Eining - 01.06.1958, Blaðsíða 15

E I NI NG
15
*
Vorþing umdæmis-
stúku Suðurlands
var haldið laugardaginn 31. maí sl. í
Reykjavík. Umdæmistemplar, Þorsteinn
J. Sigurðsson, var í forsæti. Lagðar voru
fram skýrslur embættismanna umdæmis-
stúkunnar. Greinir þar allýtarlega frá
útbreiðslustarfinu á liðnu ári, en fréttir
af þessu hefur Eining flutt áður. Mjög
er athyglisverð skýrslan um barnaheim-
ilið að Skálatúni og verður síðar skýrt
nánar frá þeirri stofnun.
Þingið var fjölsótt og voru umræður
einna mestar um þingsályktunartillög-
una, sem Alþingi hefur til meðferðar,
um afnám vínveitinga á kostnað hins
opinbera. Var samþykkt á umdæmis-
stúkuþinginu áskorun til framkvæmda
nefndar Stórstúku Islands, að halda sem
fastast á því máli og herða sóknina.
Þorsteinn J. Sigurðsson baðst undan
að vera í kjöri framvegis, og var í hans
stað kosinn umdæmistemplar, Þórður
Steindórsson. Aðrir í framkvæmdanefnd-
inni eru þessir:
Bjarni Halldórss., Sig. Guðmundsson,
Karl Karlsson, Páll Kolbeins, Margrét
Sigmundsdóttir, Þorsteinn J. Sigurðs-
son, Jón Jóhannesson, Jón H. Jónsson,
Kristjana Benediktsdóttir og Svanhildur
Einarsdóttir.
-------00O00-------
Dry kk j uskapur
Eftirfarandi er fyrri hluti forustu-
greinar, sem birtist í öðru hefti
Skinfaxa, tímarits Ungmennafélag's
tslands, ’57. Ritstjóri var þá Stefán
M. Gunnarsson. — Unga kynslóðin
tekur djarflega til máls. P. S.
Það er kunnara en frá þurfi að segja,
hversu drykkjuskapur unglinga hefur
vaxið, nú á síðari tímum. Ekki er óal-
gengt að sjá 15, 16 eða 17 ára og jafn-
vel yngra fólk, slaga eftir götum Reykja-
víkur eða úti um holt og móa, veinandi,
æpandi og öskrandi. Þeir sem ekki eru
á sama stigi eða ófullir, verða að forða
sér undan þessari æsku landsins.
Margur veltir því fyrir sér, af hverju
þetta stafi, hvers vegna ungir menn hafi
það helzt fyrir umræðuefni, er þeir hitt-
ast á förnum vegi, hvað þeir hafi verið
fullir um síðustu helgi, eða þá hvar þeir
eigi að fara á fyllirí um næstu helgi.
Skýringin á þessu fyrirbæri er fyrst
og fremst iðjuleysi; á það einkum við
um æsku Reykjavíkur og annara bæja
landsins. Unga fólkið í bæjunum hefur
svo undarlega lítið gagnlegt við tímann
að gera. Eftir að vinnan er úti, kl. 5—7
á daginn, þá verður gatan athvarf flestra
og hendingin ein ræður, oft og tíðum,
hvert haldið er. Sé farið í kvikmynda-
hús eða sezt inn á sæmilegt kaffihús,
má nokkurn veginn gera ráð fyrir, að
kvöldið verði rólegt og laust við allan
skrílshátt. Sé farið á dansleik, verður
annað uppi á teningnum. Allt frá byrj-
un og til loka dansleiksins eru gestirnir
slangrandi inn og út, margir með flösku
undir belti, vasapela í sokknum eða jafn-
vel hangandi í snæri niður á lærið. Og
karlmennirnir stynja og bölva, ef til vill
nýlega búnir að slá náungann í rot.
Kvenfólkið grenjar og ælir, með úfið
hárið. Eins getur verið öfugt, að góð-
semin og ánægjan með lífið brjótist út
af þeim ógnar krafti, að fólkið, sem fór
prúðbúið að heiman um kvöldið, standi
í faðmlögum, sleikjandi hvert annað,
úti á miðjum aðalgötum bæjarins, þeg-
ar lítið er liðið nætur.
Þótt hér sé talað um dansleiki sem
aðal drykkjusamkomur ungs fólks, er
ekki þar með sagt, að ekki sé drukkið
undir mörgum öðrum kringumstæðum.
Aldrei mun ómenningin koma betur
í ljós en á ýmsum útisamkomum, sem
haldnar eru víða um land, á sumrum.
Þar gæti virzt sem mikill hluti samkomu-
gesta álíti það skyldu sína að verða sér
og öðrum sem mest til skammar og van-
virðu.
Það er stundum talað um, að æskan
sjái þetta fyrir sér á æðri stöðum. Aldrei
sé haldin veizla né hátíð fari fram, hjá
okkar æðstu stjórn, án þess að vín sé
veitt, ómælt. Alþingismenn fyrirverða
sig ekki, þótt þeir séu drukknir á al-
manna færi og hinir ungu menntamenn
eru síður en svo til fyrirmyndar í
skemmtanalífinu.
Þingvellir hafa um alda raðir verið
helgur staður í augum flestra Islendinga.
Þeir hafa táknað frelsi þjóðarinnar og
lýðræði í landinu. Nú er svo komið, að
ekki má vera gott veður án þess að til
Þingvalla hópist hundruð manna og
kvenna og það oft og tíðum unglingar
á fermingaraldri, sem eru drukknir, vag-
andi á hinni „heilögu jörð“.
----oOo----
Leiðrétting.
Þar sem minnst er á afmæli Jens E.
Níelssonar í síðasta tbl. er afmælisdag-
ur hans talinn vera 8. marz, en á að vera
7. apríl, og afmælissamsætið í Templ-
arahúsinu var 13. apríl, en ekki 13.
marz. Þá var þess getið í sambandi við
myndina í aprílblaðinu, að Jens sæti þar
með lítinn sonarson, en það er dóttir.
Hlutaðeigendur eru beðnir afsökunar
á þessum klaufaskap.
Nýjasti skólinn
Um árabil var mánaðarlega ofurlítill pistill í blaðinu undir þessu
nafni. Svo féll hann niður, meðfram vegna framhaldssögunnar, sem entist
á þriðja ár. Gjarnan vildi eg geta tekið upp þenna lið af nýju, en veit
ekki, hvort það lánast, hef að sumu leyti ekki sem bezta aðstöðu til að ger-
ast kennari annara í ýmsu, sem eg vildi helzt að kennt yrði í þessum
nýjasta skóla. Skyldi einhver vel fær kaupandi blaðsins vilja leggja hér
lið stöku sinnum, einn eða fleiri, mundi það vel þegið. Flest okkar þurf-
um alltaf að læra, en það kostar: oftast nokkurn vilja og setningu að læra.
Mörg ár eru síðan, að málsnjallir menn bentu alþjóð manna á, hve
óþarft væri og einnig rangt, að bæta orðinu ,,síðan“ við setningar eins og,
fyrir fimm árum, fyrir mánuði, fyrir löngu. Flestir segja og skrifa, jafnvel
prélátar og prófessorar, fyrir fimm árum síðan, fyrir mánuði síðan, fyrir
löngu srðan. Þetta orð er auðvitað óþarft og rangt. Frá því eg fyrst áttaði
mig á þessu, hef eg aldrei notað það, og minnti á þetta nokkrum sinnum
hér í blaðinu. Fyrir fáum dögum, en nú er 26. maí, minnti málfræðingur
útvarpsins á þetta en einu sinni. Sýnir þetta, eins og margt annað, hve
erfitt er að kenna fullorðnu fólki og fá það ofan af vana, hversu óviðeig-
andi sem hann er. — Munum nú að sleppa orðinu „síðan“, þegar við töl-
um um liðinn tíma þannig, að þetta dansk-íslenzka orð vill vegna gamallar
venju hanga aftan í.
Þá ættu að minnsta kosti lærðir menn að spara alveg í ýmsum orða-
samböndum orðið ,,þýðingu.“ Ávallt segja menn og skrifa, að þetta og
hitt hafi mikla ,,þýðingu,“ sé ,,þýðingarmikið.“ Því, ekki nota ágætu orð-
in mikilvægt og gildi, t. d. að eitt og annað sé mikilvcegt, en hafi ekki mikla
þýðingu. Og ýms fleiri réttmæt orð má nota í staðin fyrir þessa ,,þýðingu.“
Látum okkur nægja í bráð, að hafa þessi tvö orð í huga, ,,þýðingu“
og ,,síðan“ og nota þau ekki þar sem þau eiga ekki heima.