Akranes - 01.11.1950, Blaðsíða 2

Til fróðleiks og skemmtunar
í Ijóðum og lausu máli
Um Símon Dalaskáld.
Simon Dalaskáld kom einu sinni á bæ og svaf
í baðstofunni, eins og þá gekk og gerðist. Vinnu-
kona háttaði i rúmið andspænis. Renndi skáldið
þangað hýru auga og kvað:
Með því nú er komið kvöld
og kærstur liðinn dagur,
rennur undir rekkjutjöld
röðull kvæða fagur.
Eftirfarandi visu gerði Símon Dalaskáld, er
hann hafði hlustað á messu hjá sr. Jóni N. Jó-
hannessen, er hann var sem ungur maður, prest-
ur í öræfunum:
Meður fríðast messu-tón
mildur, snilldar-prestur.
Sandfell prýðir Jóhanns Jón
jafnan lýðum kær um frón.
Þessa visu orti Guðmundur Magnússon, þá
á Heynesi, (faðir sr. Magnúsar í Ólafsvik og
þeirra systkina), um Benedikt á Reynir, (föður
Björns Benediktsonar prentara), formaðurinn
langi og mjói, var J_,árus Ottesen, faðir Sigríðar
Lárusdóttur á Vindhæli.
Bensi kom í bitið snemma, og bað mig róa.
Út um allan Faxaflóa, með formanninum
langa og mjóa.
Guðgeir Jónsson, sonur Jóns Markússonar og
Guðlaugar Jónsdóttur, mun hafa verið hagmæltur.
Hann gerði þessa visu skömmu eftir að Hrafn
Sveinbjarnarson bættist í mótorbátaflotann:
Stærstur vendir Hrafn úr höfn,
hann ei flotann rýrir.
Honum yfir dökkva dröfn
drengurinn Bjami stýrir.
Visan er höfð eftir Guðmundi Gunnarssyni á
Steinsstöðum. Ef einhver kynni, eða ætti í fór-
um sínum fleiri vísur eða kvæði eftir Guðgeir,
þætti mér vænt um að kynnast því nánar, einmg
eftir Guðlaugu móður Guðgeirs.
Nokkrar vísur eftir Guðrúnu
Ijósmóður.
Guðrún Gisladóttir ljósmóðir er fædd i Stóra-
botni í botni Hvalfjarðar 8. okt. 1868 og ólst þar
upp. Hún tók snemma ástfóstri við fjörðinn sinn
eins og eftirfarandi visur hennar sýna. Guðrún
er vel hagmælt og hefur ort all-mikið en ekki
haldið því saman enda kona mjög hlédræg.
Til HvalfjarSar.
Frá þvi ég í fyrsta sinn
fékk þig augum litið,
vei þér ann, og vinskapinn
við höfum hvomgt slitið.
Fjöll hvar valin fylgja sér
að fögm salar bóli, _
ég var alin upp hjá þér
inn í dala skjóli.
Hugur vart er vikinn frá
vinakynningunum.
Þaðan margt ég indælt á
í æskuminningunum.
Kaffið og alheimslagið.
Þessar visur eru líka eftir Guðrúnu ljósmóður.
Þar tvinnar hún saman ágæti kaffisins og al-
heimslagsins. Einhverju sinni átti frægur tón-
snillingur að hafa verið spurður að því hvaða
tónar hefðu hrifið hann mest. Fyrsti grátur barns-
ins míns á tónskáldið að hafa svarað. I eftirfar-
andi vísum kemur greinilega fram hið sama sjón-
armið ljósmóðurinnar. Hún hefur kannast við
það af langri reynslu, að allt var með felldu gagn-
vart barninu er það grét í fyrsta sinn. Vísumar
urðu til þegar kaffið var skammtað naumast.
Þessi fregn ei þótti góð,
þungt er synda straffið.
Ég má gera erfiljóð
eftir blessað kaffið.
líaffið mitt, ég þakka þér
þinar kjara-bætur.
Þú hefur löngum liknað mér
langar vöku-nætur.
Kaffi oft mér kæti bjó
köldum lífs á vetri.
Hressing aðra lilaut ég þó
henni miklu betri.
Horfin þraut, en bros á brá
bezta gleði vekur,
þegar æskan ung og smá
alheims-lagið tekur.
Margt er rætt um heimsins hag
háa talin stéttin,
öll þó sama eigum lag
enginn tekur réttinn.
Ekki svona vilt og valt
væri lifs aðstreymi,
gæti verið eitt og allt
öll vor mál í heimi.
Á 100 ára dánardegi
Sigurðar Breiðf jörðs.
Nú þótl rimna fækki fundum
finn ég glöggt hvað var og er.
Þakka allar yndis-stundir
er þú Breiðfjörð veittir mér.
Þvi að hvilu þinni vendi
þegar færi gefast má,
klökk i anda konu hendi
kaldan steininn legg ég á.
Þegar, Breiðfjörð, þér að víkur
þetta smáa ljóðið mitt,
hjartanlega höndin strýkur
liörpuna og nafnið þitt.
Þessar vísur eru lika eftir Guðrúnu ljósmóður.
Þær sýna að Ijóð og rimur Breiðfjörðs hafa verið
mikið lesnar i Stóra-Botni á æskuárum Guðrúnar,
og hún tekið ástfóstri við þær og skáldið. Þegar
Guðrún var að læra ljósmóðurfræði í Reykjavík,
liélt hún til í Melkoti, og gekk þá oftsinnis að
leiði Sigurðar í Reykjavíkur kirkjugarði. Auk
nafns Sigurðar, er á steininum á gröf hans, mynd
af hörpu. Guðrún segist alltaf hafa gengið að
leiði Sigurðar Breiðfjörðs, hvert sinn er hún hef-
ur komið til Reykjavíkur.
Eftirmæli um Jón Guðmundsson
frá Draghálsi í Svínadal.
LagiS er: Syrgjum ekki sáluga brœSur!
öllum — það athugi lýðir!
Úthallar dægum um siðir.
Seinast er á sérhverjum endi.
Svona gengur lifið úr hendi.
Okkur, þar er við að búast,
óvart lukkuhjólið má snúast;
lífið og þess lánuðu gæði,
leika veikum allt eins á þræði.
Hvað er Sarðarauður og æra?
Af hverju sig margir þó stæra,
allt þor .... og orku ber snauða,
sem anga veitir frestun á dauða.
Svo að lifa sérhverjum bæri,
sem honum ákvarðað væri,
þá að deyja þegar minnst varir,
og þóknast Guði meðan hann hjarir.
Nóg að sönnu lifir hann lengi,
sem lánast Jesú vinsemdar gengi,
hitt er þó um gagn meira að gera,
gamalll i hans þjónustu að vera.
Aðkvæða ágætis maður,
er nýskeð í Drottni sálaður;
Jón Guðmundsson hann var að heiti,
að Háafelli i Skorradalsreiti.
Hann rétt fáa hafði sér maka,
sem hæfðum greind á eftir að taka;
í talsverðu tilliti bezta,
trúskapar og dugnaðar mesta.
Yfir sextugt árum þó fáum,
auðgaðit hann mest er nú þráum,
ektabands var innan um vetur,
alls 20 og 14 þvi betur.
Sér hann átti 16 með æru,
sómabörn með elskandi kæru,
spurt hef ég af sannferðum sögum,
séu þeirra 12 nú á dögum.
Þrautgæsku hann þrásýndi staka,
þó hann hefði af litlu að taka,
með útláta sem athafnadáðum
eins og hann var greindur í ráðum.
Lifir dygggðugs lof upp á foldu
þó líkaminn rotni að moldu,
lengur þó í lifs eijífs gæðum
lifir öndin fullsæl á hæðuin.
Ekkjunni og öllum sem þrá hann
yndi mun í dýrðinni að sjá hann.
Drottni hvar um aldimar alda,
endalausan pris munum gjalda.
Páll Jvrtsson skáldi.
124
AKRANES