Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.2004, Blaðsíða 14

14 FIMMTUDAGUR 18. MARS 2004
Fréttir DV
Netlæknir
ekki lengur
ókeypis
Ákveðið hefur verið að
fyrirspumir og útprentun af
læknavefn-
um dokt-
or.is verði
ekki lengur
ókeypis,
eins og ver- w
ið hefur. p
Tilkynnt er
á vefnum að áskriftargjald
verði hér eftir 2.990 krónur,
þar sem tekjur af auglýsing-
um fullnægi ekki þörf fyrir
íjármögnun vefsins. Áfram
verður lestur greina um lyf
og krankleika fólki að
kostanaðarlausu.
Hoppað á bíl
Lögreglunni í Keflavík
barst tilkynning í fyrrinótt
um skemmdar-
verk sem unnin
höfðu verið á
bifreið á Ránar-
götu íyrir utan
skemmtistaðinn
Paddýs. Sam-
kvæmt upplýs-
ingum frá lög-
reglunni var toppurinn á
bifreiðinni dældaður og svo
virðist sem einhver hafi
gengið eða hoppað á
toppnum. Þar að auki var
búið að brjóta loftnet bif-
reiðarinnar.
Léstveradá-
inn og lifði af
Níu ára drengur í Kali-
forníu lifði af æðiskast föð-
ur síns með því að látast
dáinn. Foreldrar drengsins
voru að rífast þegar æði
hljóp á föðurinn sem skaut
eiginkonu sína, særði
drenginn og framdi síðan
sjálfsmorð. Drengurinn lá
hreyfmgarlaus á gólfmu
þangað til hann heyrði föð-
ur sinn falla í gólfið. Þá
hljóp hann út og hjólaði.til
kunningja sem gerðu lög-
reglu viðvart. Haft er eftir
rannsóknarlögreglumanni
að með ólíkindum sé að
barn á þessum aldri skuli
hafa haldið sönsum við
þessar aðstæður.
Eggert Haukdal
„Þannig stendur á hjá mér að
ég hefgengið i gegnum miki-
ar hremmingar án þess að ná
nokkrum árangri. Ég er með
tvö mál fyrir Hæstarétti og er
Hvernig hefur þú það?
vist talinn með alræmdustu
sakamönnum Islandssögunn-
ar, án þess að hafa stolið
nokkru," segir Eggert Haukdal,
fyrrum þingmaður og oddviti,
sem segist þó vonast eftir sigri
að lokum.„Það væri margt
skelfilegt hægt að segja um
mín mál og það virðist sem að
þeir sem stela í þjóðfélaginu
þurfi á því að halda að nokkrir
saklausir séu teknir. Dómstól-
ar og stjórnvöld virðast vera á
þeirri skoðun. Gamanlaust, þá
hefég engu stolið en þvert á
móti orðið fyrir milljóna króna
tjóni. Fyrir vikið er tilfinning
min sú, að mannskepnan er
mesta óargardýr jarðkringl-
unnar,“segir Eggert Haukdal.
Tíu stærstu útgerðarfélögin ráða nú yfir ríflega helmingi alls kvóta landsmanna.
Fyrir áratug réðu tíu stærstu yfir fjórðungi kvótans. Mjög hátt verð er á kvóta á
markaði í dag en langtímakvótinn er á 1.200 kr. fyrir þorskígildiskílóið.
„Þrátt fyrir óvissuþætti eins
og gengi krónunnar, hugs-
anlegar vaxtabreytingar er-
lendis og aflabrögð í fram-
tíðinni erum við bjartsýnirá
að dæmið gangi upp“
Spurning um byggðir
Björgólfur Jóhannsson formaður LÍÚ telur að
sjávarútvegurinn sé á réttri leið með sameiningum
og þar með hagræði í rekstrinum. Hann bendir
einnig á að það séu ekki nema um 15-16 ár síðan að
stjómvöld neyddust til að aðstoða sjávarútveginn
með lánum. Nú þekkist slíkt ekki í dag. „Þessi sam-
eingin hefúr sföan komið niður á einhverjum og á ég
þar við fækkun starfsfólks og flutning fyrirtækja frá
stöku byggðalögum. Það má svo spyrja sig hvort það
sé eðlileg þróun eða ekki,“ segir Björgólfur. „Já-
kvæðu hliðamar em þó fleiri að mínu maú því eftir
því sem fýrirtækin em stærri því betur em þau f
stakk búin til að þola sveilflur eins og oft verða með
aflabrögðin."
Veðsetning og aflagjald
I þeirri umræðu sem orðið hefúr um erlendar
lántökur hafa komið ffam áhyggjur um að með
þeim séu sjávarútvegsfyrirtækin að veðsetja óveidd-
an fisk við strendur landsins. Það stendur skýrt í
stjórnarskránni að flskurinn á fslandsmiðum sé
sameign þjóðarinnar. Tíu aðilar hafa nú eignast
umráðarétt yfir helmingi af þessari sameign. í haust
verða þeir í fyrsta sinn að borga fyrir þennan um-
ráðarétt er aflagjald verður sett á kvótann. Ekki er
enn búið að fastsetja hvert gjaldið verður á hvert
þí.kg. en talað er um nokkrar krónur og að þetta
verði tekjur upp á um 2 milljarða króna fyrir ríkis-
sjóð í framtföinni þegar gjaldið er komið á að fullu.
Þetta virðast ekki háar greiðslur fyrir umráð yfir
miklum verðmætum.
Vegna sameiningar og yfirtöku sjávarútvegsfyrir-
tækja sföustu mánuði ráða tíu stærstu útgerðarfélög
landsins nú yfir ríflega helmingi alls kvóta lands-
manna. Fyrir áratug var kvótaeign mun dreifðari
meðal útgerða og tíu stærstu útgerðarfyrirtækin réðu
yfir um fjórðungi kvótans. Ef lagt er til viðmiðunar
verð á langtímakvóta í dag má segja að á sföasta ára-
tug hafi orðið mesta eignatilfærsla íslandssögunnar.
Mjög hátt verð er á langtímakvóta á markaði í dag
eða um 1.200 kr. fyrir þorskígildiskflóið.
Mesti kvóúnn er nú í eigu Granda hf. efúr að fyr-
irtækið keypú Harald Böðvarsson hf. á Akranesi. Eft-
ir kaupin ræður Grandi yfir 8% af úthlutuðum kvóta
yfirstandandi fiskveiðiárs eða rúmlega 29.000
þorskígildistonnum. Á kvótamarkaði gæú Grandi nú
selt kvóta sinn fyrir tæpa 35 milljarða króna miðað
við fyrrgreindar forsendur. Fyrir áratug eða 1994 átti
Grandi 3,5% af heildarkvótanum og var raunar þá,
sem nú, á toppi listans.
Næst efst á topp tíu listanum eru saman Samherji
hf. og Útgerðarfélagið Tjaldur ehf. með 7,2% heildar-
kvótans hvort eða 26.000 tonn. Ef kvótaeign þessara
þriggja stærstu er lögð saman er andvirði hans hátt í
100 mflljarðar króna.
Sem kunnugt er af fréttum keypú Tjaldur nýlega
Útgerðarfélag Akureyringa hf. sem fyrir þau kaup
skipaði annað sæúð á topp ú'u listanum. Af öðrum
stórum sameiningum á topp ú'u má nefna sammna
Fiskiðjunnar Skagfirðings hf. og Skagsúrendings hf.
sem eiga 4,2% kvótans á eftir. Fyrir ofan þá á Ustan-
um er hinsvegar Þorbjöm Fiskanes hf. með 5,2%
kvótans eða tæp
...
þí.kg. Af öðmm útgerðum sem em á topp tíu listan-
um og vom það raúnar einnig fyrir tíu ámm en hafa
öU aukið við kvótaeign sína og sum raunar tvöfaldað
hana eða meir má nefita Þormóð ramma-Sæberg
hf., Sfldarvinnsluna Jif., Vinnslustöðina hf. og ísfélag
Vestmannaeyja.
Erlend lán
Flestir em sammála um að sameingu sjávarút-
vegsfyrirtækja fylgi mikil hagkvæmni í rekstri þeirra
því hægt er að veiða og vinna aflann með færri skip-
um og færra starfsfólki auk þess að framboð á fiski
verður stöðugra aUan ársins liring.
Hin hliðin á kaupum eða yfirtöku á útgerðarfyrir-
tækjum endurspeglast í þeirri miklu umræðu sem
orðið hefur í þjóðfélaginu um auknar erlendar
skuldir þjóðarinnar en kaup, eða yfirtaka á útgerðar-
fyrirtækjum hafa verið ijármögnuð með erlendum
lánum.
Guðmundur Kristjánsson útgerðarmaður og
einn af eigendum Tjalds segir að ekki sé óeðlilegt að
menn nýú sér hina lágu vexú sem standa til boða á
erlendum lánum nú um stundir. „Þrátt fyrir óvissu-
þætti eins og gengi krónunnar, hugsanlegar vaxta-
breyúngar erlendis og aflabrögð í framtföinni erum
við bjartsýnir á að dæmið gangi upp,“ segir Guð-
mundur. „Við seljum jú afurðir okkar í erlendri mynt
þannig að gengislækkun krónunnar kemur oklcur til
góða ef eitthvað er. Vextina er hægt að fastsetja með
samningum þar um og hvað aflabrögðin varðar em
útgerðarmenn bjartsýir að eðlisfari. Annars væm
þeir varla í þess-
um rekstri."
Þrír stærstu kvótakóngarnir Guð-
mundur Krístjánsson hjá Tjaldi, Kristján
Davlösson hjá Granda og Þorsteinn Már
Baldvinsson hjá Samherja eiga samtals
kvóta fyrír hátt Ihundraö milljarða króna
Varaþingmaður lætur til sín taka á Alþingi.
Lætur sig varða lyf, dans og varðskip
Jón Kr. Óskarsson kttur á það sem forvarnarstarfað kenna dans, fundarsköp og ræðu-
mennsku i grunnskólum.
„Ef hugur og heilsa eru í lagi, er
ómögulegt að segja hvað ég geri í
næstu Alþingiskosningum" segir Jón
Kr. Óskarsson 67 ára varaþingmaður
Samfylkingarinnar í suðvesturkjör-
dæmi en hann hefur setið á þingi nú
í mars í fjarvem Rannveigar Guð-
mundsdóttur alþingismanns, sem
var við kosningavörslu í Rússlandi.
Þrátt fyrir stutta þingsetu gekk
Jón vasklega til verks og lagði fram
fyrirspurnir til nokkurra ráðherra
sem snúa að danskennslu og
kennslu í ræðumennsku í grunn-
skólum, um stækkun og byggingu
heilsugæslustöðvar í Hafnarfirði,
um virðisaukaskatt á lyfjum, um
nýtt varðskip og um hjúkrunar-
heimilið Sólvang í Hafnarfirði.
Þá er Jón meðflutningsmaður að
tillögu til þingsályktunar um lækkun
skatta á eftirlaun og ellilífeyri. Jón
vann árum saman hjá Landsíma ís-
lands og fór á eftirlaun fyrir
nokkrum árum. Og þá fékk hann
raunverulegan áhuga á pólitík, eink-
um málum sem varða eldri borgara.
Jón segir þessa daga á Alþingi hafa
verið yndislega.
„Það er geysilega vel tekið á móti
manni hér og ég á kunningja og
frændfólk, bæði í stjórnarliðinu og
stjórnarandstöðunni og svo þekki
ég náttúrulega alla í Samfylking-
unni." Jón er formaður í Sextíu+ í
Hafnarfirði sem er félag jafnaðar-
nianna, sextíu ára og eldri í Firðin-
um. Hann segir nauðsynlegt fyrir
Samfylkinguna að stofna slík félög á
sem flestum stöðum en landsfélag
var stofnað fyrir 2 árum. Kona Jóns
er Sigurborg Hlíf Magnúsdóttir,
hjúkrunarfræðingur á eftirlaunum.
Þau hafa verið saman í 45 ár og eiga
fjölda afkomenda. Jón sem í síðustu
viku var maður vikunnar á mir.is,
vefriti ungra jafnaðarmanna í Hafn-
arfirði segir að Alþingi þurfi fólk á
öllum aldri. ,tÞað er um að gera að
hafa alltaf nóg að hugsa", segir Jón
Kr. Óskarsson, „að lifa lífinu lif-
andi."