Ljósmæðrablaðið - 01.12.1986, Blaðsíða 9

LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
137
frumutegund hefur fundist hjá konum sem hafa síðan misst fóstur
spontant eða fætt léttbura. Ekki er vitað um uppruna þeirra (fetal
distress cells).
Áhættur
1) Sköddun á fylgju, fóstri, naflastreng eða móður.
Stunga á fylgjuna getur valdið blæðingu en með notkun sónars-
ins minnkar þessi hætta að mun. Sónar útilokar þó ekki
blóðblöndun fósturs og móður sem getur örvað mótefnamyndun
og þar með niðurbrot blóðkorna fósturs.
Áverki á fóstrið er algengari þegar legvatnsmagnið er lítið i
samanburði við stærð fóstursins eða ef legvatnið er þykkt og
rennur ekki frítt um nálina. Hið síðarnefnda er líklegra seint á
meðgöngu sérlega ef konan er gengin fram yfir. Eftir fæðinguna
ber að athuga nýburann m. t. t. nálarstungu.
Áverki á naflastrenginn er líklegri ef naflastrengur er um háls
og ástungan er gerð nálægt höfði eða öxlum fóstursins.
Lifhimnubólga hjá móður getur orðið vegna sköddunar á
þarminum. Sköddun getur orðið á legveggnum. Eitt dauðsfall
móður (’79) er skráð sem mátti rekja beint til legástungu.
2) Sýkingarhætta er alltaf fyrir hendi en hana er hægt að
minnka með varúðarráðstöfunum og reglum um smitgát.
3) Fyrirburafæðing eða fósturlát.
Belgir geta rofnað sem veldur þvi að vatn fer skyndilega eða
byrjar að leka vaginalt. Hætta á sýkingu skapast og fæðing
verður í kjölfarið eða fósturlát eftir því hvenær meðgöngunnar
ástungan er gerð.
Erfitt er að meta hvort fósturlát stafi af legástungu eða hvort
fósturlát hefði orðið hvort eð var. Þýskar tölur sína að 20%
fósturlátanna verða 2 vikum eftir ástunguna, 67% verða 3 vikum
eftir og 20% verða 9 vikum eftir. Þrjár stórar rannsóknir sýna að
ekki meira en 2% fleiri fósturlát verða hjá konum sem fara í leg-
ástungu. Tala þessi samsvarar niðurstöðu rannsóknar sem gerð
var hér á landi og nær frá 1974 til 1980 á 499 konum.
Ný rannsókn (Bennett ’78, Weiss ’79) bendir til að legástunga
gerð til mælingar á AFP hafi í för með sér fleiri fósturlát en
ástungur gerðar af öðrum orsökum. Ástæður þessar eru ekki