Freyr - 01.11.1946, Blaðsíða 8

308
PREYR
Hér skal þess aðeins getið, að Jósef átti
sæti í yfirskattanefnd Skagafjarðarsýslu
um 20 ára skeið. Formaður var hann í bún-
aðarfélögum og lestrarfélögum bæði í
Hóla- og Viðvíkurhreppi. Hreppstjóri var
hann um skeið og gegndi oddvitastörfum.
Jósef var algjör bindindismaður og var
formaður í bindindisfélagi og I.O.G.T-
stúku um og eftir aldamótin. Margt fleira
mætti nefna um félagsmálastarfsemi
Jósefs í héraði, þótt því verði sleppt hér.
Að öllu slíku starfaði Jósef af alúð og trú-
mennsku og bjargfastri trú á lýðræðis-
skipulag í öllum þjóðfélagsmálum.
Jósef Björnsson var þríkvæntur. Fyrstu
konu sína, Kristrúnu Friðbjarnardóttur,
missti hann eftir árs sambúð árið 1882.
Jósef kvæntizt öðru sinni árið 1884, Hólm-
fríði Björnsdóttur bónda á Ásgeirsbrekku,
Pálmasonar. Hún andaðist eftir 10 ára
sambúð. í þriðja sinn kvæntist Jósef 1898
Hildi Björnsdóttur, systur Hólmfríðar.
Lifir hún mann sinn. Þessar konur allar
munu hafa verið hinar ágætustu. Sá er
þetta ritar, hefir aðeins haft kynni af frú
Hildi og þekkir af eigin raun, að það er
mikilhæf sæmdarkona, ágætlega gefin á
allan hátt. Var frú Hildur samhend manni
sínum í því að gera heimili þeirra hið
prýðilegasta. Var ávallt unun að koma
á heimili þeirra óg njóta þar kynna við
hina mikilhæfu og skemmtilegu húsráð-
endur. Jósef Björnsson eignaðist 14 börn
og eru 8 þeirra á lífi. Öll hafa þau mikla
hæfileika og myndarskap í hvívetna.
Lengst af frá 1902, er Jósef gerðizt
kennari við skólann á Hólum, bjó hann
jafnframt búi að Vatnsleysu í Viðvík-
ursveit. Vatnsleysa var rýrðar kot, þegar
Jósef fluttizt þangað um aldamót. En
hann ræktaði þar mikið tún og reisti stórt
og vandað íbúðarhús á jörðinni. Vatnsleysa
var því bezta býli þegar Jósef fluttizt
þaðan, enda var jörðin þá, eða litlu fyrr,
gerð að prestssetri fyrir Viðvíkurprestakall.
Jósef fluttist til Reykjavíkur árið 1941
og dvaldi þar síðan. Hafði hann nokkru
fyrr orðið fyrir þungu veikinda áfalli, sem
flestir vinir hans óttuðust að myndi yfir-
buga hann. En með undraverðu þreki og
þrautseigju heppnaðist honum að rétta
við aftur að nokkru leyti, þótt starfsþrekið
væri eðlilega að mestu bilað. Hugur hans
til Skagafjarðar og hve nátengdur því hér-
aði hann var, kom greinilega í ljós við
brottför hans úr héraðinu. Þá afhenti hann
sýslubókasafni Skagafjarðar allt sitt mikla
og góða bókasafn.
Um leið og vér kveðjum Jósef Björnsson
hinnztu kveðju, minnumst vér þess sér-
staklega, að vér erum þar að kveðja síð-
asta fulltrúa heillar kynslóðar, frumherj-
ana íslenzku, sem hófu störf sín til við-
réttingar landbúnaði vorum, eftir að Al-
þingi fékk löggjafarvald 1874. Um þær
mundir hófu allmargir ungir menn bú-
fræðinám erlendis. Þessir menn vissu og
skildu það, að dögun nýrrar aldar var í
aðsigi. Þeir vissu að breyta varð um starfs-
aðferðir við landbúnaðinn. Þeim var ljóst,
að þær fyrirmyndir varð að sækja til
annarra landa. Þeir brutu ís fordóma
og vanþekkingar, leituðu eftir því bezta,
sem þá þekktizt erlendis, fluttu nýmæli
heim og leituðuzt við að gróðursetja þau
í íslenzkri mold.
Þessum frumherjum íslenzkrar búfræði
og búvísinda eigum vér óendanlega mikið
að þakka, já mikið meir en almennt er við-
urkennt. Aðstaða þeirra og kjör voru
öll þannig, að ekki var hent öðrum en
bjartsýnum, dáðríkum hæfileika- og á-
hugamönnum að marka spor til viðreisn-
ar. Jósef Björnsson er hinn síðasti úr
þeirri glæsilegu sveit ungra manna, sem á
þessu tímabili komu til starfa með þjóð