Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2003, Side 181

Ritfregnir
179
Þrjú norræn ráðstefnurit
Frœndafundur 4. Smáþjóðamenning í alþjóðasamfélagi. Fyrirlestrar ffá færeysk-
íslenskri ráðstefnu í Þórshöfn 18.-19. ágúst 2001. Ritstjórar Turið Sigurðardótt-
ir og Magnús Snædal. Föroya Fróðskaparfelag, Þórshöfn, 2002. 186 bls.
Nordisk dialektologi. Ritstjórar Gunnstein Akselbergi Anne Marit Bpdal og Helge
Sandpy. Novus, Osló, 2003. 575 bls.
Mcdbryting 5. Skrifter frá prosjektet Talemálsendring, Noreg. Ungdom og sprák.
Ritstj. Gunnstein Akselberg. Nordisk institutt, Universitetet i Bergen, Bergen.
267 bls.
Frœndafundur 4 var helgaður sérstöku þema eins og fram kemur í heiti ráðstefnurits-
ins. Þessir sameiginlegu fræðafundir Færeyinga og íslendinga hafa verið haldnir þriðja
hvert ár, í Reykjavík og Þórshöfn til skiptis, og hafa löngum haft þverfaglegt yfir-
bragð. Svo var einnig nú. Þetta hefur þann kost að efhið getur höfðað til margra en
aftur á móti þann galla að tiltölulega fáir hafa kannski áhuga á öllum fyrirlestrunum
hverju sinni. Fyrirlestramir hafa jafnan verið fluttir á íslensku og færeysku og oft í
pörum þannig að einn íslenskur fræðimaður og annar færeyskur fjalla um hliðstæð
efni. Þeir fyrirlestrar sem að þessu sinni snertu málleg eða málfræðileg efni voru eink-
um fyrirlestur Gauta Kristmannssonar um þýðingar meðal smáþjóða og samsvarandi
fyrirlestur Jákups í Skemmuni. Þá flutti Jógvan í Lon Jacobsen fyrirlestur sem hann
nefndi „Fproyskt í alheimsgerðini“ og fjallaði um vanda færeysku sem smámáls í al-
þjóðavæðingu samtímans. Þar tekur hann m.a. dæmi um tökuorð og þann vanda sem
felst í því að velja slfkum orðum hæfilegan búning í framburði, beygingum og staf-
setningu. Hér má t.d. nefna að í dönsku (og jafnvel þýsku) er býsna algengt að ensk
orð eru tekin inn í málið með viðeigandi fleirtölubeygingu (þ.e. -s) og það má finna
dæmi um þetta í færeysku (t.d. að parties sé notað sem fleirtala) þótt þau séu líklega
mjög fá enn sem komið er. Meira er um ensk áhrif á orðalag og svo auðvitað á orða-
forðann sjálfan, þótt Færeyingar hafi reyndar löngum verið iðnir við að smíða ný orð
og virðist, samkvæmt nýlegri könnun, almennt telja það þarfa iðju. Aðrar greinar fjalla
svo t.d. um þjóðemisvitund, menningarsamskipti, bókmenntir, fiskveiðistefnu, ferða-
þjónustu og byggðaröskun, þannig að ljóst má vera að þetta ráðstefnurit er í raun og
vem þverfaglegt.
Nordisk dialektologi er safn fyrirlestra frá sjöundu norrænu mállýskuráðstefnunni, en
hún var haldin í ágúst 2002 í Voss í Noregi. í formála kemur fram að 78 þátttakendur
hafi verið á ráðstefnunni, frá öllum Norðurlöndum og Þýskalandi og Bretlandi að
auki. Alls vom fluttir 46 fyrirlestrar á ráðstefnunni, þar af fimm fyrir allan hópinn (n.
hovudinnlegg) en annars var hópnum yfirleitt skipt í þrennt þannig að þrír fyrirlestr-
ar vom fluttir samtímis. Almennu fyrirlestramir áttu einkum að fjalla um svæðis-
bundnar mállýskur (n. regionalisering) og þar fluttu Kristján Ámason og Höskuldur
Þráinsson yfirlit byggt á verkefninu „Rannsókn á íslensku nútímamáli“ (greinin er á
dönsku í ritinu og nefnist „Fonologiske dialekttræk pá Island: Generationer og