Freyr - 01.02.1911, Side 13

FREYR.
27
um mjög ábótavant, og að vér í því efni stæð-
um langt að baki ýmsum öðrum þjóðum. Því
er miður, að þetta mun vera satt. Eg befi oft
furðað mig á því vinnulagi, sem eg befi séð
ýmsa menn bafa, og þegar eg befi spurt sjálfan
mig að þvi, bvers vegna mennirnir færu svona
að þessu og þessu, þá befi eg sjaldnast fundið
annað svar en þetta: Vegna þess þeir bugsa
ekkert um bvernig bagkvæmast væri að vinna
verkið, því að ef þeir notuðu skynsemina, mundu
þeir brátt finna réttu aðferðina.
Eg talaði einu sinni um þetta efni við út-
gerðarmann, sem hefir svo hundruðum manna
skiftir í vinnu, og kvartaði hann mjög um vinnu-
Jagið. Eg sagði við bann: „I þínum sporum mundi
eg fá mér góðan verkstjóra. Sá maður-yrði að
kunna til fullnustu bvert einasta bandtak við
vinnuna. Hann yrði að geta sýnt hverjum
manni með fullu viti hagkvæmustu aðferðina
og bandtökin og gert bonum það augljóst bvers-
vegna svona ætti að fara að og ekki öðruvisi.
JÞessi maður yrði svo að fá alla verkamennina
til þess að leggja sig fram til að læra þessar
aðferðir og nota þær. Hann yrði að vera mað-
ur sem öðrum væri ljúft að hlýða, af því þeir
sæju að bann kynni verkið bezt.“
En bann svaraði:
■ „Eg veit þetta vel. Eg befi leitað að slíkum
manni og ekki fundið bann. Eg beld bann sé
ekki til bér á landi.“
„Þá verður þú að læra verkið sjálfur, og
vera verkstjóri þangað til þú ert búinn að kenna
öðrum sem getur tekið við af þér," sagði eg þá.
En bann sagði:
„Annað er verra. Fólk þolir ekki að því
sé sagt til. Hað bleypur þá burtu til annara
og þykist ekki vera komið upp á þá, sem vilja
blutast til um vinnulag þess.“
Þá bugkvæmdist mér ekki í svipinn ann-
að ráð en það, að allir vinnuveitendur í land-
inu tækju sig saman um að koma þessu í tram-
kvæmd.
Eg thefi bugsað um þetta síðan, og mér
befir þá fundist að þetta mundi fljótt breytast
til bataaðar, ef unt væri að íá menn til að
bugsa út í það bve alvarlegt málið er. Enginn
mælikvarði er öruggari til að meta gildi hverr-
ar þjóðar, en vinnulag 'hennar í öllum ef’nunm
Sé það í miklu ólagi, þá er bún stödd í voða,
því það þýðir, að djörfung hennar, þróttur og
vit annað hvort er á lágu stigi, eða vinna ekki
sarnan, en alt þetta speglast í viunulaginu, eins
og eg reyndi áðan að sýna.
Það er sannfæring mín, að ísleudingar séu
að eðlisfari eins vel búnir þessum kostum og
bver önnur þjóð sem eg þekki, og sé svo, þá
þarf ekki annað en að bver maður skilji, að
lífslán báns veltur fyrst og fremst á því bvern-
ig hann glæðir þessa eiginleika bjá sér og sýn-
ir þá í verkum sínum, og í vinnulaginu. Og
þetta er ekki þungskilið. Langmestur hluti
þess tíma, sem vér vökum, gengur í ýmisleg
störf, sem vér innum af böndum. Það er þá
auðsætt, að njóti menn einkis yndis allan þann
tíma sem þeir starfa, þá verður lífið barla gleði-
snautt fyrir flestum. En allir beilbrigðir menn-
og óspiltir ættu að vita, að lang-almeunasta gleð-
in sem lífið befir að bjóða, er starfs-gleðin, og
það er sú gleðin sem bver maður getur belzt-
veitt sér og sú sem sizt svíkur bann. Allir
menn eru fæddir til að starfa, og aliir verða
óhamingjusamir, sé þeim þess varnað. Ekkert
er fjær sanni en að stritið sé bölvun, sem er
lögð á mennina. Það er gjaldeyririnn sem þeir
geta tekið bjá sjálfum sér til að borga með
bverja þá ánægju sem keypt verður, en það er
i því ólikt bverri mynt, að bverjum manni er
beimilt að mynta eins mikið af því og hann
sjálfur vill, og bann getur sjálfur sett sína
mynd á það, eins og konungurinn á ríkismynt-