Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1875, Page 48

RÁÐ TIL AÐ LÍFGA HEI.FRLDNA.
Þeir sem verða úti í frostum deyja eklci nærri því eins
fljótt og hinir, sem drukkna í vatni. Sá sem fer í vatn og
drukltnar verður trauðlega lífgaður ef hann næst ekki úr vatninu
fyr en eptir nokkrar íciukkustundir, en þó menn hafi legið
helfreðnir marga daga, þá finnast dæmi til að þeir hafa orðið
lífgaðir með skynsamlegri aðferð.
Aðalreglan ersú, sem ekki má með neinu móti útaf bregða,
að varast að láta líkamann koma að nokkrum hita meðan hann
er að lifna við, en hafa við hann ekkert annað en kalt vatn og
snjó; verði þessa ekki nákvæmlega gætt, þá má eiga víst, að
annaðhvort deyr maðurinn að fullu og öllu, eða hann lifir við
örkumsl alla æfi. Sömu reglu á að fylgja þegar menn kell á
einstökum limum líkamans, höndum eða fótum. Á íslandi hefir
margur maður átt þúngar kvalir og mist tær og fíngur einúngis
af því, að þessari aðalreglu hefir ekki verið fylgt, og hinir
köldu limir þíddir upp við hita.
Allra fyrst skal færa hinn helfreðna í kalt hús, og búa
honum þar rúm af snjó, kvartils þykkum, leggja hann þar á
allsberan, þekja hann að ofan með snjó eins þykkum og þrýsta
honum að líkamanum allt um kríng, þar til ylur og hræríng
fer að færast í líkamann og koma í Ijós. Það er gott ráð, sem
Rússar hafa, að nudda ltkamann með snjó, einkum andlitið,
lófana, armleggi og fætur, iljarnar að neðan og upp eptir
hryggjarliðunum; þó er þetta ekki eins gott og snjóþekjan, því
hún getur tekið yfir allan líkamann, eins yfir hálsinn og höfuðið
eins og hina aðra parta líkamans, svo að ekkert sé bert nema
munnur og nasir; þá aðferð má og hafa, ef menn vilja það heldur,
að núa höfuðið og hálsinn með snjó. Nú er eigi snjórvið höndina,
og dýfa menn þá rekkjuvoðum, brekánum, hærupokum, léreptum
eða öðru þvílíku í ískalt vatn, láta þar í nokkuð af muldum ís,
leggja síðan þessi hin votu klæði undir, yfir og umhverfis hinn
freðna. Það má og reyna, að leggja hann sjálfan allsberan í
kalt vatn, þó svo, að höfuðið liggi bert, og sé einúngis þakið
ofan með votu fati, núa hann svo jafnt og iðuiega með vatninu,
og rjóða því opt og tíðum á andlitið. Jafnóðum sem snjórinn
bráðnar, eða vatnið lætur kuldann, skal iðulega endurnýja
hvort um sig, þangaðtil menn verða varir við eitthvert lífsmark.
Þegar hinn freðni fer að þiðna upp að innan, leggur ís sig um
hann utan, og þá sá ís tekur aptur að bráðna, á að taka upp
líkamann úr vatninu. Sé eigi hús í nánd, má gjöra þetta undir
berum himni, en þó eigi á móti veðri; en á meðan á þessu
stendur búa menn sig undir að flytja hinn kalda, og þekja hann
með þurum feldum hlýjum, ef líf og ylur færist í lfkamann.
Jafnskjótt og líkaminn er farinn að verða sveigjanlegur,
og sýna merki tilfinníngar og varma, þá skal þerra hann vandlega
með lítilega vermdum dúki eða fati, og færa hann í sæng, sem
sé að eins lítt volg eða vermd, en með engu móti í heitt hús
(46)