Eining - 01.08.1947, Blaðsíða 11

E I N I N G
il
t
Nýjasti skólinn
Við mennirnir státum af því að vera hugsandi verur og dýrunum
fremri í þeim efnum. Enginn veit þó glöggt um huga dýranna. En
hitt er víst, að við svíkjumst oft um að hugsa og stjórnumst fremur af
vana en hugsun.
Fjöldi manna talar í hugsunarleysi samkvæmt einhverjum vana,
illum eða góðum.
Hveinig myndi hljóma í eyrum manna orðaskipun á þessa leið:
Indælar kvalir, ánægjuleg sorg, elskulegur óþokki.
Þessi orðaskipun væri þó eins rétt og hið daglega tal okkar íslend-
inga nú um stundir: Voðalega gott, agalega sætt, agalega skemmtilegt,
andskoti myndarlegt o. frv.
Ef drenginn langar til að fara með pabba sínum, þá langar honum
ekki til að fara með honum, heldur langar hann til að fara með honum.
Ef maðurinn hefur farið niður í kjallarann, þá er hann ekki ofan
í kjallaranum, heldur niðri í honum. Maðurinn fer niöur í kjallarann og
er niðri í honum.
Hvað segið þið um þessa setningu: „Fleiri tonn af bráðnu hrauni
renna nú niður hlíðar fjallsins?“
Are VaerEand
Hinn mjög umtalaði sænski mann-
eldisfræðingur, rithöfundur og ræðu-
maður, Are Waerland, hefur nú ferðast
víðsvegar um fsland og flutt fyrirlestra.
Munu þeir hafa vakið mikla athygli.
^ Náttúrulækningafélag fslands bauð rit-
stjóra Einingar að vera viðstaddur, er
Waerland var fagnað í Matstofu félags-
ins í Reykjavík og einnig, er hann var
kvaddur á sama stað, kvöldið 29. júlí
s. 1., og leystur út með gjöfum.
Hr. Are Waerland er einn af hinum
umdeildu mönnum nútímans. Sumir
telja hann afvegaleiðandi og því hættu-
legan, aðrir trúa á hann í fullkominni
1 blindni, en fjölmargir telja hann merk-
an manneldisfræðing, sem flytji góðan
og gagnlegan boðskap þeim, sem með
kunna að fara.
Mér geðjast vel að manninum, hann
hefur mjög merkilega sögu að segja af
sinni eigin lífsreynslu, hann er fyrir-
mynd í hreysti og dugnaði, er garpur
og afkastamaður mikill. Erindi sín hef-
♦ ur hann flutt hér á landi á íslenzku,
eftir aðeins stutt ísl. nám, og má það
afrek heita. Ég gat ekki hlustað á nema
fyrsta erindi hans í Reykjavík, en það
var vel flutt og aðsóknin eins mikil og
þó um hljómleika hefði verið að ræða.
Það eru komin 33 ár síðan ég fyrst
kynntist stefnu svipaðri þeirri, er Are
Waerland fylgir, það er að segja stefnu
j jurtætanna. Mér hefur alltaf þótt hún
merkileg, og stundum hef ég fylgt henni
að mestu eða öllu leyti um árabil. Hún
er því engin nýjung fyrir mig, nema
hvað Are Waerland leggur mikla áherzlu
á hrámetið, fremur en soðið grænmeti.
Hollast mun mönnum í hvívetna að
fylgja hinu forna vísdómsorði, að rann-
saka allt og halda því sem gott er.
Náttúrulækningafélag íslands gerði
Are Waerland að heiðursfélaga sínum
og færði honum að gjöf orðabók Sig-
fúsar Blöndals, en Sigurjón Pétursson
á Álafossi færði honum ísl. fána og fána-
stöng. 1 þessu kveðjusamsæti sæmdi Are
Waerland Björn L. Jónsson heiðurs-
merki úr gulli, frá hinu norræna sam-
bandi heilsuverndarfélaganna, — Al-
nordisk folkehelsa. Hr Waerland flutti
ræðu í samsætinu og lauk miklu lofs-
orði á viðtökurnar á Islandi. Hann taldi
Islendinga, ef litið væri á alla aðstöðu,
hafa unnið að vissu leyti hið mesta
menningarafrek allra Norðurlanda.
P. S.
Margt ber á góma
Þegar menn hittast, berst talið að
mörgu, því að hugur manna er fljótur
í förum, en oftast snýst talið fyrst og
fremst um ýmis dagskrármál. Stundum
eru það eldhúsræður þingmanna eða
þriggja til fjögurra mánaða þrauk Al-
þingis við stjórnarmyndun, gjaldeyris-
vandamál, húsnæðisleysi og húsaleiga,
atvinnumál, kaup og verðlag og svo
fram eftir þessum götum.
Kaupsýslumaður var gestur minn
kvöld eitt. Sagðist hann hafa haft iðn-
lærðan mann í vinnu hjá sér 9 klukku-
stundir. Þetta ,var eftirvinna og kostaði
á sjöunda hundrað krónur. Hjón ein
greiddu fyrir skömmu átta hundruð kr.
mánaðarleigu fyrir eitt herbergi og að-
gang að eldhúsi, náðarsamlegast.
Svo er stundum furðulegt að heyra
menn ræða eftirvinnu, framtöl, skatta
og skattalöggjöf. Engan skyldi undra,
þótt menn vendust því smátt og smátt
að segja ósatt, svíkja og gabba hver
aðra, því að viðskiptalíf manna er að
mörgu leyti innstillt þannig, að óheið-
arleikinn ræktar sig sjálfsáinn.
Snemma er líka lagður grundvöllur-
inn að kjánahættinum og sóuninni. Mað-
ur nokkur sagði mér, að þau hjónin
hefðu látið drenginn sinn hafa með sér
í skólann brauð og mjólk. En svo kom
þar, að drengui'inn vildi ekki taka þetta
með sér, en bað um peninga til kaupa
á gosdrykk og sætum kökum. Við at-
hugun kom það í ljós, að drengurinn
var sá eini af börnunum í hans bekk,
sem hafði mat með sér að heiman. Hin
fengu öll peninga til þess að kaupa gos-
drykki og sætar kökur.
Menn girnast mjög peninga, en ekki
höndla allir þá jafn grandvarlega. Eft-
irlitsmaður í póstþjónustunni sagði mér
sjálfur, að hann hefði verið að bjarga
blaðastranga, sem illa var gengið frá
og umbúðirnar teknar að losna utan af.
Hann tók því það ráð að vef ja strangann
betur saman og búa um, en þá verður
hann var við einn grænan — 500 kr.
seðil — sem fleygt hafði verið kæru-
leysislega innan í þennan lítilfjörlega
böggul. En auk þess var heimilistilvísun
böggulsins skökk. Sá, sem átti að fá
böggulinn, átti það hinum heiðarlega
póstmanni að þakka, að böggullinn
komst til skila.
Einn gestur minn fullvissaði mig um,
að einn bíll hefði verið stöðugt í förum
um sumarmánuðina til þess að flytja
norður áfengi handa mönnunum, sem
unnu við byggingu síldarverksmiðjunn-
ar á Skagaströnd. Það var nægileg at-
vinna fyrir þann bílstjóra. Um síðustu
áramót ætlaði svo einhver náungi, var
sagt, að kveikja í þessari mjög umtöluðu
verksmiðju. Og þá voru nú fréttirnar
ekki neitt glæsilegar, sem bárust frá
Sauðárkróki um þau áramótin. Áramót-
in eru oft notuð til þess að auglýsa hvað
í mannskepnunum býr. Þá hólkar skríll-
inn beizlinu fram af sér. En allt eru
þetta ávextir þeirrar menningar, sem
ekki lætur „guðsótta" né „fornar dyggð-
ir“ varpa skugga á upplýsingu og frjáls-
ræði þessarar framfaraaldar.
P. S.
Landbimaðarsýningin
Landbúnaðarsýningin í Reykjavík á
yfirstandandi sumri var merkisviðburð-
ur. Svo stóð á, að ég var að leggja af
stað í utanför, er sýningin var opnuð,
en þó gafst mér færi á að skoða hana
einu sinni, sem auðvitað var of lítið, en
það var mjög ánægjulegt að litast um
á þessari sýningu. Hún fór langt fram
úr því, sem ég hafði gert mér vonir um.
Hún var til sóma landi og lýð, og ekki
sízt þeim, sem höfðu af henni allan veg
og vanda.
P. S.