Íslenzk tunga - 01.01.1964, Page 139

THE SOURCES OF SPECIMEN LEXICI RUNICI 137
con Islandicum. Sennilegt er, aS flestar tilvitnanirnar, sem Guðmundur jók í,
séu skrifaðar eftir minni.
Oðru efni hefir Worm sjálfur sennilega aukið í. Nokkrum sinnum er vitnað í
rit Brynjólfs biskups Sveinssonar, Conjectanea. Þetta rit sendi Brynjólfur Worm
árið 1649, en það hafði að geyma skýringar við Historia Danica Saxos. Nokkuð
af því er til í handriti, þó að sumt sé glatað. Worm hefir tekið mikið efni úr
þessu riti í orðasafnið, m. a. tilvitnanir í Sturlaugs sögu, Orvar-Odds sögu,
Grímnismál og Krákumál. Sennilegt er, að fleira efni í SLR sé runnið frá þeim
hluta ritsins, sem nú er tapaður, t. d. hin fræga setning „Höttur meiddi alla
með markleggnum sem komu honum fyrir nasir.“
Enn öðrum greinum hefir sennilega verið bætt í orðasafnið eftir hréfi frá
Jóni Magnússyni. Árið 1640 sendi Jón Worm gáturnar úr Króka-Refs sögu og
skýringar þeirra. Þær eru í SLR, undir Vijglysing. Þetta efni er einnig í DG 55,
en þar hefir því verið bætt við aftast í handritið, svo að öruggt má telja, að
það hefir ekki verið í orðasafni Magnúsar. I þessari viðbót er einnig kvæðið
Trollaslagur. Þó að það hafi ekki verið í orðasafni Magnúsar, sést af hand-
ritinu DG 54, að það hefir verið Magnús, sem fyrst færði það í letur. Af því
virðist sennilegt, að Worm hafi einnig fengið kvæðið frá Jóni Magnússyni,
sem hlýtur að hafa fundið það meðal rita Magnúsar.
Auk þessa hefir Worm sennilega umritað uppsláttarorðin, en þau eru rituð
með rúnum í orðabókinni, en með latneskum stöfum í DG 55, og einnig hefir
hann þýtt skýringarnar á latínu, en þær eru flestar á dönsku í handritinu. Að
öðru leyti hefir hann ekki breytt miklu í orðasafninu.
*
í öðrum hluta greinarinnar er fjallað um handrit og hækur, sem vitnað er til
í orðabókinni. T £LR eru um það bil 800 tilvitnanir í sögur, lögbækur, kvæði
o. fl., mest, eða um þriðjungur, í Grettlu. Það handrit þessarar sögu, sem
Magnús hefir notað, er nú glatað, en í konunglega bókasafninu í Kaupmanna-
höfn eru til handrit, sem hljóta að vera mjög skyld því.
Vitnað er til Eght oftar en 100 sinnum, eftir glötuðu handriti, runnu frá
Möðruvallahók.
Eitt handrit Magnúsar hefir haft að geyma sex sögur: Kjalnesinga sögu,
Bandamanna sögu, Króka-Refs sögu, Orms þátt, Ilávarðar sögu og Víglundar
sögu. Ilefir þett handrit verið náskylt AM 568 4to.
í Ólafs sögu Tryggvasonar eru 39 tilvitnanir. Handritið var runnið frá AM
61 fol.
Fjórum sinnum er vitnað í Knytlinga sögu. Handritið er skylt AM 180 b fol.
Fleiri en 100 tilvitnanir eru í Orkneyinga sögu. Hefir Magnús notað handrit,
sem nú eru aðeins brot til af, en þau eru í AM 325 III a 4to.
f Ólafs sögu helga eru 64 tilvitnanir, eftir handriti, sem enn er til, Sthm
perg. 4to nr. 4.