurnefndum hlutabréfavísitöl-
um voru stórir bankar efst á blaði yf-
ir fyrirtæki sem lækkuðu í gær. Í
Bretlandi lækkaði Barclays-banki
um 11,47 prósent og Royal Bank of
Scotland um 11,3 prósent. Í Þýska-
landi lækkaði Commerzbank um
10,4 prósent og í Frakklandi lækkaði
Societé Generale um ein 12,34 pró-
sent. Um klukkan 18:00 í gær höfðu
bandarískar vísitölur lækkað tölu-
vert, þótt ekki væri lækkunin þá eins
mikil og í Evrópu. Slæmar fréttir af
atvinnuleysi í Bandaríkjunum höfðu
sitt að segja þar, sem og fréttir af því
að framleiðsla í bandarískum verk-
smiðjum hefði dregist saman.
Í Bandaríkjunum hafði Bank of
America lækkað um ein 6,4 prósent
þegar þetta var ritað.
Rússíbaninn leggur
af stað í nýja ferð
Reuters
Stressaður Bandarískur hlutabréfamiðlari nagar neglurnar á meðan hann
fylgist með þróun hlutabréfaverðs, en miklar lækkanir urðu í gær.
 Hrun varð á alþjóðlegum hlutabréfamörkuðum í gær
● Tap Reita fasteignafélags nam 1.803 milljónum króna á fyrstu sex mánuðum
ársins. Rekstrarhagnaður Reita fasteignafélags fyrir fjármagnsliði fyrstu 6
mánuði ársins 2011 nam 2.751 milljónum króna. Verðbólga og gengislækkun ís-
lensku krónunnar skýrir tap á tímabilinu, að því er fram kemur í tilkynningu. Í
lok júní var eigið fé félagsins rúmlega 18,3 milljarðar króna af tæplega 94,6
ma.kr. heildareignum. Rekstrartekjur á fyrri helmingi ársins námu 3.735 millj-
ónum króna samanborið við 3.747 milljónir króna fyrir sama tímabil árið 2010.
Gengi og verðbólga skýra tap Reita
● GAM Management (GAMMA) hefur
gert samning um að verða samstarfs-
aðili PIMCO, eins stærsta sjóðastýr-
ingarfyrirtækis heims, á Íslandi.
Í tilkynningu kemur fram að
GAMMA muni sjá um markaðs-
setningu á sjóðum PIMCO hér á landi
til fagfjárfesta. Þá mun GAMMA
skipuleggja árlega ráðstefnu hér-
lendis fyrir íslenska fjárfesta þar sem
fulltrúar PIMCO munu fara yfir grein-
ingar á þróun og horfum í alþjóð-
legum efnahagsmálum. GAMMA mun
einnig miðla efni frá PIMCO um efna-
hagsmál til fjárfesta á Íslandi.
Semur við PIMCO
STUTTAR FRÉTTIR
 


   
  
   
  

 




 
  
  

 

  
!"# $% " &'( )* '$*
++,-..
+/0-1.
++2-31
3+-45+
35-41/
+0-/3/
+13-.4
+-1/3/
+/3-0,
+.,-+4
++,-4,
+/0-43
++2-2/
3+-4.2
3+-5+
+0-//
+1,-54
+-1/0+
+/,-30
+.,-.2
3+/-4.11
++1-3
+//-,/
++2-43
33-534
3+-503
+0-4,3
+1,-14
+-14+1
+/,-/+
+.1-++
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á