Freyr - 01.11.1937, Qupperneq 18

176
F R E Y R
ui þó stöku sinrmm, að þetta síðasta tilfelli
verður þess valdandi, að sóttmenguð nijólk
berst á markaóinn og veldur sjúkdóm með-
al þeirra, er hennar neyta. Mjólk er sem
sé einhver sú bezta gróðarstía — livers kyns
baktería, — sem fæst. Ótal leiðir og ótal ráð
eru kennd og prédikuð um, hvernig fara skuli
með mjólkina, allt frá því hún kemur úr
spenanum og þar til hennar er neytt. Hvað
er rétt og hver ráð eru bezt, skal ósagt hér,
sjálfir sérfræðingarnir deila um það, og bezt
er að láta þá deila í friöi. En ég vil hér segja
frá nýjung, sem er mjög eftirtektarverð, og
sjálfir vísindamennirnir standa undrandi vf-
ir, fyrst í stað að minnsta kosti.
Ég var, á síðastliðnum vetri, viðstaddur
þar, sem rætt var um gæði og meðferð mjólk-
ur, og reglur þær og kröfur, sem heilbrigð-
isráö bæjanna gerðu um meðferð hennar og
úthlutun. Jafn heilnæm og ómissandi fæðu-
tegund þarf að vera neyzluvara í stærri stíl
— langtum stærri — en nú er, en bæjar-
búar kvarta yfir því, aö mjólkin sé of dýr,
cg er mikið hæft í því, ekki sízt, þar sem svo
hefir verið hér í Danmörku nú síðastliðin
ár, að mjólkin fjórfaldaðist í verði frá fjós-
dvrunum til neytendans. Bóndinn hefir feng-
ið nál. 10 aura pr. 1., en neytandinn greitt
um 40 aura pr. !1. (fita 3,35%). Milli-
liðirnir segja. Kröftir þær, sem gerðar eru
til meðferðar mjólkurinnar eru 'þannig, að
kostnaður veröur gífurlegur. Flöskutap og
mjólkurspillir, allt hlýtur að koma niður á
neyteudunum, í viöbót við hina lögboðnu ger-
ilsneyðingu, útsendingu imjólkurinnar o. s.
frv.
Því var haldið fram, að gæði mjólkurinn-
ai svöruðu engan veginn til verðsins, og enda
þótt gerilsneydd væri, lifði í mjólk þeirri, er
daglega væri neytt, urmull skaðlegra gerla,
sem væru miklu skaðleigri en mjólkursýru
bakterían.
Almenningur,'— sem ekki liefir hugmynd
um þann aragrúa baktería, sem iiann drekk-
ur með mjólkinni — undrast mjög og fær
óbeit á mjólk við þá fregn, að í hverjulm; cm3
af mjólk þeirri, sem er á markaðinum, séu
nokkrar milljónir þessara smávera, og spyr
hvar sé þá rúm fyrir mjólkina, hún sé víst
bakteríur og annað ekki.
Á fundi þessum var staddur, prófessor Orla
Jensen, þekktur gerlafræðingur, og undir um-
ræðunum og bollaleggingunum um hvað gera
skyldi, var honum bent á, að gera skyldi eins
og farið væri að á „Sofienborg“, þaðan kom
sú bezta mjólk, sem þekkist, svo góð, að hún
er bakteríu frí, að heita má, þar eð meðal-
tal af prófum þeim, er gerð hafa verið á
þeirri mjólk, er hún kemur á markaðinn í
Kaupmannahöfn, er um 200 gerlar á cm.3
Mjólk þessi er livorki gerilsnevdd eða á ann-
an hátt losuð við gerla og bakteríur; það er
leyndardómur, sem jafnvel sérfræðingar hafa
sagt ósannindi. Til samanburðar skal þess
getið, að sú hreinasta og bezta mjólk, „barna-
mjólkin“ svonefnda, sem seld 1 er í Kaup-
mannahöfn og framleidd undir eftirliti, hefir
að meðaltali 2—3 þúsund bakteríur í hverj-
um cm.3.
Hver er þá leyndardómurinn 1 Hann er:
Hreinlæti við mjaltir og meðferð mjólkurinn-
ar á framleiðslustaðnuim. Sofienborg liggur
um 40 km. frá Kaupmannahöfn, og því ekki
ómögulegt að ko'mast þangað til þess að fá
að sjá það, se'm þar gerist. Að vísu er ekki
öllum levfður aðgangur, gjarnan verður að
spyrja fyrst: ,,Má ég koma“.
IJópum námsmanna eða sérfræðinga er
gjarnan veitt móttaka, en yfirmaðurinn í
fjósinu er góður kunningi minn, og því fór
ég eins míns liðs, að heimsækja hann, og fekk
góð og greið svör við því er Imig fýsti að vita.
Sá sem á jörðina og búið er stóreignamaður,
sem hvergi liefir sparað það er þurfti til
framkvæmda. Það skal tekið fram strax, því
menn segja með réttu, að enginn geti kraf-
izt þess af hverjum bónda, að leggja fé til
bygginga og véla, svo sem þarna er.