Freyr - 01.01.1923, Síða 10

4
FREYR
nauðsynlegt, a'S maður sá, sem annast um
mælingarnar, geti meS hægu móti fylgt
öllum framkvæmdum bændanna. Me'S
þessu móti kæmist og á beint samband
milli BúnaíSarfél. ísl. og hinna starfandi
hreppa-búnaðarfél., og álítum vér það geti
orðiS til góðs fyrir starfsemi beggja. Borg-
un fyrir mælingarnar greiði bændur sjálf-
ir, sem mælt er fyrir. Ætti þaS ekki að
vera þeim ofvaxin kvöð, þegar styrkur-
inn eykst svo mjög — en á hinn bóginn
viðbúið, aS verk þetta ynnist ódýrar, þvi
þá yröu menn ekki ómakaðir til svo smá-
vægilegra mælinga, sem nú tíSkast oft.
II. kafli frumvarpsins er um t ú n-
rækt og garSyrkju.
Eins og allir Vita, er áburSurinn undir-
staSa jarSræktar og því ákveSur frv. aS
mestan styrk skuli veita til áburSarhúsa
og safnþróa — ýú kostnaSar. Þó er vitan-
lega ekki ætlast til þess, aS styrkur þessi,
Yi kostnaSar, verSi goldinn samkvæmt
kostnaSarreikningi, sem hver bóndi gerSi,
heldur verSi þar miSaS viS áætlun, sem
gerS yrSi fyrirfram árlega eftir verSlagi
þaS ár, og lagt fyrir um, hvernig gengiS
skuli frá húsum og þróm. — Sama verS-.
ur um styrk til túnræktar, sem frv. ákveS-
ur 54 kostnaSar. ÁkveSa verSur í reglum,
sem Búnfél. ísl. gefur, hvernig reikna eigi
kostnaS viS túnútgræSsluna. Margt kem-
ur þar til greina er yrSi of langt mál aS
rekja í þetta sinn.
Svo er til ætlast, aS styrkur sé ekki
veittur fyrr en verkinu er lokiS, og lands-
svæSiS komiS í sæmilega rækt. Er þaS
mjög sjálfsagt ákvæSi, svo útilokaS sé
meS öllu, aS menn fái útborgaSann opinb.
styrk til þess aS rifa sundur óræktarmóa,
en hirSa hvorki um áburS í þá né gróSur,
svo landiS liggur árum saman — ef ekki
aS eilífu — verra en órótaS væri.
Þó er hér gerS ein undantekning; aö
veita styrk til jþess, aS ræsa fram
mýrar, svo þær görþorni, og
túngrös geti rutt sér til rúms. MeS slík-
um aSgjörSum, eru óræktarmýrar gerSar
aS fyrirtaks túnstæSum. Og séu þær frjó-
efnaríkar, mýrarnar, þá geta þær, oít
áburSarlausar, um langt árabil bor-
iS þroskamikinn túngróSur.
En búast má viS því, aS þótt framræsl-
an sé gerS og vel frá henni gengiS, þá
liSí alllangur tími, uns mýramar fara aS
ná sér aftur meS sprettu. Menn vinna því
þetta þarfa verk fyrir ókomna tímann,
og er þaS því sanngjarnt, aS styrkurinn
sé veittur fyrir framræsluna eina.
Styrkurinn til túngræSslu er þó þeim
takmörkum bund'inn, aS hann er ekki veitt-
ur fyrir fyrstu io dagsverkin, sem hver
bóndi gerir, fyrir ár hvert, á hvern verk-
færan karlmann, er hann hefir á heimil-
inu yfir áriS. MeS þessu móti verSur
allur sá styrkur, sem veittur yrSi til tún-
ræktarinnar, fyrir jarSabætur, sem gerSar
yrSu, umfram þaS sem nú er framkvæmt
í landinu.
Nýir matjurtagarSar yrSu styrktir meS
Ys kostnaSar — þegar þeir eru girtir og
komnir i rækt.
IV. kaflinn er um svonefndan „ V é 1 a-
s j ó S “ o. f 1., og er tilgangurinn aSallega
sá, aS bæta úr þeirri mjög tilfinnanlegu
vöntun, sem er á lánsfé handa bændum,
er leggja í kostnaS viS jarSabætur í stærri
stíl, meS „þúfnabana" eSa öSrum stærri
vélum, er kunna aS verSa starfræktar hér
á landi.
Frv. ætlast tij, aS heimilt sé aS veita
alt aS ioo þús. krónum á ári til láns úr
ríkissjóSi, handa þeim, sem kaupa og
starfrækja jarSræktarvélar. MeS þessu
móti fengju þá bændur til láns þaS fé, sem
jarSvinslan meS „þúfnabana" kostar þá,
og yrðu lán þessi veitt meS sömu skil-