Íslenzk tunga - 01.01.1964, Page 163

Ritfregnir
Ivar Eskeland og Macnús Stefánsson. Lœrebok i islandsk. Ut-
gjeven av Foreningen Norden. J. W. Cappelens Forlag. Oslo 1963.
157 bls.
B frumkvæði Norræna félagsins í Noregi hefir veriff ákveðið að hefja
-lí- kennslu í nútímaíslenzku við norska menntaskóla. Hér er ekki um skyldu-
námsgrein að ræða, heldur er hugmyndin að gefa nemendum kost á aff velja
milli fomnorsku (fornísl.) og nútímaíslenzku. Fram að þessu hefir einungis
fornmálið verið kennt. Endanleg ákvörðun um þessa nýbreytni var ekki tekin
fyrr en haustið 1961, en Norðmenn hafa brugðið svo fljótt við til undirbúnings,
að kennslan gat hafizt í haust. Sumarið 1962 og aftur 1963 hafa verið haldin
íslenzkunámskeiff í Ilundjiorpi í Guðbrandsdal fyrir norska menntaskóla-
kennara undir forystu Ivars Orglands lektors, og tveir röskir menn hafa sett
saman kennslubók í íslenzku handa norskum menntaskólum. Bókin er skrifuð
á nýnorsku. Höfundar hennar eru cand. philol. Ivar Eskeland, leikhússráðu-
nautur í Ósló, og islenzki lektorinn í Noregi, cand. philol. Magnús Stefáns-
son. J. W. Cappelens Forlag í Ósló heíir gefið bókina út í samvinnu við Nor-
ræna félagið (Foreningen Norden). Bókin hefir öll verið lesin upp og hljóð-
rituð á segulband í Reykjavík, og verður sá upplestur notaður við kennsluna í
Noregi. — Þessi nýstárlega tilraun, sem nú er verið að gera með íslenzku-
kennslu í norskum menntaskólum, hefir vakið allmikla athygli, ekki sízt hér á
landi, og verður fróðlegt að sjá, hvernig henni reiðir af. Skal nú ekki fjölyrt
meir urn það efni, heldur vikið nánara að kennslubókinni.
í höfuðdráttum er bókin þannig saman sett, að fremst er efnisyfirlit og for-
málsorð, síffan kemur kafli um framburð, því næst lestrarkaflar, málfræði, texta-
skýringar, skammstafanaskrá og orðasafn með þýðingum á nýnorsku. Hlutföll-
in í bókinni virðast nokkuð eðlileg; málfræðikaflinn (sem er nær eingöngu
beygingardæmi) má þó ckki rýrari vera.
Það er meira vandaverk en margur hyggur að semja byrjendabók sem þessa,
ekki sízt þegar þess er gætt, að bein fyrirmynd er engin til aff styðjast við og
íslenzka er margslungið mál. En þessi bók finnst mér miklu gallaðri en hún
þyrfti að vera, og geldur hún þess, að hún er orðin til á mjög stuttum tíma.
Um leið og litið er á framburðarkaflann, sést, að höfundur hans er óvanur
að fást við það efni, sem hann fjallar um. Þar gætir einkum mikillar ósam-