Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.04.1970, Blaðsíða 10

20
TlMARIT VFl 1970
til að vera með í ráðum við endur-
skipulagninguna og lýsir því hér með
yfir, að það er reiðubúið til að veita
aðstoð eftir megni til að bæta og
auka kennsluna í verkfræði við Há-
skóla Islands, svo að fullnægt verði
sem bezt þeim kröfum, sem nútíma
tækni og vísindalegar rannsóknir
krefjast."
1 þessari ályktunartillögu koma.
fram skýrt mótaðir allir megindrætt-
ir þeirra áætlana, sem nú, áratug
síðar, stendur til að framkvæma.
Nokkur ágreiningur var á ráðstefn-
unni um fyrrgreinda ályktunartil-
lögu og var henni breytt og orðalag
hennar gert öllu óákveðnara. Það er
erfitt að stilla sig nú um það að
velta því fyrir sér, hver þróun þess-
ara mála hefði getað orðið, ef til-
laga undirbúningsnefndarinnar hefði
verið samþykkt óbreytt og henni
fylgt fast eftir.
Nokkrar umræður urðu um fullt
verkfræðinám á Islandi, er samþykkt
var á deildarfundi í verkfræðideild
haustið 1964 tillaga frá Trausta Ein-
arssyni um að kannað skyldi hvort
æskilegt væri að taka upp kennslu
i seinni hluta verkfræði við Háskóla
Islands. Tillagan var svo rædd í há-
skólaráði en hún síðan send mennta-
málaráðuneytinu. Og þar með var
málið svæft. En hvers vegna tók
verkfræðideildin og Háskólinn ekki
málið í eigin hendur og lét gera slíka
athugun? Verkfræðimenntun á Is-
landi hefði getað orðið ómetanlegur
styrkur að því, þar sem þá hefði
væntanlega verið hægt að hefja fulla
verkfræðikennslu mun fyrr hér á
landi, og þá hefði einnig mátt kom-
ast hjá hinni miklu tímaþröng sem
hrjáir nú alla áætlanagerð verkfræði-
deildarinnar og framkvæmdir.
Til að ýta nokkuð við þessu máli
leitaði Timarit VFl álits sjö þekktra
verkfræðinga á því hvort þeir teldu
tímabært að hefja kennslu í seinni
hluta verkfræði við háskólann. Sex
verkfræðinganna svöruðu spurning-
unni hiklaust játandi og upphafið að
svari Guðmundar Björnssonar verk-
fræðings var einkennandi: ,,Já, eins
fljótt og auðið er.“
Þessi jákvæðu svör hinna reynd-
ustu verkfræðinga þokuðu þó engu
um málið. Það var þrýstingur úr
allt annarri átt, sem síðar kom þeirri
hreyfingu á þetta mál, sem leiddi
til þess að verulegur skriður komst
á það. Eftir árið 1960 tók nýstúdent-
um hér á landi að fjölga verulega.
Jafnframt hafði þörf þjóðfélagsins
fyrir æðri menntun aukizt hröðum
skrefum og orðið æ fjölbreytilegri.
Ljóst var að taka yrði hlutverk Há-
skóla Islands til gagngjörrar endur-
skoðunar af þessum sökum. Til þess
að vinna þetta verk skipaði Gylfi Þ.
Gíslason menntamálaráðherra haust-
ið 1966 nefnd, Háskólanefnd, sem
skyldi gera áætlun um starfsemi há-
skólans næstu tvo áratugi. Nefndin
átti að skila áliti innan tveggja ára.
Framan af sóttist nefndinni verkið
seint, enda mun hún ekki hafa feng-
ið þann fasta starfsmann, sem henni
hafði verið lofað sér til aðstoðar.
Álit Háskólanefndar og undirnefnda
hennar geyma mjög gagnlegar upp-
lýsingar og tillögur um framtíðar-
þróun háskólans og hefur komið
verulegri hreyfingu á framþróun
skólans.
Liður í hinum nýju áætlunum er
að taka upp fjögurra ára fullt verk-
fræðinám, sem ljúki með BS gráðu.
Þessu ber að fagna. Hins þarf þó að
gæta að mikla skipulagsvinnu þarf
þó enn að framkvæma til að þessi
áætlanagerð geti örðið að veruleika.
Ýmislegt af þessu ætti í raun og
veru að vera búið að vinna þegar.
Fyrir hálfu öðru ári voru hinar nýju
áætlanir kynntar af rektor háskól-
ans og deildarforseta verkfræði-
deildar á fundi með kennurum deild-
arinnar. Benti höfundur þessarar
greinar þá á einn mjög veikan hlekk
í áætlunum þeim, sem þar voru
kynntar, en það var að ekki var þar
að finna neina áætlun um þörf fyrir
verkfræðinga í hinum ýmsu greinum
né um væntanlegan nemendafjölda.
Áætlunin öll hlýtur því að svífa mjög
í lausu lofti meðan ekki hefur verið
reynt að kanna þetta atriði eftir
beztu getu. Á þetta sjónarmið var
einróma fallist á fyrrnefndum fundi.
Þó hefur slík könnun ekki verið gerð
ennþá.
Þetta stafar ef til vill af því að
nærri öll sú vinna, sem hefur verið
lögð fram varðandi áætlun um fram-
tíðarþróun háskólans hefur verið
unnin af ólaunuðum eða lítt launuð-
um nefndum án fastra starfskrafta.
Þegar þess er gætt hve miklu fé
verður veitt til reksturs og bygginga
háskólans, vaknar sú spurning, hvort
ekki væri rétt að taka alla þessa
skipulagsvinnu breyttum tökum. Með
því starfi, sem t.d. deildarforseti
verkfræðideildar þarf að gegna nú,
getur aldrei verið unnt fyrir hann að
sinna áætlun um framtíðarþróun
deildarinnar eins og full þörf væri á.
Tugmilljónir króna þarf að leggja
í undirbúningsrannsóknir áður en
hönnun stórra raforkuvera getur
hafizt. Fullur skilningur virðist nú
vera orðinn á þessu. Að milljónir
króna þurfi að liggja að baki skipu-
lagstillögum um framtíðarstörf há-
skólans gera menn sér hinsvegar
ekki ljóst.
Þótt margt sé enn ógert, sem bet-
ur hefði verið gert miklu fyrr, skipt-
ir hitt þó meginmáli, að nú í haust
hefst kennsla við háskólann, sem
miðar að lokaprófi í verkfræði. Is-
lenzkir verkfræðingar verða að gera
sér ljóst að góður árangur af því
starfi, sem þar er að hefjast, er fyrst
og fremst undir þvi kominn að stór
hópur verkfræðinga taki virkan þátt
í mótun kennslunnar jafnt sem í
sjálfri kennslunni. Ég vil því skora
á alla verkfræðinga að kynna sér
þessi mál náið. Tímarit VFl mun
leitast við að skýra frá hinum veiga-
meiri atriðum þessa máls. Eins og
að framan var getið er þetta hefti
og hið næsta helgað hinum nýju við-
horfum varðandi verkfræðikennslu á
Islandi.
I þessu hefti eru m.a. birt tvö
nefndarálit, sem einkum hafa mótað
þá áætlun um útvíkkun verkfræði-
kennslunnar, sem nú hefur verið
samþykkt. Hið fyrra er álit Háskóla-
nefndar Verkfræðingafélags Islands
um skipulag verkfræði og tækni-
náms, en hið siðara álit nefndar, sem
skipuð var af verkfræðideild háskól-
ans i janúar 1969, og fjallar það um
þróun verkfræðideildar næstu tvo
áratugi.
I næsta hefti verður væntanlega
fjallað nánar um hið nýja verkfræði-
nám og einstakir þættir þess skýrð-
ir nánar. Þar verður einnig greint
frá áætlun, sem gerð hefur verið um
aukið húsnæði fyrir verkfræðideild.
Gert er ráð fyrir að fyrsti áfangi
þessarar miklu byggingar verði til-
búinn til kennslunnar þegar næsta
haust.
LEIÐKÉTTING
1 frétt um fyrirlestra um jarðhita-
rannsóknir í síðasta blaði, á bls. 13,
stendur á þrem stöðum (í hægra
dálki, 3., 5. og 6. línu að neðan), að
erindi á 7. og 8. fundi hafi haldið
Sveinn Björnsson, en á að vera Svein-
björn Bjömsson. Biður blaðið vel-
virðingar á þessari misritun.