Ljósmæðrablaðið - 01.07.1991, Side 35

ur í ljós að ekki er um vaxtarseinkun að
ræða. Legbotnshæðarmælingin er því
falskt jákvæð. Sé þessi falskt jákvæði
hópur stór eru legbotnsmælingar ekki
sérlega ódýr og einföld rannsókn því
þær vekja þá of oft ástæðulausan
grun, sem hrekja þarf með tímafrekum
og kostnaðarsömum rannsóknum.
Reiknað hefur verið út næmi og sér-
tæki ýmissa legvaxtarrita við leit að
vaxtarseinkun (3, 7, 8, 10, 11). Al-
gengt er að næmið sé á bilinu
60—80%, sértækið 80—90% og já-
kvæða forspárgildið 30—60%. Teljast
gildi þessi góð fyrir kembirannsókn á
borð við mælingar legbotnshæðar.
Næmið, sértækið og forspárgildið velta
mjög á því, hvar viðmiðunarmörk fyrir
hugsanlega vaxtarseinkun eru skil-
greind. A íslenska legvaxtarritinu var
valið að miða við að -2 staðalfrávik
(3—4 cm fyrir neðan meðaltalið) gefi
ákveðna ábendingu um óeðlilega lítinn
fósturvöxt en svæðið milli -1,5 og -2
staðalfrávika var litið á sem viðvörunar-
svæði (4). Sjaldan er þó ályktanir
dregnar af einni einstakri mælingu,
heldur vaknar grunur um afbrigðilegan
vöxt, ef halli legvaxtarritsins er óeðlileg-
ur. Næmi, sértæki og forspárgildi ís-
lenska legvaxtarritsins hefur ekki verið
athugað enn.
Lokaorð
Leit að vaxtarseinkun er mikilvægur
hluti mæðraeftirlits. Mælingar á hæð
legbotns og færsla legvaxtarrits gegna
þar stóru hlutverki sem kembirann-
sókn. Aðferðin er einföld, hættulaus
og ber viðunandi árangur. Aðferðin er
þó ekki nákvæm í eðli sínu og víða
ljósmæðrablaðið ____________________
leynast skekkjuvaldar. Þeir verða helst
upprættir og nákvæmnin aukin með
samræmdri mælingaraðferð.
Heimildir:
1. Hey EN. Perinatal mortality: a continuing
regional collaborative survey. Br Med J
1984; 1717-20.
2. Þórarinsson S. Sigurðsson G. Vísir að hand-
bók fyrir mæðravernd. Reykjavík: Landlækn-
isembættið, Heilbrigðisskýrslur, 1983; fylgirit
2.
3. Westin B. Gravidogram and fetal growth.
Acta Obstet Gynecol Scand 1977; 56:
273-82.
4. Steingrímsdóttir Þ. Geirsson RT, Kristjánsdótt-
ir B. Breytingar á legbotnshæð í meðgöngu
hjá íslenskum konum. Læknablaðið 1987;
73: 369-74.
5. Rumbolz WL, McGoogan LS. Placental
insufficiency and the small undernourished
fullterm infant. Obstet Gynecol 1953; 1:
294-301.
6. Baily SM, Sarmandal P, Grant JM. A com-
parison of three methods of assessing int-
erobserver variation applied to measurement
of the symphysis-fundal height. Br J Obstet
Gynecol 1989; 96: 1266-71.
7. Calvert JP, Crean EE, Newcombe RG, Pear-
son JF. Antenatal screening by measurement
of symphysis-fundus height. Br Med J 1982;
285: 846-849.
8. Stuart JM, Healy TJG, Sutton M, Swingler
GR. Symphysis-fundus measurements in
screening for small-for-dates infants: a
community based study in Gloucestershire. J
R Coll Gen Pract 1989; 39: 45-48.
9. Bagger PV, Eriksen PS, Secher NJ, Thisted
J, Westergárd L. The precision and accuracy
of symphysis-fundus distance measurements
during pregnancy. Acta Obstet Gynecol
Scand 1985; 64: 371-374.
10. Cnattingius S, Axelsson O, Lindmark G.
Symphysis-fundus measurements and in-
trauterine growth retardation. Acta Obstet
Gynecol Scand 1984; 63: 335—340.
11. Wallin A, Gyllenswárd A, Westin B. Symp-
hysis-fundus measurement in prediction of
fetal growth disturbances. Acta Obstet
Gynecol Scand 1981; 60: 317-323.
_______________________________________ 33