Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1933, Blaðsíða 40

ist ekki aftur fyr en 1908 og var pá dæmdur til
þriggja ára útlegðar og sendur til Volodga, en strauk
eins og fyrr eftir ár, og þannig fór oftar, eins og
sjá má af þessu: Náðist i Baku, dæmdur í 6 ára
útlegð, strauk eftir ár, til St. Pétursborgar, náðist
fljótt og var sendur til þriggja ára vistar i Volodga,
strauk enn, i december 1911, en náðist og var sendur
í útlegð i apríl 1912; var kominn aftur til Péturs-
borgar um haustið, en náðist þar í mars 1913 og var
sendur til Síberiu. Og nú mun hans hafa verið gætt
betur en fyrr, því að í þetta skipti strauk hann ekki.
Hann sat í útlegðinni þangað til i febrúar 1917, að
bylting var hafln i Rússlandi og hann var leystur úr
banni af samherjum sínum.
Hann hafði kynnzt Lenin vel og öðrum áhrifa-
mönnum hinnar nýju stefnu, sem varð ofan á eftir
byltinguna. Lenin hafði mikla trú á honum og gaf
honum nafnið, sem hann gengur undir nú og loðir
óefað við hann til æviloka—Stalin = stálið. Lýsir það
vel því, að Lenin hafl fundizt gott efni i þessum unga
samherja sinum, sem hann hafði haft margt saman
við að sælda, meðan baráttan var háð i kyrþey, m. a.
af starfl hans við blöðin »Sviezda« (stjarnan) og
»Pravda« (sannleikur) og líka af baráttu hans fyrir
viðreisn rússneska þingsins, »dúmunnar«, árið 1913.
Stalin reyndist brátt meira en i meðallagi liðtækur
fylgismaður hinnar nýju stjórnar. En það voru eink-
um hernaðarstörf, sem hugur hans beindist að í fyrstu,
Hann tók þátt í vörn Rússa gegn óvinunum, sem að
þeim sóttu eftir stríðið, Pólverjum og »sjálfboðalið-
unum«, Judenitsj og Denikin. Snemma komst hann
i miöstjórnina. En eigi bar þar meira á honum en
svo, að mörgum varð það furðuefni, er hann var
kjörinn framkvæmdastjóri rússnesku stjórnarinnar
eftir fráfall Lenins.
Sumum urðu þetta vonbrigði. Pað voru erfiðir
tímar, sem lágu fyrir hinum nýja stjórnanda Rúss-
(36)