Akranes - 01.01.1949, Qupperneq 15

I þjóðskjalasafninu eru til sjö bréf frá
Bjarna til Jóns Sigurðssonar. Ókunnugum
finnast það ef til vill einkennilegt, að það
yngsta þeirra er frá 1860, en til þess liggja
eðlilegar orsakir.
Eins og áður er sagt, var Bjarni alinn
upp hjá Hannesi prófasti Stephensen, en
hann var eins og allir vita ein af frelsis-
hetjunum, náinn samstarfsmaður Jóns og
raunverulegur umboðsmaður hér heima.
Bjarni er því frá unga aldri í góðum skóla
hvað þetta snertir. Þegar Hannesar nýtur
ekki lengur við, hefjast nánari kynni og
samstarf þeirra Jóns forseta og Bjarna.
Jón Sigurðsson er fyrst og fremst her-
foringinn, dáður og tignaður. Traustið ó
honum er ótakmarkað hjá þjóðhollum
mönnum, sem vilja af alhug hjálpa hon-
um til að vinna sigra í hinni ótrúlega
erfiðu baráttu fyrir frelsi og landsrétt-
indum. Þessum ráðamönnum hans í
„heimavarnarliðinu“ fannst t. d. allt von-
laust, ef hann gat ekki komið til þings.
Eftir að sr. Hannes deyr, mun Bjarni oft
hafa hitt Jón, hverju sinni, er hann kom
til þings. Sama máli mun hafa gegnt um
fjölda annarra samstarfsmanna Jóns og
aðdáenda, a. m. k. úr nálægum héruðum.
Smn þessara áminnstu bréfa Bjarna
til Jóns forseta eru löng. Hið fyrsta er
dagsett 20. ágúst 1860. Það er sérstaklega
þakklætisbréf til Jóns fyrir aðstoð hans
við útvegun á hinni forkunnarfögru graf-
skrift yfir Hannes Stephensen, sem Bjarni
stóð fyrir að gerð yrði. Þessi grafskrift cr
geymd i skrúðhúsi Akraneskirkju, en er
nú illa komin, þar sem hún hefur möl-
brotnað. Hefur bún verið limd upp á tré,
og er nú ekki nema svipur hjá sjón.
Næsta bréfið er dagsett 23. september
1860. Það er mikið um hið mikla og merki-
lega kláðamál. 1 því sem öðru var Bjarni
eldheitur fylgismaður Jóns. Var lækninga-
maður, en ekki niðurskurðar. Þá þegar
hefur Jón verið farinn að benda mönnum
á, að útvega þeim ný og betri ta'ki til
jarðræktar. Segir Bjarni í þessu bréfi:
„Enn liggja þessir níu plógar upp á lofti
hjá Tærgesen.“ (Þ. e. kaupmaður i
Reykjavík). Þar segir hann líka, að Guð-
mundur í Gröf hafi pantað fjórhjólaðan
vagn, til þess að aka á grjóti ofan úr
fjalli til túngirðinga. Hér er átt við Guð-
mund Ólafsson, búfræðing, sem síðar bjó
á Fitjum, en hann var líka náinn sam-
starfsmaður og aðdáandi Jóns Sigurðsson-
ar. (Guðmundur var faðjr Stefáns á Fitj-
um og Ólafs i Sarpi).
Þriðja bréfið er dagsett 1. nóv. 1860, og
er ásamt fleiru um kláðamálið. Þar segir
Bjarni m. a. svo: „Menn eru tregir að
gæta skyldu sinnar í þessu sem öðru, sem
til framfara heyrir“.
Fjórða bréfið er dagsett 21. marz 1861.
Það er enn um kláðamálið o. fl.. Þar segir
m. a.: „Ég vildi, að þér væruð orðinn
stiptamtmaður á Islandi, en því miður er
ekki því lóni að fagna.“ Enn segir þar:
„Ég skal reyna að fjölga bókmenntafélags-
mönnum og þeim, sem kaupa félagsritin.“
Fimmta bréfið er mikið um fjárhags-
málefni Islands, sem var eitt mesta og
erfiðasta viðfangsefni Jóns og áhugamál
að leysa. 1 þessu bréfi treystir Bjarni þvi,
að Jón „komi heim í sumar.“ Marga langi
til að sjá hann. Og ef hann gæti ekki eitt-
hvað hjálpað í þessu mál, gætu það ekki
aðrir.
Sjötta bréfið er dagsett á Litlateigi á
Skaga þann 10. okt. 1869. 1 þvi er enn rætt
um fjárhagsmálið, og segir þar m. a.:
„Heldur fór þingið á ringulreið eftir að
ég fór frá yður. Hamingjan má ráða,
hvernig fer með þetta fjárhagsmál og
stjórnarbót okkar. En ég bið Guð ráði því
og geri enda á því, sem oss eða niðjum
vorum bezt hentar."
Sjöunda bréfið er dagsett á Litlateigi á
Akranesi þann 3. apríl 1870. Það er um
stjórnmál o. fl.. Er Bjarni þar harðorður
í garð Dana og stjórnarinnar. Um kláða-
málið, fiskveiðar o. fl.. Eitthvað hefur
hann gert að því að útvega Jóni gamlar
bækur og hvers konar fróðleik, því að
í þessu bréfi spyr hann Jón, hvort hann
eigi að senda honum nokkur gömul kvæði,
Iíairín Oddsdóttir, Litlateig.
AKRANES
t5