Ljósmæðrablaðið - 01.07.1991, Blaðsíða 33

beins og legs svo að lífbeinið hylur
neðsta hluta legsins.
— Handleggir liggja niður með
hliðum.
— Þvagblaðran á að vera tóm. Full
þvagblaðra lyftir leginu og hækkar mál-
ið. Þetta á við allan meðgöngutímann,
ekki eingöngu snemma á meðgöngu
eins og ætla mætti.
— Enginn samdráttur má vera í leg-
inu, þegar mælt er. Algengt er að legið
dragi sig saman, þegar konan leggst á
bakið. Þá þarf að doka við, þar til legið
slaknar á ný.
— Málband sem ekki teygist er not-
að. Gömul slitin málbönd með sprung-
inni plasthúð ætti ekki að nota.
— Mælt er frá efri brún lífbeins í
miðju (symphysis pubis, klyftasam-
bryskju) upp á efsta punkt legsins, leg-
botninn, hvort sem hann liggur í eða
utan miðlínu. Þess skal þó gætt að fara
ekki með málmbandið aftur fyrir leg-
botninn. Venjulega er ráðlagt, að mál-
bandið fylgi yfirborði legsins og
handarjaðar sé lagður á málbandið þar
sem lesið er af. Sumir lesa þó af mál-
bandinu í hæð við legbotninn án þess
að það liggi að kviðveggnum. Ekki hef-
ur verið sýnt fram á mun á þessu
tvennu. Sumir mæla ofan frá legbotni
og niður á lífbein. Ekki liggur fyrir hvort
það gefur aðrar niðurstöður en þegar
mælt er í hina áttina.
Hluilaust mat
Það er gömul sannindi og ný, að
væntingar okkar geta haft áhrif á mæl-
inganiðurstöður. Hvað viðvíkur leg-
botnshæðarmælingum þá veit mæland-
inn oftast hvert málið var í síðustu
ljósmæðrablaðið ___________________
skoðun og hve langt konan er gengin.
Hann hefur þá tilhneigingu til þess að
lesa af málbandinu með hliðsjón af fyrri
mælingunni.
Stundum má sjá legvaxtarrit sem
sami mælandi hefur fært framan af og
það hækkar eðlilega. I næstu skoðun
mælir annar og þá fellur málið skyndi-
lega. Þá vaknar sú spurning, hvort
mismunandi mæliaðferðir skýri þenn-
an mun eða hvort fyrri mælandanum
hafi í „heitri ósk sinni“ um eðlilega
meðgöngu ,,tekist“ að fá hagstæð mál
á legbotnshæðina en ritið hefði í raun
fyrir löngu átt að vera farið að fletjast út.
Hvernig má koma í veg fyrir eða
minnka þessi áhrif væntinganna?
Hægt er að snúa sentimetrakvarðan-
um á málbandinu niður þegar mælt er
og lesa ekki af fyrr en eftir á. Önnur
leið er að mæla legbotnshæðina með
óteygjanlegum kvarðalausum spotta
eða borða og bera hann við málband
eftir á til aflestrar. Síðarnefnda aðferðin
er þó lakari, þar sem hún felur tvisvar í
sér hættu á skekkju í aflestri.
Munur á milli mælenda
Legbotnshæðarmælingar eru ekki
nákvæm aðferð til að greina vaxtarfrá-
vik hjá fóstri. Þegar bornar eru saman
niðurstöður tveggja eða fleiri mælenda
á sömu konum sést að mismunurinn er
oft um 2 cm (6, 7, 8) og sumir hafa
fundið enn meiri mun (9). Tveggja
_______________________________ 31