Dagblaðið Vísir - DV - 24.04.2004, Qupperneq 17

DV Fókus
LAUGARDAGUR 24. APRÍL 2004 17
Vtktoría Bretadrottning
var afar kynsæl kona og
afkomendur hennar sitja
enn 1 hásætum margra
landa, þar á meðal Dan-
merkur, Sviþjóðar og
Spánar, auk Bretlands.
Og Ingiríður Alexandra,
hin nýskírða krón-
prinsessa Norðmanna er
komin í sjötta lið frá
hinni þaulsætnu Breta-
drottningu. ■;>*í
drottning og syrgði mann sinn ákaf-
lega. Hún dó ekki fyrr en árið 1901
og hafði þá ríkt sem þjóðhöfðingi
Bretlands í 64 ár, lengur en nokkur
annar kóngur eða drottning.
Lítil raunveruleg völd
Þegar Viktoría tók við drottning-
ardómi voru raunveruleg völd sem
fylgdu hásætinu mjög farin að
minnka á Bretlandi. Þingræðið var
að verða allsráðandi. Völdin minnk-
uðu svo enn þá áratugi sem hún sat
á valdastóli en áhrifavald hennar var
þó alla U'ð mjög verulegt. Þegar á
leið voru áhrif hennar mest á dag-
legt siðferði en bæði hún og Albert
voru afar siðprúð og beittu sér ákaft
fyrir því að bæta siðferði þjóðarinn-
ar. Varð útkoman reyndar mestan-
part tóm yfirborðsmennska svo
„Viktoríutímabilið“ hefur öðlast
merkinguna púrítanismi og siðprýði
sem þó ristir ekki djúpt.
Allur gangur var á því hvernig af-
komendum Viktoríu gekk að við-
halda þeirri siðprýði sem foreldr-
arnir reyndu að blása þeim í brjóst.
Hitt var kannski meira áberandi
hvernig skylduræknin var tekin að
erfðum, að minnsta kosti hjá fyrstu
kynslóðunum, en Viktoría var afar
samviskusöm og reyndi sitt ítrasta
til að gegna drottningarskyldum
sínum af kostgæfni, án þess að trana
sér um of fram. Hún vissi að kon-
ungdæmið stóð ekki sérlega föstum
fótum á Bretlandi þegar hún tók við
- eftir margvísleg hneyksli sem eltu
Georg 3. og syni hans - og hún ein-
henti sér að því verkefni að bjarga
orðstír þess. Það tókst henni og
margir sagnfræðingar halda því
fr am að hún hafi £ raun bjargað kon-
ungdæminu í Bretlandi. Og - með
kynsæld sinni - sömuleiðis mörgmn
kóngafjölskyldum og aðalsættum
víða um Evrópu.
Ekkert hæfileikafólk
Ingríður Alexandra krón-
prinsessaíNoregi er952. afltomandi
Viktoríu sem fæðist í þennan heim.
Sumir þeirra eru reyndar komnir af
Viktoríu á fleiri en einn hátt þar sem
„skyldleikaræktun" tíðkaðist mjög
og tíðkast jafnvel enn hjá afkom-
endtun Viktoríu. Margir þeirra telj-
ast raunar ekki sérlega skyldir nú á
dögum þegar svo langt er liðið frá
hérvistardögum hennar. Hitt vekur
óneitanlega athygli þegar afkom-
endur Viktoríu eru skoðaðir - en
það má t.d. gera á vefsíðunni
http://www.btinternet.com/-ail-
an-raymond/ QV-Descend-
ants-birthorder.htm - að fyrir utan
það fólk sem komist hefur í hásæti
hingað og þangað vegna uppruna
síns, þá virðist satt að segja ná-
kvæmlega ekki neitt af sérstöku
hæfileikafólki í ættinni.
En ýmis misjafn sauður, eins og
alkunna er.
Framhald á næstu síðu
Viktoría Breta-
drottning og
Albertprins af
Saxe-Coburg-
Gotha
Játvarður 7.
Bretakonungur
og Alexandra
drottning frá
Danmörku
Maud drottning
og Hákon 7.
Noregskonung-
ur
Ólafur 5. Nor-
egskonungur
og Martha
drottning frá
Svfþjóð
Sonja Harald-
son drottning
og Haraldur 5.
Noregskonung-
ur
Mette-Marit og
Hákon krón-
prins
Ingiríður Alex-
andra krón-
prinsessa Nor-
egs er yngsti
afkomandi
Viktoríu.
Þegar stúlkan, sem nú hefur ver-
ið skírð Ingiríður Alexandra, fæddist
þann 21. janúar í Osló var ljóst að
hún yrði í fyllingu tímans drottning
Noregs, ef konungdæmið heldur þá
velli þar í landi og bendir svo sem í
bili ekkert til annars. Konungsætt
Noregs hefur að mestu tekist að
halda sér frá hneykslismálum af því
tagi sem gert hafa framtíð konung-
dæma, til dæmis í Bretlandi, afar
óvissa. En þó eru konungsættir Nor-
egs og Bretlands náskj'ldar. Hún
Ingiríður litla Alexandra er afkom-
andi Viktoríu Bretadrottningar ekki
síður en Elísabet Bretadrottning og
hyski hennar. Það sem meira er,
Viktoría er formóðir allra þeirra
kónga og drottninga sem nú ríkja á
Norðurlöndunum, því bæði Mar-
grét 2. í Danmörku og Karl Gústaf í
Svíþjóð eru líka frá henni komin.
Og Jóhann Karl Spánarkonungur
sömuleiðis.
Afkomendur hennar kóngar í
hásætum átta landa
Fjölmargir aðrir evrópskir kóng-
ar voru líka komnir af henni, menn
sem á sfnum tíma vom miklir mekt-
armenn í mörgum löndum en em
nú flestum gleymdir: Georg, Alex-
ander, Páll og Konstantín Grikkja-
kóngar, Karol og Mikael kóngar í
Rúmeníu, Pétur Júgóslavíukonung-
ur ... að ekki sé minnst á Vilhjálm 2.
Þýskalandskeisara en í fyrri heims-
styrjöldinni brá svo einkennilega við
að þjóðhöfðingjar tveggja helstu
andstæðinganna vom systkinabörn:
Vilhjálmur í Þýskalandi og Georg 5. í
Bretlandi, báðir barnabörn Viktoríu
drottningar. Og keisaraynjan í Rúss-
landi var frænka þeirra beggja og
enn eitt barnabarn Bretadrottning-
ar.
Alls má reikna út að beinir af-
komendur Viktoríu hafi verið kóng-
ar og/eða ríkjandi drottningar í átta
löndum. Og em þá ótaldar nokkrar
drotmingar sem fyrst og ffernst vom
eiginkonur kóngaxma eiginmanna
simia.
Viktoría var því afar kynsæl kona,
eins og sagt er. Hún var enda kölluð
„amma Evrópu". Viktoría fæddist
árið 1819 og var einkadóttir fjórða
sonar Georgs 3. Bretakóngs, þess
sem frægastur er fyrir að hafa verið
illa haldinn af geðsýki stóra hluta af
valdatíð sinni. Ýmist dóu synir hans
á undan fööur sínum eða eignuðust
enga afkomendur svo árið 1837 sett-
ist hún í hásætið, átján ára gömul.
Þremur árum seinna gekk hún að
eiga náfrænda sinn frá Þýskalandi
Albert prins af Saxe-Coburg-Gotha
og þau eignuðust níu börn sem öll
komust til fullorðinsára og öll nema
eitt eignuðust afkomendur. Þau
höfðu öll fengið svo „fínt“ eiginorð
sem kostur var og á örfáum áratug-
um dreifðust gen Viktoríu og Alberts
því um flestallar aðalsættir Evrópu,
stórar sem smáar. Albert dó 1861 og
eftir það lifði Viktoría sem ekkju-