Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1992, Qupperneq 193

191
Hve langt má orðið vera?
orðið meðal+vélrit+unar+hraði, jafnvel ekki í afslappaðasta talmáli.
hinn bóginn getur brotið e.t.v. færst til og komið á undan síðustu
veðu, þ.e. meðal~vélrit+unar#hraði. Því virðist óhætt að fullyrða að
bragliður sem inniheldur viðskeyti (oftast að viðbættri beygingar-
^dingu) myndar hákveðu þá getur liðurinn sem á eftir fer ekki myndað
*«gkveðu.
Nánar er vikið að stofnhlutaformgerð og hrynjandi langra orða í 3.
a a. Hér nægir að benda á að óregluleg hrynjandi eins og lýst er að
jaman er ekki óeðlileg né heldur gerir hún orð ónothæf fremur en það
rot sem fjallað var um í 2.1. En gagnvart áherslunni er hér eins og þar
remur um að ræða tvö orð en eitt.
2'3 Þríliðii
ir
I
emhv
uPphaíi þessa kafla var látið í veðri vaka að þríliðir kynnu að hafa
1Verja sérstöðu. Að ástæðan fyrir því að kransœðarhjáveitugræðl-
^gur er á mörkum þess að vera nothæft kunni að vera sú að í því eru
mgöngu þríliðir. Sig. Kristófer Pétursson (1924:74) telur að orð gert úr
1 um megi ekki vera lengra en sex atkvæði eða m.ö.o. tveir þríliðir
°g bætir við:
^rð eins og „Þjóðemismetnaðarmaðurinn“ er svo langt, að það brom-
Ur 1 framburði, og er því borið fram fremur sem hending en orð, enda
munu slík orð ærið fágæt.
lan^111 sta^esta orð Sig. Kristófers að því leyti að einungis rúm 2%
e ^ra orða hafa hrynjandina 3-3-3. Dæmið sem hann nefnir er þó
jri^'V' ehki alls kostar heppilegt því orðið er átta atkvæði án greinis-
t dS er brotið þó ekki jafháberandi í þessum orðum og
s 1 b°rgarstjórnarmeirihluti. Fremur er eins og hrynjandi þríliðanna,
eitth ^ mar^ra r r°ð’ se fullmikið af því góða. Að hún gefi orðunum
ath VSrt yhrbragð sem er á mörkum þess að vera nothæft. Og
fle'• 1SVert er 1 tiu> ellefu og tólf atkvæða orðunum eru aldrei
me.n tveir þríliðir. Einungis x einu tilviki standa þríliðimir þar hlið
10’ þ-e. í utankjörstaðaatkvœðagreiðsla,17 Hægt er að búa til
framhjá alþjóöaheilbrigöismálastofnun sem er greinilega brotið. í löngum